بورس تهران در فاز اصلاح قيمت‌ها تا كانال 54 هزار واحدي عقب نشست تا شناسايي سود سهامداران كوتاه‌مدت در كنار تامين نقدينگي براي تسويه عرضه اوليه تاپيكو، جوي منفي را براي بازار رقم بزند.
استراحت بازار در شرايطي رخ داده كه نقدينگي قابل ملاحظه‌اي در بازار از سوي افراد حقيقي وارد شده و همين امر مي‌تواند بازگشت نوسان مثبت را سريع‌تر ممكن سازد. در اين ميان، كارشناسان و فعالان بازار ريزش قيمت‌ها را كاملا منطقي مي‌دانند و اين شرايط را فرصتي براي اصلاح قيمت‌ها و نيز اصلاح پرتفوليوي سرمايه‌گذاران ارزيابي مي‌كنند.
در ادامه اظهارات تحليلگران درخصوص شرايط و روند كنوني معاملات از نظرتان مي‌گذرد:
عامل بنيادي وجود ندارد
حميد گلپاشا از تحليلگران بازار سرمايه معتقد است هيچ علت بنيادي در افت دو روز اخير بازار سرمايه وجود ندارد و مي‌توان كاهش مزبور را از چند جنبه جزئي مورد بررسي قرار داد.
وي در ادامه افزود: اولين عامل اين افت مربوط به تسويه سهام تاپيكو است؛ خريداران سهام تاپيكو براي تسويه سهام خود مجبور به فروش ديگر سهام در بازار شدند كه اين عامل سبب شد قيمت بسياري از شركت‌ها با فشار فروش و افت قيمت مواجه شوند و در نتيجه جو كلي بازار منفي شد.
وي ادامه داد: از سوي ديگر سهام تاپيكو در بازار ديروز با نوسان منفي مواجه شد كه به دليل در دست داشتن بخش عمده بازار توجه سرمايه‌گذاران به اين تازه‌وارد به افت بيشتر بازار انجاميد.گلپاشا ادامه داد: همچنين روند كلي بازار هميشه بدين صورت بوده كه پس از اينكه مدتي رشد وجود دارد با كاهش روبه‌رو مي‌شويم كه افت دو روز اخير نيز در پي اثبات اين موضوع است.وي تصريح كرد: اين نكته را نيز بايد مدنظر قرار داد كه مجمع تعداد زيادي از شركت‌ها در چند روز آينده برگزار مي‌شود كه بعضي از آنها تقسيم سودي نخواهند داشت؛ بنابراين سهامداران اين قبيل شركت‌ها نيز اقدام به فروش سهام خود كرده‌اند كه اين مساله باعث افزايش صف فروش‌ها در بازار شده است.
اين تحليلگر نقش شايعه در افت مزبور را نيز بي‌تاثير ندانست و گفت: شايعه تعديل منفي برخي سهام باعث تشكيل صف فروش شده است. همچنين حذف نرخ ارز مرجع باعث شد كه سهامداران گروه بانكي به دليل مانده بالاي ارزي انتظار تعديل مثبت در اين گروه را داشته باشند؛ از طرفي خود اين بانك‌ها علاقه‌اي به شناسايي سود و تعديل مثبت نداشتند و از سوي ديگر چون دولت در چند وقت گذشته به دليل تسويه كسري موجود در بودجه نرخ ارز مرجع را از 1226 تومان به 2500 تومان تغيير داده بود، بايد اين تغيير نرخ به حالت اوليه بازگردد و بانك‌ها اعلام كردند كه در اين صورت هيچ تعديل مثبتي در پي نخواهد داشت.
گلپاشا تصريح كرد: البته در اين ميان تنها بانك ملت تعديل مثبت 10 تا 12توماني EPS را خواهد داشت.
اين تحليلگر در ادامه خاطرنشان كرد: با توجه به عوامل يادشده و نبود خبري خاص در حوزه سياسي و اقتصادي مي‌توان افت اخير را گذرا دانست كه به احتمال زياد از روز سه‌شنبه اين جو منفي از بين رفته و شرايط مثبتي حاكم خواهد شد.
وي تصريح كرد: چنانچه در پايان بازار ديروز نيز از سنگيني صف‌هاي فروش كاسته شد و نوسان منفي 4 درصدي سهام اكثر شركت‌ها متعادل‌تر و در مجموع جو متعادل حاكم شد.
زماني براي استراحت در بازار
يك كارشناس بازار سرمايه در ارزيابي خود از شرايط كنوني بازار اظهار كرد: فضاي خوش‌بيني ايجادشده پس از برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري منجر به رشد بورس تهران شد كه اين امر بيشتر سهام عمده بازار را از شرايط مطلوبي برخوردار كرد.
اميرمهدي صبائي به بازدهي عمده شركت‌هاي فولاد خوزستان، پتروشيمي زاگرس و بانك ملت اشاره و تصريح كرد: با توجه به رشد قابل ملاحظه بورس تهران طي يك ماه اخير انتظار نمي‌رفت كه بازار با همين سرعت به روند خود ادامه دهد.
وي با بيان اينكه عرضه اوليه سهام تاپيكو بخش عمده‌اي از نقدينگي بازار را جذب كرد، ميانگين روزانه حجم معاملات طي ماه گذشته را بيش از 3 هزار ميليارد ريال عنوان كرد كه اين امر نشان از نقدينگي زيادي دارد كه جذب بازار سرمايه شده است.
صبائي ادامه داد: پس از روند افزايشي طي يكي دو ماهه اخير، بازار بايد براي اغلب سهم‌هاي بزرگ يك استراحتي داشته باشد، اگرچه به نظر من سهم‌هايي كه در شرايط كنوني مورد معامله قرار مي‌گيرند از قيمت‌هاي ارزنده و مناسبي برخوردارند كه اين امر پيدا كردن سهمي جذاب با قيمت مناسب را دشوار كرده است.
به گفته وي؛ در يك سال گذشته همواره سهام جذاب با پي‌براي پايين به راحتي قابل دستيابي بود اما الان هيچ سهم جذابي با قيمت پايين يافت نمي‌شود.
اين كارشناس بازار سرمايه با رد وجود هرگونه حبابي در بازار سرمايه عنوان كرد: بسياري از سرمايه‌گذاراني كه طي يك ماهه اخير بازده مناسبي را كسب كرده‌اند الان در حال شناسايي سود هستند. وي در پاسخ به اين سوال كه بر اين اساس، اصلاح قيمت در چه گروه‌هايي منطقي‌تر است؟ گفت: تمام صنايعي كه طي دو ماهه اخير رشد كرده‌اند و مي‌توان گفت كه هيچ صنعتي از اين رشد جا نمانده است، يك دوره اصلاح را تجربه خواهند كرد.
وي يادآور شد: زماني مي‌توان عنوان كرد كه حباب قيمتي در بازار رخ داده است كه قيمت‌هاي سهام بيش از حد ارزش ذاتي آنها باشد اما الان حبابي در بازار شكل نگرفته است.
صبائي در شرايط كنوني به سرمايه‌گذاران توصيه كرد: در صورت تمايل به سرمايه‌گذاري در بازار سرمايه با ديد بلندمدت وارد اين بازار شوند و از رفتارهاي هيجاني پرهيز كنند.
بازار افت زيادي را تجربه نمي‌كند
نيما آزادي از تحليلگران بازار سرمايه درباره دلايل عمده افت بازار طي دو روز اخير اظهار كرد: به دلیل اینکه در دو ماه گذشته رشد قابل توجهی را در اکثر نمادهای بازار شاهد بودیم شناسایی سود مناسب عمده‌ترین دلیل افزایش عرضه در بازار بود. نظر به اینکه تمام صنایع با هم رشد کردند شناسایی سود مناسب در یک صنعت به صورت دومینویی، تمامی بازار را درگیر كرده است.
آزادي تصريح كرد: در حال حاضر بازار منتظر گزارش‌های سه ماهه شرکت‌ها است تا در خصوص ادامه حرکت و چشم‌انداز آینده تصمیم‌گیری كند.
اين كارشناس بازار سرمايه درباره اينكه آيا اين روند بازگشت قيمت طبيعي است يا به حباب قيمت‌ها ارتباط دارد؟ گفت: با توجه به اینکه انتظار تعدیل‌های مثبت مناسبی در بیشتر صنایع داریم با احتساب سودهای تعدیلی، P/E شرکت‌ها زیر 5/5 است. اما نکته‌ای که باید بسیار دقت كرد این است که سهامداران باید به ارزش بازاری یک شرکت توجه ویژه‌ای داشته باشند.
وي در ادامه افزود: برگشت‌های بزرگ معمولا زمانی حاصل می‌شود که ارزش بازار يك سهمي با قیمت واقعی آن با وجود P/E مناسب، اختلاف معنا داری داشته باشد.
آزادي با اشاره به گزارش‌های فعلی سه ماهه که در چند صنعت منتشر شده است، خاطرنشان كرد: بالا بودن نرخ دلار توانسته سود اکثر صنایع را دستخوش تغییرات مثبت قابل توجه کند؛ بر اين اساس به نظر نمي‌رسد بازار حبابي باشد.وي در پاسخ به اين سوال كه اصلاح قيمت‌ها در چه گروه‌هايي منطقي است؟ اظهار كرد: هر گروهی که رشد بیشتری کرده و تعدیل‌های مثبت قابل توجه نداشته باشد احتمالا با اصلاح‌های بیشتر و مدت دار تری مواجه مي‌شود.
آزادي با ذكر مثالي گفت: به عنوان نمونه اثرات تورمی بالایی که در سال گذشته داشتیم منجر به متورم شدن سود گروه‌هایی مثل غذایی، دارویی و .... شده است. اثرات تورمی در چند ماه آتی ممکن است منجر به افزایش حاشیه سود شرکت‌هایی که محصول با ارزش افزوده بالاتر تولید می‌کنند، شود. در این بین به دلیل متوقف شدن رشد مواد اولیه (ثبات قیمت‌های جهانی و دلار داخل) و تورم دوره‌ای، انتظار برای رشد شدید سود‌آوری برای شرکت‌های خام فروش متعادل و منطقی خواهد شد و شرکت‌های با ارزش افزوده بالاتر، سودهای بهتر و پرشتاب‌تری به دست مي‌آورند.
به اعتقاد آزادي، در مجموع پيش‌بيني مي‌شود كليت بازار به دلیل سودهای احتمالی سال 92، افت چندانی را تجربه نكند و صرفا اگر رکودی هم در بازار باشد بیشتر رکود زمانی خواهد بود.
آزادي در خصوص اينكه چه توصيه‌هايي به سهامداران دارد؟ تاكيد كرد: سهامداران بايد دیدگاه و نگاه سرمایه‌گذاری خود را میان‌مدت تدوین كنند. در واقع سهامی را در سبد نگه دارند که DPS (سود تقسيمي هر سهم) مناسب، P/E (نسبت قيمت به سود) پایین تر از میانگین بازار و رشد سود‌آوری متعارف برای یک سال آتی داشته باشد.
وي در پايان تاكيد كرد: در این بین خريد و نگهداري سهامي که بتوانند این مشخصه‌ها را داشته باشند حتی در این شرایط که بازار رشد مناسبی کرده، عقلانی است.
حركت هيجاني، يك مشكل اساسي در بازار
يك تحليلگر بازار سرمايه درخصوص افت اخير بازار به خبرنگار ما گفت: رشد سريعي كه بورس طي يكي دو هفته اخير شاهد آن بود و حتي در برخي از روزها فعالان بازار تا 1500 واحد رشد شاخص را نظاره‌‌گر بودند مي‌تواند به عنوان مهم‌ترين دليل اين افت مطرح شود زيرا بازار طبق معمول پس از يك دوره رشد نياز به تنفس دارد و وضعيت اخير كاملا طبيعي است.
امير كاهدي با رد رشد حبابي بازار طي هفته‌‌هاي گذشته اظهار كرد: بسياري از فعالان بازار درگير مباحث مربوط به حبابي بودن بازار و شرايط ايجاد اين وضعيت هستند اما واقعيت اين است كه با توجه به چشم‌انداز مثبت بازار و انتظارات اميدوارانه فعالان بورسي، تحليلگران يك رشد P/E را براي بازار، متصور هستند و در اين شرايط به نظر مي‌رسد صحبت كردن از وجود حباب در بازار، اشتباه باشد.
عضو هيات مديره شركت آريا‌سهم درخصوص منطقي بودن اصلاح قيمت‌ها در برخي گروه‌ها خاطرنشان كرد: نمي‌توان به اين پديده به عنوان اصلاح قيمت نگاه كرد و آنچه رخ داده در كل بازار است و فقط شامل چند گروه نمي‌شود.
كاهدي به سهامداران توصيه كرد: نگاه سرمايه‌گذاران نخست بايد به ابزارهايي در بازار معطوف شود كه از حاشيه امن به نسبت بالايي برخوردار است. از سوي ديگر از رفتارهاي هيجاني بپرهيزند.
وي تاكيد كرد: رفتارهاي هيجاني يكي از مشكل‌هاي اساسي بازار است و متاسفانه برخي سرمايه‌گذاران به اين عارضه دچار مي‌شوند به گونه‌اي كه در روزهاي خوب بازار با هيجان خريد مي‌كنند و روزهاي بد بازار به تاسف و تاثر دچار مي‌شوند.
كاهدي در پايان گفت: مشكل بازار ما حركت هيجاني برخي سرمايه‌گذاران و خريد و فروش‌هاي بدون تحليل است كه بايد با تقويت تحليل‌ها با آن مقابله كرد.