بورس تهران پس از رفع نگرانی در خصوص تنش‌های سیاسی سوریه تعادل کامل خود را بازیافت و با دریافت خبرهایی درباره حسن تعامل تیم جدید دیپلماسی کشور (که با حضور فعالانه در مجمع ملل متحد در نیویورک تقویت شده است) و نیز حکم دادگاه اروپایی مبنی بر لغو تحریم شرکت کشتیرانی و چند شرکت دیگر شاهد جذب نقدینگی جدید بود. همچنین خوش‌بینی‌های موجود در خصوص احتمال گشایش بانکی و رفع تحریم سوئیفت (که البته مستند به اخبار رسمی نیست) موجب استقبال گسترده خریداران از سهام بانک‌ها شده است. به اين ترتیب شاخص کل بورس با رشد سه درصدی در هفته جاری مواجه شد و از سطح روانی 60 هزار واحد برای چندمین بار گذر کرد.
علاوه بر این، بازدهی بورس نیز از مرز 60 درصد از ابتدای سال عبور کرد که یک رشد استثنایی در مقایسه با فضای رکودی سایر بازارهای سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود. به‌رغم خوش بینی‌های موجود نسبت به تحولات سیاسی، افزایش شدید ارزش بازار سرمایه در 13 ماه گذشته یکی از عوامل مهم در تعیین جهت آینده بازار به شمار می‌رود؛ چرا که با عبور ارزش بورس و فرابورس از سطح 366 هزار میلیارد تومان، اینک نقدینگی بسیار بیشتری برای حرکت صعودی بورس لازم است؛ به ویژه آنکه در سطوح کنونی ارزش بازار، فروش برخی سهام برای سرمایه‌گذاران نهادی که شاهد چند برابر شدن ارزش دارايی خود ظرف مدت کوتاهی بوده‌اند، جذاب شده است. از این منظر می‌توان گفت پس از یک دوره پرشتاب صعودی، اینک بازار به مرحله بلوغ و آرامش وارد شده است و از این پس احتمالا نوسانات صعودی بورس با گام‌های سنگین تری رقم خواهد خورد.
غلبه بازار بر الگوی تاریخی
سال مالي اکثر شركت‌هاي سرمايه‌گذاري و کارگزاری فعال در بورس در 31 شهريور ماه هر سال پايان مي‌پذيرد. به اين ترتيب پايان شهريور ماه زماني است كه صورت‌هاي مالي اين شركت‌ها تهيه مي‌شود. طبق استاندارد‌هاي حسابداري، شركت‌ها باید براي كاهش ارزش سرمايه‌گذاري‌هاي كوتاه‌مدت بورسي خود نسبت به ارزش روز «ذخيره كاهش ارزش» اخذ كنند كه این اقدام به صورت «هزينه»، بر صورت سود و زیان تاثير منفي مي‌گذارد. همچنین، سود حاصل از افزایش قیمت سهام تنها زمانی قابل شناسایی است که سهام در بازار فروخته شود، در غیر این صورت ارزش سهام با بهای تمام شده در دفاتر ثبت خواهد شد. به‌اين ترتيب معمولا شركت‌هاي سرمايه‌گذاري و کارگزاری می‌کوشند در روزهای واپسین سال مالی با فروش بخشی از سهام خود که دارای بهای تمام شده کمتری نسبت به قیمت روز است اقدام به شناسایی سود کنند. تلفیق این رویکرد با فروش‌های اعتباری (که معمولا سه روز قبل از پایان ماه به اوج می‌رسد) موجب می‌شود فشار عرضه سهام معمولا در اواخر شهریور مضاعف شود و یک واکنش مقطعی نزولی در بازار شکل گیرد. با این حال، غلبه خوش‌بینی‌ها در هفته جاری و ورود نقدینگی جدید موجب شد پیروی بورس از این الگوی تاریخی بر هم بخورد و خریداران مقاومت مناسبی را در برابر افزایش عرضه‌ها نشان داده و حفظ روند مثبت در بازار را رقم بزنند.
لحظه موعود پتروشیمی‌ها فرا می‌رسد؟
در هفته جاری شنیده‌هایی غیر رسمی مبنی بر نزدیک شدن زمان تصمیم گیری دولت در خصوص قیمت خوراک پتروشیمی‌ها شنیده می‌شد. در همین راستا، احتمالا هفته آینده‌در بردارنده خبرهای مهمی در خصوص نخستین مباحثات پیرامون این موضوع حیاتی برای صنعت پتروشیمی کشور خواهد بود. در همین‌باره، وزیر نفت در جلسه معارفه اخیر مدیرعامل ملی صنایع پتروشیمی به تعیین تکلیف قیمت خوراک اشاره کرده است. بر اساس اظهارات زنگنه «قرار است برای مشخص شدن قیمت خوراک برای هر محصول فرمولی خاص و تابع قیمت نهایی محصول طراحی شود.» در مجمع هفته جاری «تاپیکو» (دومین هلدینگ بزرگ پتروشیمی کشور) نیز بر پیشنهاد قیمت 5 تا 7 سنتی برای هر متر مکعب گاز از سوی پتروشیمی‌ها و محاسبه با نرخ ارز مبادله ای تاکید شد؛ سناريویی که به معنای افزایش حداقل دو برابری قیمت گاز است. در همین حال، مدیر عامل جدید شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز منطقی‌سازی نرخ خوراک را یکی از برنامه‌های کلیدی خود عنوان کرده است. از مجموعه اظهارات مزبور به نظر می‌رسد لحظه موعود پتروشیمی‌ها بسیار نزدیک شده و به زودی شاهد اعلام قیمت‌های جدید خوراک به ویژه در زمینه گاز طبیعی خواهیم بود. به اين ترتیب زمینه برای رفع ابهام اساسی در صنعت پتروشیمی و ارائه اطلاعات جدید و شفاف به سهامداران شرکت‌ها احتمالا در گزارش‌هاي شش ماهه (مقارن با نیمه دوم مهر ماه) فراهم خواهد شد.
«جم» بالاخره آمد!
پس از فراز‌و‌نشیب زیاد و وعده آمدن‌ها و نیامدن‌ها، روز سه شنبه هفته جاری سهام بزرگ‌ترین واحد اتیلن ساز جهان در بازار دوم فرابورس عرضه شد. این عرضه با قیمت 1490 تومان به ازای هر سهم و با P/E=4/5 مورد استقبال گسترده خریداران قرار گرفت و ارزش بازار 7150 میلیارد تومانی را برای پتروشیمی جم روی تابلو ثبت کرد. این شرکت از جمله واحدهایی است که به‌رغم دارا بودن ظرفیت قابل توجه تولید در سال‌های اخیر با مشکل جدی تامین خوراک و در نتیجه فعالیت با کمتر از ظرفیت عملی رو به رو بوده است. بر اساس اطلاعات ارائه شده در جلسه معارفه، این شرکت در سال گذشته با ظرفیت 67 درصد فعالیت کرده و به سود 1050 میلیارد تومانی رسیده است؛ حال آنکه مدیران شرکت معتقدند در صورت فعالیت با ظرفیت 100 درصدی، سود جم از قابلیت افزایش تا 3000 میلیارد تومان (625 تومان به ازای هر سهم) برخوردار است. «جم» پیش بینی سود سال 92 را با فرض فعالیت با ظرفیت 75 درصدی 1600 میلیارد تومان (3347 ریال به ازای هر سهم) پیش‌بینی کرده است که با عنایت به نرخ دلار مفروض بودجه (3200 تومان) و مشکلات تامین خوراک، احتمالا با انحراف کمی نسبت به پیش‌بینی بودجه محقق خواهد شد.