هفته گذشته بازار در حالي با افت قابل توجه 7/1 درصدي شاخص كل مواجه بود كه بار ديگر خريداران حقوقي حضور فعال‌تري نسبت به حقيقي‌ها داشتند. بررسي «دنياي اقتصاد» نشان مي‌دهد ارزش معاملات طي هفته گذشته به صورت ميانگين روزانه 218 ميليارد تومان بوده است (با حذف معاملات بلوكي «شپنا» در روز شنبه) كه البته ارزش معاملات در پايان هفته رشد خوبي داشت و به حدود 375 ميليارد تومان رسيد كه نشان از تعادل نسبي بازار دارد.
از سويي، بخش قابل توجهي از نقدينگي سهامداران كه در نمادهاي پتروشيمي محصور شده بود با بازگشايي آنها آزاد شد و به پويايي معاملات كمك كرد و از طرف ديگر نيز سخنان پورابراهيمي عضو شوراي عالي بورس مبني بر احتمال حذف قواعد دستوري معاملات (عدم اجازه فروش بيش از 50 هزار سهم) در روزهاي آينده، تعادل بيشتري را در بازار رقم زد. طي هفته گذشته، تغيير مالكيت 6/278 ميليارد ريالي (معادل يك درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي رخ داد. اين تغيير مالكيت كه بيشتر طي روزهاي دوشنبه و سه‌شنبه انجام شد، در روزهاي مثبت بازار (شنبه و چهارشنبه) روند معكوسي داشت و طي اين روزها تغيير مالكيت به نفع سهامداران حقيقي بود. در واقع تغيير مالكيت اندك هفته‌هاي گذشته نشان مي‌دهد سهامداران، حتي حقوقي‌ها با توجه به محدوديت فروش تمايلي به خريد سهم ندارند كه اميد است با رفع اين محدوديت، بار ديگر شاهد رونق در بازار باشيم.
در اين گزارش، نحوه تغييرات مالكيت سهامداران حقوقي به حقيقي در هفته پيشين در 12 نماد با بيشترين حجم و ارزش معاملات طي هفته گذشته مورد بررسي قرار گرفته است. نمادهاي انتخاب شده به ترتيب عبارت است از: بانك صادرات ايران «وبصادر»، سرمايه‌گذاري نفت و گاز تامين «تاپيكو»، پالايش نفت بندرعباس «شبندر»، پالايش نفت اصفهان «شپنا»، سرمايه‌گذاري دارويي تامين «تيپيكو»، بانك تجارت «وتجارت»، ايران خودرو «خودرو»، مخابرات ايران «اخابر»، بانك پاسارگاد «وپاسار»، شركت ارتباطات سيار ايران «همراه»، تجارت الكترونيك پارسيان «رتاپ» و صنايع پتروشيمي خليج‌فارس «فارس». براي درك شهودي اين تغييرات مالكيت، نمودارهايي رسم شده است كه در طول متن با ارائه مثال‌هاي عددي توضيح داده خواهند شد.
در نماد «وبصادر» طي هفته گذشته تغيير مالكيت 1/10 ميليارد ريالي (معادل 1/6 درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي روي داد. همان‌طور كه در نمودار مشاهده مي‌شود، در روز شنبه تغيير مالكيت به ارزش 66 ميليون ريال از سوي سهامداران حقوقي به حقيقي انجام شده است كه نسبت به ارزش كل معاملات نماد در آن روز، يعني 20 ميلياردريال، حدود 3/0 درصد كل را نشان مي‌دهد. به عبارت ديگر، سهام با ارزشي معادل 66 ميليون ريال توسط حقوقي‌ها فروخته و به وسيله حقيقي‌ها خريداري شده كه 3/0 درصد كل معاملات را شامل مي‌شود. بنابراين در نمودار، ميزان تغيير مالكيت با رنگ سبز و در بالاي منحني قرار گرفته است. به‌طور مشابه، اگر معاملات روز چهارشنبه در نظر گرفته شود، 5/9 درصد از كل ارزش معاملات «وبصادر» باعث تغيير مالكيت سهام از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي‌ها شده است كه با رنگ قرمز و در پايين نمودار نمايش داده شده است (يعني تغيير مالكيت از سوي حقيقي‌ها به حقوقي‌ها). در اين نماد كه به جز روزهاي يكشنبه و دوشنبه در ساير روزها مثبت بود، حضور حقوقي‌ها در نقش خريدار بيش از فروشنده بوده است.
همچنين، در نماد «تاپيكو» طي معاملات هفته گذشته، تغيير مالكيت 8/36 ميليارد ريالي (معادل 1/13 درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي روي داده است. همان‌طور كه در نمودار مشاهده مي‌شود، طي هفته گذشته حضور حقوقي‌ها در نقش حمايت‌كننده قابل توجه بوده است.
«شبندر» نيز، تغيير مالكيت 3/52 ميليارد ريالي را (معادل 5/20 درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي تجربه كرده است. حضور پررنگ حقوقي‌ها در روز چهارشنبه به‌رغم مثبت بودن، اين تغيير مالكيت را رقم زده است.
از سوي ديگر، نماد «شپنا» طي هفته گذشته تغيير مالكيت 1/24 ميليارد ريالي (معادل يك درصد ارزش كل معاملات) را از سوي سهامداران حقوقي به حقيقي شاهد بوده است. در واقع طي هفته گذشته بيشتر معاملات اين نماد به صورت بلوكي ميان سهامداران حقوقي انجام شد كه تغيير مالكيت چنداني را به همراه نداشته است.
طي هفته گذشته در نماد «تيپيكو»، به عنوان بزرگ‌ترين هلدينگ دارويي، تغيير مالكيت 2/7 ميليارد ريالي (معادل 2/5 درصد ارزش كل معاملات) از سوي حقوقي‌ها به حقيقي‌ها انجام شد. به جز روزهاي يكشنبه و دوشنبه كه اين نماد منفي بود، در ساير روزها سهامداران حقوقي در نقش فروشنده حضور فعال‌تري داشتند.
«وتجارت» نيز تغيير مالكيت قابل توجه 1/55 ميليارد ريالي (معادل 2/21 درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقوقي به حقيقي را شاهد بوده است. عرضه‌هاي سنگين حقوقي‌ها در روز شنبه عامل اصلي اين تغيير مالكيت به شمار مي‌آيد.
از سوي ديگر، در نماد «خودرو» تغيير مالكيت ناچيز 3/0ميليارد ريالي (معادل 2/0 درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي انجام شد. اين نماد كه روز چهارشنبه به‌منظور تعديل پيش‌بيني EPS خود متوقف شد در دو روز قبل از آن با حمايت شديد سهامداران حقوقي همراه بود.
اما «اخابر» تغيير مالكيت 5/4 ميليارد ريالي (معادل 4/5 درصد ارزش كل معاملات) را از سوي حقيقي‌ها به حقوقي‌ها شاهد بوده است. به اين ترتيب، به جز شنبه در ساير روزها حقوقي‌ها در نقش خريدار حضور فعال تري در اين نماد داشتند.
همچنين، «وپاسار» تغيير مالكيت قابل توجه 9/42 ميليارد ريالي (معادل 2/29 درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي را تجربه كرده است. قرمز بودن نمودار در تمامي روزهاي هفته نشان از حمايت سهامداران حقوقي از اين نماد است.
در اين شرايط، «همراه» تغيير مالكيت 9/20 ميليارد ريالي (معادل 4/3 درصد ارزش كل معاملات) را از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي شاهد بود. اين نماد كه هفته كم نوساني را شاهد بود با حضور حقوقي‌ها در نقش خريدار به ويژه در روز دوشنبه همراه شد.
در نماد «رتاپ» نيز تغيير مالكيت 4/1 ميليارد ريالي (معادل 3/0 درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي انجام شد. همان‌طور كه در نمودار مربوطه مشاهده مي‌شود، طي هفته گذشته حقوقي‌ها در نقش خريدار و فروشنده تقريبا پاياپاي بوده است. در اين ميان، 48 ميليون سهم اين نماد طي هفته گذشته توسط بانك تجارت به فروش رسيد.
در نهايت، نماد «فارس» طي هفته گذشته شاهد حضور نسبتا پررنگ حقوقي‌ها در نقش خريدار بوده به طوري كه در اين نماد تغيير مالكيت 6/56 ميليارد ريالي (معادل 12 درصد ارزش كل معاملات) از سوي سهامداران حقيقي به حقوقي صورت گرفته است؛ همين امر باعث قرمزرنگ بودن نمودار اين نماد در تمامي روزهاي هفته شده است.