در شرايطي كه اين روزها صندوق توسعه بازار به تزريق نقدينگي مبادرت مي‌كند، برخي فعالان از عرضه‌هاي برخي از حقوقي‌ها گلايه دارند كه موجب برهم زدن تعادل بازار سرمايه شده است. مديرعامل تامين سرمايه امين كه مديريت صندوق توسعه بازار را در اختيار دارد؛ بخش عمده‌اي از معاملات بازار سرمايه را به دادوستدهاي صندوق توسعه بازار نسبت مي‌دهد و اعلام مي‌كند كه در صورت نياز در نمادهايي كه داراي صف فروش است سهام خريداري و مبالغ مورد نياز به بانك‌ها اعلام و ارقام مورد نظر نيز دريافت مي‌شود.
بر اين اساس روز گذشته 629 ميليون و 167 هزار سهم به ارزش 2 هزار و 971 ميليارد و 197 ميليون ريال مورد معامله قرار گرفت. اين معاملات كه در 56 هزار و 127 دفعه معاملاتي صورت گرفته بود، شاخص كل بورس تهران را با افت 82/369 واحدي مواجه كرد كه بر مبناي آن رقم شاخص به 77 هزار و 569 واحد رسيد و زيان 76/0 درصدي را براي هفته جاري رقم زد. روز گذشته بورس تهران در پي معاملات منفي نمادهاي مپنا، پالايش نفت بندرعباس، تاپيكو، بانك صادرات و سرمايه‌گذاري غدير كاهش يافت؛ اگرچه نمادهاي گل‌گهر و سرمايه‌گذاري صندوق بازنشستگي با معاملات مثبت خود تلاش كردند تا از تاثيرات منفي گروه‌هاي ديگر بر شاخص بكاهند، اما با اين حال از بازدهي شاخص كل 47/0 درصد ديگر كاسته شد تا به اين واسطه از بازدهي بازار سرمايه از ابتداي سال تا روز گذشته 8/1 درصد كاسته شود. بنا به اظهارات علي سنگينيان پس از آنكه اين صندوق در سال 91 توسط 11 سهامدار حقوقي بزرگ و با سرمايه اوليه 30 ميليارد تومان تاسيس شد، امروز در پي واريز بخشي از وجوه و كمك‌هاي حمايتي بانك‌ها و بيمه‌ها سرمايه صندوق به 125 ميليارد تومان افزايش يافته است. به گفته وي، از ابتدا قرار نبود ارقام پرداختي توسط بانك‌ها و بيمه‌ها به صورت يكجا باشد، بلكه طبق برنامه‌ريزي‌ها قرار بود 30 درصد مبلغ در نظر گرفته شده براي حمايت بازار به صندوق واريز شود، اما بانك‌ها و بيمه‌ها در زمان مورد نياز و پس از خريد سهام توسط صندوق توسعه بازار، ارقام مورد نظر را تزريق مي‌كنند. مديرعامل تامين سرمايه امين كه با «ايرنا» گفتوگو كرده با بيان آنكه صندوق توسعه بازار به دنبال افزايش شاخص و قيمت‌سازي نيست، گفت: به برخي نمادهايي كه در شرايط سخت نقدشونده نبوده‌اند كمك كرديم، بنابراين در هر جاي بازار كه نياز باشد، كمك خواهيم كرد. مدير صندوق توسعه بازار سرمايه درباره ساز‌و‌كار فعاليت صندوق، تصريح كرد: از آنجا كه صندوق به دنبال افزايش نقد‌شوندگي و بازارگرداني است در طول معاملات بازار روي نمادهايي كه صف فروش دارند ورود كرده و سهام را خريداري مي‌كند تا صف فروش جمع شود. وي با بيان آنكه نگرانيم با انتشار اطلاعات مربوط به معاملات، صندوق به ليدر بازار تبديل شود، ادامه داد: نمي‌خواهيم ساير سهامداران به تبعيت از صندوق سهمي را خريداري كنند؛ ضمن آنكه خواستار سودآوري براي صندوق نيز نيستيم.
بازار گروه پيشرو ندارد
اما در اين ميان يك كارشناس بازار سرمايه در گفتوگو با دنياي اقتصاد، در تشريح روند كاهشي بازار سرمايه اظهار كرد: در حال حاضر روند كنوني بازار دليل خيلي محكمي ندارد و اين مساله بيشتر ناشي از احتياط سرمايه‌گذاران در ورود به بورس است تا پس از مشخص شدن وضعيت آينده با اطمينان بيشتري به اين بازار ورود يابند. وي از تجربه سرمايه‌گذاري در بازار طي دو ماه گذشته به عنوان عاملي نام مي‌برد كه سرمايه‌گذاران را از رفتارهاي هيجاني در شرايط كنوني باز داشته است.
يوسف هاشمي از كاهش نرخ سود سپرده‌ها، عدم وجود ابهامات در بازارهاي موازي به عنوان دلايلي نام برد كه مي‌تواند محركي براي رشد بازار باشد، لذا از سرمايه‌گذاران خواست كه به بازار سرمايه به صورت كوتاه‌مدت ورود نكنند.
وي كه بازار سرمايه را در حال حاضر خالي از گروه پيشرو مي‌داند، عنوان كرد: اين سبب شده تا برخي شركت‌ها به طور متفرقه مورد توجه سرمايه‌گذاران قرار گيرند.
اين كارشناس بازار سرمايه به تزريق نقدينگي از سوي صندوق توسعه بازار نيز اشاره و اضافه كرد: در حالي اين صندوق به فعاليت مي‌پردازد كه برخي از شركت‌هاي حقوقي سهام شركت‌هاي تابعه خود را رها كرده‌اند و به حمايت از آنها نمي‌پردازند و برخي ديگر از حقوقي‌هاي بازار نيز با عرضه‌هاي خود تعادل در بازار را به هم مي‌ريزند.
انتظارات خود را از بازار منطقي‌تر كنيم
يك كارشناس بازار سرمايه نيز معتقد است كه در حال حاضر اين بازار در شرايط تعادل به سر مي‌برد؛ در صورتي كه حقيقي‌ها رفتار هيجاني نداشته باشند و حقوقي‌ها نيز در عرضه‌هاي خود زياده روي نكنند، رشد بازار دور از ذهن نخواهد بود؛ با اين حال انتظار رشد از بازار بايد معقول باشد.
سروناز اسدي در گفتوگو با دنياي اقتصاد از كاهش نرخ سود سپرده بانكي، تزريق نقدينگي به بازار از طريق صندوق توسعه بازار سرمايه و تلاش‌هايي در راستاي شفاف سازي صنايع مختلف به عنوان مهم‌ترين اقدامات مسوولان در جهت حمايت از بازار سرمايه نام برد كه سبب جلوگيري از ادامه دار شدن افت بازار شده است.
اسدي با اين حال انتظار رشد شاخص با شيب تند را كمي غير‌منطقي دانست، چرا كه در حال حاضر اخبار و رويدادهاي همزمان مثبت و منفي مانند كاهش نرخ جهاني محصولاتي چون اوره و متانول، افزايش تدريجي نرخ دلار، خبر تخصيص ارز مبادله‌اي به صنعت خودرو و ادامه ابهامات در صنعت پالايشگاهي موجب حفظ تعادل در بازار شده‌اند.
اين كارشناس بازار سرمايه در حالي به بالاتر بودن نسبت P/E بازار در مقايسه با ميانگين رقم 10 ساله آن اشاره كرد كه فاز دوم هدفمندي در حال اجرا بوده و انتظارات تورمي وجود دارد؛ بنابراين همين امر مي‌تواند ترمزي براي رشد سريع شاخص باشد. وي ادامه داد: به بيان ديگر به دليل اجراي فاز دوم هدفمندي، انتظارات تورمي به وجود آمده، سبب افزايش نرخ بازده مورد انتظار سرمايه‌گذاران نسبت به دوره‌هاي قبل شده كه كاهش نسبي P/E را به همراه دارد.