فرمول
شييميايي آن(
Ca5(PO4)3(F,CL,OH) است كه در سيستم هگزاگونال متبلور مي‌گردد.
شامل سه گروه فلوئور آپاتيت (Ca5(Po4)3f) و كلرور آپاتيت (Ca5(Po4)3CL) و
هيدروكسيد آپاتيت
Ca5(Po4)3OH) مي‌باشد.
كانيهاي
فلوئور آپاتيت فراوان‌ترين نوع آپاتيت است و كانيهاي كلرور آپاتيت و هيدروكسيد
آپاتيت بسيار كمياب‌تر است.
واژه
كلوفان در مورد آپاتيتهاي توده‌اي و مخفي بلور آپاتيت بكار مي رود كه بخش اعظم
سنگهاي فسفاته و فسيلهاي استخوانها را شامل ميشود. اما نوع آن را نمي‌توان تعيين
كرد كلوفان از نظر خواص فيزيكي معمولاً متراكم، توده‌اي و با ساختمان متحدالمركز و
كلوئيدي است. اين كاني معمولاً ناخالص است و مقدار كمي كربنات كلسيم به همراه دارد.
آپاتيتهاي
خاك مانند توأم با مواد ديگر را معمولاً فسوسفوريت مي‌گويند. به رنگ بي‌رنگ تا سفيد، اغلب به صورت
سبز كمرنگ تا سبز زمردي، كبود آسماني، زرد، قهوه‌اي، بخش ديده ميشود. در قديم اين
كاني با كانيهاي بريل، ديو پسير و تورمالين اشتباه مي‌شده است.
خواص
تشخيص: معمولاً از بلورهاي آن، رنگ و سختي‌اش مي توان آن را شناسايي كرد. در تشخيص
آن از بريل از وجود سطوح دو هرمي در دو انتهاي آن استفاده ميشود. اين كاني با
چاقو خط بر مي‌‌دارد.
به سختي گداخته ميشود. در اسيد حل مي شود و محلول آن با
موليبدات آلومينيوم تركيب شده و فسفات آمونيوم توليد ميشود.
پيدايش:
به صورت كمياب و فرعي در سنگهاي آذرين و رسوبي و دگرگوني يافت ميشود. در پگماتيت‌ها
و ساير رگه‌هاي هيدروترمال يافت ميشود. گاهي به صورت رگه ها و توده‌ها همراه با
سنگهاي قليايي ديده ميشود. مواد فسفاته استخوانها و دندانه‌هاي موجودات از نوع
آپاتيت است.
كاربرد:
بلورهاي فسفات تعداد بسيار زيادي براي تأمين كودهاي شيميايي فسفاته بكار مي‌رود.
در صنايع شيميايي براي تهيه اسيدفسفوريك در كبريت‌سازي، تهيه اسيد فلوئوريدريك در
صنعت، صنعت سراميك سازي و غيره مصرف ميشود. انواع شفاف و خوش رنگ آن به عنوان
جواهر به كار مي رود.