استون مارتين لاگوندا يک شرکت انگليسي توليد کننده خودروهاي لوکس است. دفتر مرکزي اين شرکت در گايدون، وارويکشاير انگلستان قرار دارد. نام استون مارتين از دهکده «استون کلينتون» در باکينگهام شاير، به همراه يکي از بنيانگذاران شرکت به نام «ليونل مارتين» گرفته شده‌است.
در سال ١٩١٣ ليونل مارتين (Lionel Martin) و رابرت بمفورد (Robert Bamford) کمپاني Bamford & Martin را در شهر گايدون کشور انگلستان تاسيس کردند. دو سال بعد اولين محصول اين کمپاني به بازار عرضه شد. البته به دليل تقارن زماني جنگ جهاني اول با به تحقق پيوستن روياي چند ساله خود يعني توليد اتومبيل، نتوانستند به موفقيتي دست پيدا کنند. تا پيش از آن، ليونل و رابرت فروشنده محصولات کمپاني سينگر بودند که بعدها توسط برادران روتس خريداري شد. آنها همچنين مدتي تعميرکار محصولات کمپاني‌هاي GWK و Calthorpe بودند.
در سال ١٩٢٠ کمپاني به دليل شرايط جنگي، عملا تعطيل شده بود و رابرت بمفورد هم کمپاني را ترک کرده بود. ولي با کمک و حمايت مالي کنت لوئيز زبوروفسکي (Count Louis Zborowski) اين شرکت دوباره احيا و بازسازي شد. کنت لوئي خودش يک راننده اتومبيل‌هاي مسابقه و همينطور مهندس و طراح اتومبيل‌هاي اسپرت بود. کارخانه جديد در جاده آبينگدون در محله «کنسينگتون» (Kensington) بنا شد.آنها در سال ١٩٢٢ توانستند اولين محصول کارخانه جديد را براي مسابقات جايزه بزرگ فرانسه آماده کرده و در آن مسابقات رکوردهاي سرعت و پايداري را از آن خود کنند. دو سال بعد کمپاني Bamford & Martin اعلام ورشکستگي کرد و توسط خانم چارنوود Charnwood خريداري شد. خانم چارنوود مديريت کارخانه را به پسرش جان بنسون (John Benson) سپرد، ولي او هم نتوانست نوار ممتد ورشکستگي‌هاي اين کمپاني را متوقف کند و پس از يک سال مجددا به ورشکستگي دچار شدند.
در سال ١٩٢٦ وضعيت به قدري نابسامان بود که حتي ليونل مارتين آخرين بازمانده از هيات موسسان کمپاني Bamford & Martin هم مجبور به ترک شرکت شد. در اواخر همان سال، بيل رنويک (Bill Renwick) و آگوست برتلي (Augustus Bertelli) با کمک مالي عده اي سرمايه گذار از جمله خانم چارنوود، کمپاني را خريداري کرده و ضمن احياي آن توانستند گام‌هاي بزرگي در جهت پيشرفت شرکت بردارند.آنها نام کمپاني را به «استون مارتين موتورز» (Aston Martin Motors) تغيير دادند. اين نامگذاري از دو کلمه الهام گرفته‌بود. «استون» از نام دهکده استون کلينتون Aston Clinton که يک دهکده تاريخي و اسطوره اي در نزد ساکنان انگلستان به شمار مي‌رفت، گرفته شده بود و «مارتين» براي تقدير از زحمات موسس کمپاني يعني ليونل مارتين که در شرايط سخت اقتصادي آن زمان، تا آخرين لحظه دست از تلاش براي بقاي کارخانه نکشيد، در نام اين شرکت گنجانده شد.
از سال ١٩٢٦ تا ١٩٣٧ آگوست برتلي مدير فني استون مارتين موتورز بود. در تمامي‌اين سال‌ها آنها توانستند انواع مختلف موتورهاي اتومبيل مسابقه‌اي نسبتا موفق را عرضه کنند. گرايش آگوست برتلي به اتومبيل‌هاي مسابقه‌اي زياد بود و در اين دوره اغلب محصولات استون مارتين موتورز براي شرکت در مسابقات طراحي و ساخته مي‌شدند.مديران کمپاني در سال ١٩٣٦ تصميم گرفتند که تمرکز خود را از خودروهاي اسپرت برداشته و به توليد ماشين‌هاي جاده‌اي هم بپردازند. حاصل اين تصميم، توليد ٧٠٠ دستگاه اتومبيل بود، ولي با شروع جنگ جهاني دوم و رکود مجدد صنايع در سال ١٩٣٩، کمپاني نتوانست تيراژ توليداتش را بالا ببرد.در سال ١٩٤٧ شرکت «ديويد براون» به مالکيت شخصي به همين نام، توانست شرکت استون مارتين موتورز را خريداري کرده و با استفاده از شرايط رکود اقتصادي بعد از جنگ جهاني دوم، حتي کمپاني اتومبيل سازي لاگوندا (Lagonda) را هم بخرد.
اين شرکت همچنين کمپاني «تيکفورد» که يک شرکت مهندسي و تست انواع اتومبيل بود را خريداري کرد.ديويد براون مرکز فعاليت اين ٣ کمپاني ادغام شده را در محل دفتر شرکت تيکفورد در شهر کوچک «نيوپورت» در نزديکي لندن قرار داد. اين سرآغازي براي توليد استون مارتين سري DB بود که متعاقب آن، دوران طلايي استون مارتين شروع شد. در سال 1950 اين کمپاني مدل DB2 را معرفي کرد و از آن زمان محصولات استون مارتين همواره مورد توجه علاقه‌مندان اتومبيل بوده‌است. بين سال‌هاي 1994 تا 2007 استون مارتين در گروه «پريمير اتوموتيو» که بخشي از شرکت فورد است، قرار داشت. در 2 مارس 2007 و در قراردادي به ارزش ۴۷5 ميليون پوند معادل 848 ميليون دلار، استون مارتين به کنسرسيومي‌انگليسي که توسط ديويد ريچاردز از شرکت «پرودرايو» اداره مي‌شد واگذار گرديد، اما شرکت فورد ۷0 ميليون دلار از سهام استون مارتين را حفظ کرد که با احتساب اين مبلغ، ارزش کل شرکت ۹18 ميليون دلار برآورد مي‌شود.در سال 2008 اين شرکت تعداد کارکنان خود را از 1850 به 1250 کاهش داد. در سال جاري ميلادي نيز اولين خودرو اسپرت چهار در خود را در کارخانه گراتز اتريش توليد کرد.
كوشان غلام
- مقالات مرتبط: