روز گذشته شاخص کل بازار سهام با افت ۷۵واحدی روبه‌رو بود. درحالی تب صعودی بورس در دو روز گذشته فروکش کرده است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار سهام، قیمت‌های جهانی در چند روز گذشته اثر مستقیمی بر بورس داشته و بی‌تردید کاهش قیمت نفت در روز گذشته، در کاهش ارزش سهام پالایشی‌ها و پتروشیمی‌ها بی‌تاثیر نیست.
نیم نگاه فعالان بازار سرمایه به تحولات جهانی و رشد شاخص‌های قیمت برخی اقلام مانند سنگ‌آهن و روی، موجب شد تا تحلیل‌پذیری به‌ویژه در زمینه مسائل بنیادی شدت بگیرد. بر همین اساس می‌توان گفت در برهه کنونی، بورس‌بازان آینده روشن‌تری را نسبت به گذشته می‌توانند ترسیم کنند که این موضوع به رفتارهای منطقی‌تر معامله‌گران منجر خواهد شد. در همین راستا کانون توجهات معامله‌گران بازار تحت‌تاثیر افزایش تعاملات بانکی ایران با جهان، بهبود روابط ایران با اروپا پس از دیدار موگرینی با سران ایران و رشد صادرات نفت در ماه‌های آینده، بازار سهام را با تحولات مثبتی همراه خواهد کرد.
این درحالی است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، تداوم رونق بورس در ماه‌های پیش‌رو در گرو جذب سرمایه‌های سرگردان، جلوگیری از رقابت بانک‌ها برای جذب سپرده‌ها، تسریع در جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تثبیت نرخ ارز و برنامه‌های اقتصادی کشور بوده که می‌تواند سکویی برای پرش شاخص بازار به سوی کانال 100هزار تا 110هزار واحدی باشد. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود بورس تهران در نیمه دوم سال جاری، روند رو به رشدی داشته باشد چراکه برخی مشکلات بازار در نیمه اول سال رو به کاهش بوده است، علاوه بر این هزینه‌های مالی شرکت‌ها به‌دلیل کاهش سودهای بانکی و نرخ هزینه‌های مالی، کاهش خواهد یافت. بنابراین به نظر می‌رسد باتوجه به تحولات کنونی، بازار سرمایه در نیمه دوم سال، عدم بازدهی 6ماهه اول را جبران کند و بازدهی ریسک بازار را پوشش دهد.
بانک‌ها؛ بازیگران آینده بازار سهام
در ماه‌های گذشته نقش نمادهای بانکی در پیشبرد شاخص کل بازار سهام بسیار ضعیف برآورد شده است. مطابق با آمار منتشر شده از‌سوی سازمان بورس و اوراق بهادار، هم‌اکنون حدود 10نماد مهم گروه بانکی، متوقف و سرمایه‌های بسیاری از فعالان اقتصادی در این بخش‌ها بلوکه شده است. بنا بر آمارهای موجود، حدود 37هزار میلیارد تومان ارزش سهام این نمادها بلوکه شده که این مقدار نزدیک به 10درصد ارزش کل بازار سرمایه برآورد می‌شود. با این حال خبرهای روز گذشته از بازگشت نمادهای بانکی به بازار سهام خبر داد. پس از تسویه 45هزار میلیارد تومانی بدهی‌های دولت به شبکه بانکی و همچنین صحبت‌های معاون نظارتی بانک مرکزی مبنی بر باز شدن تدریجی نمادهای متوقف انتظار می‌رود اختلافات موجود میان بانک مرکزی و برخی بانک‌ها در آستانه خاتمه باشد. در همین راستا، فرشاد حیدری معاون بانک مرکزی در مورد ارائه صورت‌های مالی تجاری افزود: «بازگشایی نماد بانک‌های حاضر در بورس منوط به ارائه صورت‌های مالی شفاف است، از این رو صورت‌های مالی بانک‌ها شفاف و شأن بانک مرکزی در شفاف‌سازی هم رعایت شده و بانک‌های تجاری صورت‌های مالی خود را منتشر کرده‌اند.» همچنین روز گذشته مدیر پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی، نتیجه اقدامات نظارتی بانک مرکزی را افزایش سود بانک‌ها در سال‌جاری ارزیابی کرد. با این حال همچنان زمان دقیق بازگشایی 2 نماد بانکی ملت و تجارت مشخص نشده است البته روز گذشته اخباری منتشر شد که نشان میدهد بانک با رعایت 7شرط توانسته مجوز برگزاری مجمع را از بانک مرکزی اخذ کند.
استمرار کاهش نرخ سپرده‌های بانکی
از سوی دیگر تلاش ادامه‌دار بانک‌ها برای جذب سپرده‌ها موجب شده تا اوراق با درآمد ثابت منتشر شده همچنان فاقد رونق نسبی باشد. بی‌تردید کم‌فروغ بودن بازار اوراق، از سرعت رشد شاخص‌های بازار سهام کاسته است. شرایط موجود در برهه کنونی حاکی از آن است که بانک‌ها با بورس نیز رقابت می‌کنند و از سوی دیگر هم در بورس، اوراق با درآمد ثابتی منتشر می‌شود که بالاتر از سپرده‌های بانکی به خریداران سود می‌دهند که اگر سود آنها هم نسبت به سپرده‌های بانکی متعادل شود، بازار اوراق بهادار در کنار بازار پول بهتر می‌تواند به فعالیت بپردازد. با این حال براساس گفته مقامات بانک مرکزی، روند تعیین نرخ سودهای سپرده و تسهیلات، رو به کاهش پیش‌بینی می‌شود و بنابراین براساس نظر کارشناسان پولی و بانکی، مناسب است که با عرضه بیشتر پول و به تعادل رسیدن بازارهای مالی در آینده، روند نزولی نرخ بهره بانکی با شیب تندتری ادامه یابد به‌طوری که تعادل در هیچ بخشی از بازار سهام برهم نخورد.
جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بورس
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، بورس ارز از‌جمله راهکارهایی است که تسریع در جذب سرمایه‌گذاری خارجی را تشدید می‌کند. علاوه بر این جذب حداکثری سرمایه‌گذاری خارجی، وابسته به اصلاح قوانین بانکی و پولی و اصلاح قوانین بازار سرمایه بوده که اگر این اقدامات صورت بگیرد سرمایه‌گذاران خارجی با رغبت بیشتری به بازار سهام ایران وارد خواهند شد. به گفته بسیاری از فعالان بازار سرمایه، اگر ابهامات قوانین و شفاف نبودن برخی فعالیت‌های تجاری که موجب می‌شود سرمایه‌گذار خارجی با دید شک و تردید به بازار بورس نگاه کند رفع شود، قطار جذب سرمایه‌های خارجی با سرعت بیشتری حرکت خواهد کرد و این به رونق بازار در آینده کمک خواهد کرد.