بورس تهران اولين هفته كاري خود در سال 90 را در شرايطي آغاز كرد كه پس از سقوط شاخص به زير سطح 22 هزار واحد در روزهاي پاياني اسفندماه، به دليل ورود اقتصاد كشور به دوران تعطيلات نوروزي، در عمل با غيبت فروشندگان و جهش شاخص به بالاي سطح 23 هزار واحد مواجه شد. وضعيتي كه با تداوم در هفته نخست سال‌جاري، منجر به عبور شاخص بورس از سطح 24 هزار واحد و ثبت بازدهي بيش از پنج درصدي در پنج روز نخست كاري امسال شد. هرچند روند صعودي رشد شاخص بورس در روزهاي پاياني و ابتدايي هر سال مسبوق به سابقه است، اما به نظر مي‌رسد اصلي‌ترين دليل رشد هيجاني و فراتر از حد معمول بورس تهران در هفته گذشته، مرهون سياست‌هاي دولت و بانك مركزي در بازار پول بوده است. كاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانكي در بسته سياستي - نظارتي 90 در عمل جذابيت بازار پول را براي سرمايه‌گذاران بيش از پيش كاهش مي‌دهد كه اين موضوع در كنار ركود حاكم بر ساير بازارها، بازار سهام را همچنان در موقعيت استثنايي به جهت جذب نقدينگي قرار مي‌دهد. نكته قابل توجه در خصوص رشد شاخص بورس در هفته ابتدايي امسال، قرار داشتن قيمت سهام اكثر شركت‌ها در سطوحي بالا است كه اين موضوع مي‌تواند تداوم رشد قيمت سهام و شاخص بورس را در ادامه سال‌جاري، با چالش جدي مواجه سازد.
بورس تهران در 5 روز نخست معاملاتي سال 90 با تجربه شاخص 24 هزار و 486 واحدي، بازدهي خيره‌كننده 1/5 درصدي را رقم زد
گروه بورس – عليرضا باغاني: رشد هزار و 191 واحدي شاخص و بازدهي 1/5 درصدي نوروزي بورس تهران، بدون شك از مهم‌ترين رخداد اقتصادي سال 1390 بود، اتفاقي كه موجب شد بازار سرمايه ايران در آغاز سال جهاد اقتصادي تنها در يك هفته معاملاتي و در شرايطي كه مجموع فعاليت‌هاي اقتصادي نيمه تعطيل بود، بار ديگر مركز توجه باشد.
گرچه رفتار سنتي بازار دست‌كم طي يك سال گذشته نشان مي‌دهد كه بازار سرمايه و دماسنج آن همواره در هفته دوم نوروز و آغاز معاملات سال، روند صعودي داشته است، ولي رشد نزديك به 1200 واحدي شاخص و بازدهي 5 درصدي بورس در 5 روز معاملاتي نخست سال طي سال‌هاي گذشته بي‌سابقه بوده است.
طوفان نقدينگي در بازار نوروزي
در سال گذشته مقدار شاخص بورس از 12 هزار و 614 واحد در پايان سال 88 با 6/2 درصد رشد به 12 هزار و 945 واحد در پايان تعطيلات نوروز 89 رسيد كه از رشد 331 واحدي رقم شاخص در نوروز 89 حكايت داشت.
يك سال قبل‌تر از آن نيز شاخص بورس از مقدار 7 هزار و 966 واحدي در 28 اسفند 87 كه مصادف با خاتمه بحران اقتصاد جهاني بود، در پايان تعطيلات نوروز 88، يعني 11 فروردين 88 به 7 هزار و 989 واحد رسيد كه معادل رشد و بازدهي 2/0 درصدي بود.
افزون‌بر اين، نگاهي به ارزش معاملات سهام و حق‌تقدم طي 3 سال گذشته نشان مي‌دهد كه ارزش معاملات در هفته اول معاملاتي سال 88، 153 ميليارد ريال بوده كه با رشدي 622 درصدي در هفته اول معاملاتي سال 89 به هزار و 105 ميليارد ريال رسيده است و از همه مهم‌تر در هفته اول معاملاتي سال 90 ارزش معاملات با 2412 درصد رشد نسبت به 2 سال گذشته و 247 درصد رشد نسبت به هفته معاملاتي سال قبل به 3 هزار و 844 ميليارد ريال رسيده است كه اين متغير كليدي، از طوفان نقدينگي در بازار سرمايه طي 2 سال گذشته و همچنين نوروزهاي رويايي بورس طي 2 سال گذشته به ويژه در سال 90 حكايت دارد.
در هر حال، بورس اوراق بهادار تهران در شرايطي در هفته نخست سال جاري مهم‌ترين اتفاق اقتصادي نوروز سال جهاد اقتصادي را رقم زد كه بازدهي 1/5 درصدي بازار و رشد 1191 واحدي شاخص جزو بالاترين ركوردهاي تاريخي بورس طي 44 سال گذشته محسوب مي‌شود.
شاخص در ارتفاع تاريخي 24 هزار
مهم‌ترين اتفاق در پنج روز نوروزي بورس عبور شاخص يا به تعبيري واضح‌تر دماسنج اقتصاد كشور از مرز رواني 24 هزار واحد بود، اتفاقي كه يك روز پس از گشايش بازار پس از تعطيلات رسمي نوروز رخ داد، به طوري كه در روز هفتم فروردين‌ماه جاري شاخص بورس از رقم 23 هزار و 756 واحد در روز ششم فروردين‌ماه (روز نخست معاملاتي سال) با 444 واحد رشد به 24 هزار و 200 واحد رسيد و اين نخستين باري بود كه شاخص بورس تهران از ارتفاع 24 هزار واحدي عبور مي‌كرد كه اين عبور تاريخي نيز مقارن بود با نوروز كه تقريبا بيشتر فعاليت‌هاي اقتصادي در كشور به دليل تعطيلات نوروزي، نيمه تعطيل بود.
ركوردهاي پي‌در‌پي دماسنج
افزون‌بر اين، مقايسه شاخص كل بورس در آخرين روز معاملاتي سال 89 نسبت به اولين روز معاملاتي سال 90 رشد 461 واحدي را نشان مي‌دهد كه معادل 9/1 درصد رشد تنها در فاصله يك روز معاملاتي است.
رفتار نوروزي شاخص در سال 1390 و در ديگر روزهاي فروردين‌ماه سال‌جاري گوياي ادامه روندي صعودي بود، به طوري كه پس از رشد مجموعا 905 واحدي شاخص طي دو روز معاملاتي نخست سال، دماسنج بازار در پايان معاملات روز هشتم فروردين با ثبت 88 واحد رشد ديگر عدد 24 هزار و 288 واحدي را نشان مي‌داد.
خيز چهارم شاخص در سال 90 به نهم فروردين‌ماه جاري بازمي‌گردد، روزي كه دماسنج بازار با ثبت رشد 199 واحدي كه مقدار 24 هزار و 487 واحدي را نشان مي‌داد، هر چند در پنجمين روز معاملاتي سال يعني دهم فروردين 90 كه بعد از آن بازار به مدت 3 روز براي تعطيلات آخر نوروز بسته شد، شاخص روند بازگشت را تجربه كرد، به طوري كه عدد شاخص بدون هيچ تغييري و در واقع تغييري صفر درصدي عدد 24 هزار و 486 واحدي را نشان مي‌داد كه بخش عمده‌اي از توقف روند صعودي شاخص در روز چهارشنبه گذشته را مي‌توان در منفي شدن معاملات در نمادهاي فولاد مباركه اصفهان، مخابرات، گل‌گهر، ملي مس، معادن و فلزات و ديگر بزرگان بازار جست‌و‌جو كرد.
بازار برمي‌گردد؟
در اين شرايط، هر چند هنوز تحليل دقيقي از زمان برگشت بازار و عرضه گسترده صف‌هاي خريد بزرگان در آخرين روز معاملاتي هفته عنوان نشده است، اما تحليل مقدماتي گروهي از كارشناسان دو دليل عمده را براي برگشت بازار در روز چهارشنبه بيان مي‌كنند.
يكي از دلايل، نگراني از بازگشت حقوقي‌ها به بازار طي روزهاي آينده است و اين پيش‌بيني كه با توجه به جذابيت قيمت‌هاي كنوني سهام براي فروش، احتمالا سهام برخي از شركت‌ها از سوي حقوقي‌ها عرضه مي‌شود و دليل دوم هم اين كه از نگاه قاطبه بازار، قيمت سهام شركت‌ها به سقف ارزش ذاتي خود نزديك شده و حتي در برخي از نمادها از سقف هم عبور كرده است، هر چند در بازار كنوني سقف و كفي نمي‌توان براي قيمت سهام تعيين كرد، ولي در هر حال قيمت سهام شركت‌ها براي سرمايه‌گذاران كمي نگران‌كننده است.
با اين وصف، بايد در انتظار روزهاي آينده بازار و رفتارهاي متفاوت معامله‌گران بود، اما ديد ميان‌مدت، ادامه روند صعودي بازار و حتي عبور شاخص بورس از مرز 25 هزار واحد به دليل نزديك شدن فصل داغ برگزاري مجامع شركت‌هاي بورسي و تقسيم سود نقدي از سوي شركت‌ها است.
درباره نوروز رويايي بورس
در اين حال، هر چند بورس تهران در رخدادي بي‌سابقه طي 5 روز معاملاتي سال 90 بازدهي 1/5 درصدي را به ثبت رسانده كه سال گذشته نيز فعالان بازار سرمايه سالي به واقع رويايي را پشت‌سر گذاشتند و در واقع اتفاق بي‌سابقه نوروز سال 90 به‌زعم كارشناسان بازار ادامه روند رويايي سال 89 است.
در سال 89 نيز بورس تهران به سرمايه‌گذاران خود 8/85 درصد بازدهي داده است، به طوري كه رقم شاخص كل كه گوياي بازده نقدي و قيمت بازار است از 12 هزار و 537 واحد به 23 هزار و 295 واحد رسيده است.
افزون‌بر اين، بازدهي بورس، از ابتداي سال 88 كه مصادف با پايان بحران اقتصادي جهان بود از 7 هزار و 966 واحد تا امروز كه شاخص مقدار 24 هزار و 486 واحدي را نشان مي‌دهد، 4/207 درصد بوده است. در واقع فعالان بازار سرمايه طي دو سال بيش از 200 درصد بازدهي گرفته‌اند كه همين موضوع بورس تهران را در مقايسه با ديگر بازارها به بازاري بي‌رقيب تبديل كرده است، چراكه ديگر بازارها در بهترين زمان خود مثل بازار مسكن در فاصله سال‌هاي 84 تا 85 در نهايت 100 درصد رشد قيمت را تجربه كرده‌اند.
حال بورس پرطرفدار امروز با ثبت بازدهي 4/57 درصدي در سال 88 و بازدهي 8/85 درصدي سال 89 و بازدهي 1/5 درصدي در نوروز 90، معامله‌گران و فعالان خود را در انتظار سالي متفاوت گذاشته است.
سالي كه به دليل اجراي كامل طرح هدفمندي يارانه، كاهش حاشيه سود تعداد نه چندان كمي از شركت‌ها را به همراه دارد و همچنين به دليل نامگذاري اين سال به عنوان جهاد اقتصادي از نگاه ويژه مسوولان نظام به امور اقتصادي به ويژه بورس به عنوان دماسنج اقتصاد و بهترين محل براي تامين مالي و كنترل تورم و نقدينگي حكايت دارد. حال با اين شرايط، معامله‌گران بازار، تحولات بازار 117 هزار و 400 ميليارد توماني بورس تهران را در سال 90 نظاره‌گر خواهند بود.
داشتن اين آمار نيز خالي از لطف نيست كه ارزش بورس تهران تنها در نوروز 90 معادل 5 هزار و 700 ميليارد تومان افزايش يافته است، يعني ارزش بازار از 111 هزار و 700 ميليارد تومان پايان سال 89 به 117 هزار و 400 ميليارد تومان تا اين لحظه رسيده است.