كوپلاسيون
يا غالگذاري: كوپلاسيون مرحله اي از تجزيه حرارتي است كه فلزات
گرانبها از سربي كه از يكي از روشها قبلي حاصل شده است؛ جدا مي شود. در اين مرحله طلا و نقره به صورت ْآلياژ همراه
سرب هستند و در اثر اكسيد شدن سرب
به PbO از آن جدا مي شوند. مرحله
كوپلاسيون به طور خلاصه به صورت زير
تشريح مي گردد:
1)سرب
بدست آمده از يكي از روشهاي تجزيه حرارتي
در داخل يك كوپل قرار داده مي شود. كوپل استوانه اي است به قطر تقريبا 4 cm با
سطح فوقاني مقعر جهت قرار دادن سرب. كوپل از 90% خاكستر استخوان
و 10% سيمان و كمي آب ساخته مي شود. مواد سازنده را مخلوط نموده و در داخل يك پرس دستي شكل مي دهند. وزن كوپل بايد
حداقل 30 گرم باشد؛ زيرا قدرت
جذب آن معادل هم وزن خود ليتارژ مي باشد. قبل از قرار دادن سرب در كوپل، بايد آن را در حرارت 875 درجه (نقطه ذوب
ليتارژ) گرم نمود.
(2تا
ذوب شدن كامل سرب، در كوره بايد بسته نگه داشته شود. سپس در كمي باز مي شود، تا شرايط اكسيد كننده در داخل كوره ايجاد
شود. درجه حرارت كوره حتي الامكان
نزديك به 875 نگهداشته مي شود
(3 در
مرحله كوپلاسيون، سرب مذاب اكسيد شده و به
صورت ليتارژ به داخل كوپل نفوذ كرده و جذب آن مي گردد.
وزن سرب نبايد از 30 گرم تجاوز نمايد.
(4اغلب
فلزات مزاحم نيز كه ممكن است به صورت
آلياژ همراه سرب آمده باشند (مات) در اين مرحله اكسيد
شده و با انحلال در ليتارژ همراه آن به داخل كوپل نفوذ نموده و جذب آن مي گردند. ولي در صورت وجود مقادير زياد مس و
يا آنتيموان، كوپلاسيون مختل مي
گردد. زيرا اكسيد شدن و انحلال آنها در ليتارژ مشكل است. در اين حالت قبل از مرحله كوپلاسيون، عمل Scorification ضروري مي باشد.
(5در
صورت كاهش حرارت كوره به زير 875 درجه سانتيگراد، ليتارژ مذاب منجمد شده و عمل كوپلاسيون متوقف مي گردد. در اين حالت
بايد نوك قطعه چوبي بر روي
كوپل قرار داده شود تا در اثر سوختن آن ليتارژ منجمد احياء گرديده و مجددا به صورت سرب مذاب در آيد و اين عمل "
بازكردن ليتارژ منجمد" خوانده مي شود.
(6سطح
سرب مذاب به علت كشش سطحي خيلي زياد آن محدب مي باشد.
در جريان عمل كوپلاسيون، قطرات كوچك ليتارژ مذاب بر ديواره كوپل غلطيده و در داخل آن ناپديد مي گردند.
در صورت
وجود تلور، تلور يد طلا تشكيل
مي گردد. كه آن نيز به داخل كوپل نفوذ نموده و باث كاهش مقدار طلا مي گردد.
7)نقطه
ذوب طلا و نقره خيلي بيش از درجه حرارت كوره (875 درجه) مي باشد.
به همين جهت پس از اتمام ليتارژ مذاب داخل كوپل، به شكل كروي منجمد شده و بر سطح كوپل باقي خواهند ماند.اكسيد شدن
فلزات مزاحم در آخرين مرحله اكسيد
شدن سرب صورت مي گيرد.
به همين
دليل در پايان عمل درجه حرارت كوره كيم
افزايش داده مي شود(900 درجه). 8- پس از كامل شدن كوپلاسيون، كوپل از كوره خارج گرديده و پس از خنك شدن، دانه طلا و يا
نقره توسط يك پنس ظريف به داخل
يك بوته چيني منتقل مي گردد تا پس از تميز نمودن و عاري نمودن از مواد زائد، توزين گردد. 9- مرحله بعد جدا سازي
طلا از نقره مي باشد.