فصل برداشت بازار سرمايه رو به پايان است اما گويا اين بازار نمي‌خواهد روي چندان خوشي به فعالان خود نشان بدهد.
بيشتر شركت‌هاي بورسي، مجامع سالانه خود را برگزار كرده و آنها كه سودده بوده‌اند، سودي هرچند اندك به سهامداران خود داده‌اند، اما از رونق معاملات در تالار شيشه‌اي خبري نيست.
سرمايه‌گذاران در سايه تبعيت از متغيرهاي مختلف اقتصادي، سياسي و... به دنبال گزينه مناسبي براي كسب سود بيشتر مي‌گردند و در شرايطي كه با گذشت 4 ماه از سال بازدهي بازار سرمايه منفي 5/3 درصد شده است به نظر مي‌رسد اين بازار گزينه مورد قبولي براي بيشتر سرمايه‌گذاران نباشد اما يك پايگاه اطلاع‌رساني بورسي با برگزاري يك نظرسنجي نتايج متفاوتي از اين برداشت را به ثبت رسانده است.
در اين نظرسنجي كه از سوي پايگاه اطلاع‌رساني و تحليلي بورس24 انجام شده است، 10 گزينه پيش‌روي سرمايه‌گذاران براي سرمايه‌گذاري و كسب سود معرفي شده است كه عبارتند از: سرمايه‌گذاري مستقيم در بورس از طريق سهام، مسكن، سرمايه‌گذاري غيرمستقيم در بورس از طريق صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري، اوراق مشاركت بانكي، اوراق صكوك و مشاركت فرابورسي، خريد سكه در بازار نقد، خريد سكه در بازار آتي، دلار و ديگر ارزها، طلا و جواهر و تلفيقي از همه گزينه‌ها.
بررسي خبرنگار ما نشان مي‌دهد از 3700 نفري كه در اين نظرسنجي شركت كرده‌اند، 24 درصد، سرمايه‌گذاري مستقيم در بازار سهام را به عنوان گزينه برتر معرفي كرده‌اند. در همين حال 18 درصد شركت‌كنندگان بازار مسكن را برگزيده و 13 درصد نيز خريد سكه در بازار نقد را به عنوان سرمايه‌گذاري با سود برتر انتخاب كرده‌اند.
همچنين 10 درصد سرمايه‌گذاران هم گرايش به سرمايه‌گذاري در بازار ارز داشته و 6 درصد نيز اوراق مشاركت بانكي را انتخاب كرده‌اند.
از سوي ديگر خريد سكه در بازار آتي توانسته است نظر 5 درصد شركت‌كنندگان در نظرسنجي را به خود جلب كند و طلا و جواهر نيز گزينه‌اي است كه فقط 4 درصد در اين زمينه توفيق يافته است.
در اين ميان اوراق صكوك و مشاركت فرابورس از سوي 3 درصد شركت‌كنندگان انتخاب و معرفي شده و صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري نيز تنها توانسته‌اند، موافقت 1 درصد شركت‌كنندگان در اين نظرسنجي را كسب كنند.
در نهايت 16 درصد شركت‌كنندگان تلفيقي از همه گزينه‌ها را براي سرمايه‌گذاري برتر پيشنهاد كرده‌اند.
در اين شرايط، به منظور ارزيابي نتايج اين نظرسنجي، ديدگاه دو تن از كارشناسان بازار سرمايه از نظر خوانندگان مي‌گذرد.
بازاري برخوردار از حمايت دولت
عضو هيات مديره سازمان بورس و اوراق بهادار در اين زمينه به خبرنگار ما گفت: پاسخ به اين سوال كه يك سرمايه‌گذار در چه بازاري بايد سرمايه‌گذاري كند در شرايط مختلف، متفاوت است زيرا شرایط بازارهای مختلف در حال تغییر است. حتي در بازار سرمايه نيز ممكن است ابزارهاي مختلف در زمان‌هاي مختلف، بازده متفاوتي داشته باشند. دكتر علي سعيدي افزود: افرادي كه در نظرسنجي يك سايت بورسي شركت مي‌كنند، با بازار سرمایه، مقتضیات و ویژگی‌های آن آشنایی نسبی دارند، اما بايد اين نكته را در نظر داشت كه تحلیل شاخص بورس باید با توجه به نحوه محاسبه آن باشد.
وي توضيح داد: شاخص بازار نشان‌دهنده نوسان تمام سهم‌هاي موجود در بازار است و ويژگي‌هاي خاص خود را دارد و به دليل اينكه شاخص بورس تهران وزني است ممكن است اثر چند سهم در زمان بالا رفتن يا پايين آمدن قيمت، شاخص را بيشتر تحت تاثير قرار دهد. به عبارت ديگر ممكن است در مقطعي، شاخص بورس ما مثبت باشد و اثر چند سهم در بازار چنین روندی را ایجاد كرده باشد و در مقابل ممكن است در بازار با شاخص منفي، سهام خوب و با پتانسيل بالا براي خريد وجود داشته باشد.
معاون اجرايي «سازمان» تاكيد كرد: اينكه سرمايه‌گذاران تا چه اندازه مي‌توانند روي شاخص كل تحليل كنند موضوع مهمي است زيرا اگر شاخص گاهي اوقات با افت يا صعود مواجه شود به اين معني نيست كه تمامي بازار دچار افت يا صعود شده است.
سعيدي سپس به افق بلندمدت سرمايه‌گذاران بورس اشاره كرد و گفت: سرمايه‌گذاران در بازار سرمایه به حمايت دولت از بازار توجه دارند زيرا در حال حاضر بازار سرمايه از سوي تصميم‌گيران اقتصادي حمايت مي‌شود اما ديگر بخش‌ها مانند مسكن، سكه و... از اين حمايت برخوردار نيست و دولت به دنبال كاهش قيمت‌ها در اين بازارها است.
تهديدهاي سرمايه‌گذاري در بازار مسكن
وي خاطرنشان كرد: همواره سياست‌هاي دولت، كاهش یا ثبات قيمت‌ها در بخش‌هايي مثل مسكن را دنبال مي‌كند در حالي كه دولت همواره به دنبال رونق بازار سرمايه است.
سعيدي سپس گفت: سرمايه‌گذاري در بازار سهام، سود مناسبی را به دنبال دارد، در حالي كه در بازار مسكن ممكن است در يك دوره كوتاه‌مدت سود بالايي تجربه شود و دوباره نرخ‌ها تثبيت شوند.
وي ادامه داد: براي سرمايه‌گذاري در بخش مسكن بايد سرمايه نسبتا بالايي داشت و دوره طولاني مدتي را در انتظار ماند زيرا اين بخش در افق‌هاي سرمايه‌گذاري متفاوت جواب مي‌دهد.
عضو هيات مديره «سازمان» يادآور شد: براساس بررسي‌هاي انجام شده در سال‌هاي 89 و 90 بازدهي سهام در كشور ما از تمامي بازارها بيشتر بوده به عنوان مثال در شرايطي كه بازار مسكن در طول دهه 1380به طور متوسط 25 درصد بازدهي داشته، بازار سهام 34 درصد بازدهي را به ثبت رسانده است.
سعيدي تاكيد كرد: اين موضوع نشان مي‌دهد كه در بلندمدت، مي‌توان با توجه به حمايت‌هاي موجود روي بازار سرمايه حساب كرد و در دوره اخير، وزارت اقتصاد حمايت خود را از اين بازار اعلام كرد زيرا توليد و بخش خدمات مي‌تواند از محل بازار سرمايه تامين مالي كند پس اگر بازار سرمايه فعال باشد بخش توليد رشد مي‌كند.
سعيدي ادامه داد: زيرساخت‌هاي ايجاد شده در بازار از جمله نظام‌های الكترونیكی افشاي اطلاعات (Codal)، دسترسي عادلانه به بازار (معاملات برخط)، پيگيري‌هاي قضايي مطالبات سرمايه‌گذاران، استفاده از تكنولوژي اطلاعات به طور گسترده چه در بعد نظارت و چه در معاملات اوراق بهادار، وجود مقررات حمايتي و منظم در مجموعه بازار، اعتماد بالايي در سرمايه‌گذاران ايجاد كرده و به آنها اين اطمينان را داده كه اين بازار مديريت شده و در آن برنامه‌ريزي مي‌شود و گروهی تمامی جنبه‌های بازار را هر لحظه رصد می‌كنند و به دنبال استفاده از پیشرفته‌ترین مكانیزم‌های زیرساختی بازار سرمایه هستند.
پيشنهادي براي رونق بازار
معاون «سازمان» در ادامه به اثر مثبت توسعه بازار سهام بر رشد اقتصادی اشاره و پيشنهاد كرد: مي‌توان با گسترش و متنوع‌سازی بازار سهام و فراهم آوردن زمینه‌های سرمایه‌گذاری خارجی در بورس اوراق بهادار و به عبارت دیگر آزاد سازی مالی موجبات رشد بیشتر اقتصادی را فراهم آورد.
سعيدي افزود: به منظور توسعه هر چه بیشتر بورس اوراق بهادار و نیز در راستای اجرای اصل44 قانون اساسی، پیشنهاد می‌شود بخشی از سهام سازمان‌های مشمول خصوصی‌سازی در اختیار عامه مردم قرار گیرد تا از این طریق هم به سیاست‌های عدالت اقتصادی و هم به توسعه بازار سهام كمك شود. همچنین بر اساس برنامه زمانبندی مناسب، باقی مانده سهام نزد دولت و همچنین سهام نزد بانك‌ها در بورس عرضه شوند.
از سوي ديگر با ایجاد چارچوب قانونی مناسبی كه از سرمایه‌گذاران در برابر سلب مالكیت محافظت می‌كند زمینه توسعه هر چه بیشتر بازار سهام فراهم شود.
گرايش به بورس براساس علاقه و اعتقاد
يك كارشناس بازار سرمايه هم درباره نتايج نظرسنجي از سرمايه‌گذاران گفت: با توجه به ميزان آشنايي مخاطبان اين سايت كه بيشتر اهالي بازار سرمايه هستند اين نتايج قابل انتظار هستند از سوي ديگر كارشناسان بازار سرمايه نيز به دليل علاقه و اعتقادي كه به اين بازار دارند، گزينه بازار سهام را انتخاب مي‌كنند.
علي اسلامي‌بيدگلي افزود: فارغ از اين نظرسنجي، واقعيت اين است كه در شرايط حاضر سرمايه‌گذاران دچار سردرگمي اساسي هستند و پيوسته در حال جابه‌جايي پس‌اندازهايشان در حوزه‌هايي هستند كه سودآوري بيشتري دارد و به نظر مي‌رسد بيشتر جابه‌جايي‌ها ميان بازار پول و بازار سرمايه صورت مي‌گيرد.
وي سپس گفت: عده‌اي از سرمايه‌گذاران با توجه به سودهاي مقطعي، بخشي از سرمايه خود را در بازار سرمايه به كار مي‌گيرند اما آنها كه به طور كامل در بازار سرمايه حضور دارند تصميم به خروج از بازار نمي‌گيرند.
اسلامي درباره توجيه‌پذير بودن سرمايه‌گذاري در بورس با توجه به ريسك‌هاي موجود، گفت: سرمايه‌گذاري در بورس براي بلندمدت توجيه‌پذير است زيرا اين بازار مي‌تواند بازده بالاتري از بازده متوسط بازار پول داشته باشد.
وي به فعالان بازار توصيه كرد: سرمايه‌گذاران بلندمدت در بازار حضور داشته باشند و منابع خود را حفظ كنند البته بديهي است كه با توجه به ريسك‌هاي موجود بايد تركيبي از دارايي‌ها را داشته باشند.
اسلامي درباره ركود سنتي بازارها در ماه مبارك رمضان و تاثير آن بر بورس گفت: در ابتداي اين ماه حجم فعاليت‌هاي اقتصادي كاهش مي‌يابد اما در روزهاي آتي تاثيرپذيري كمتري را شاهد خواهيم بود.
وي درباره روند آتي بازار گفت: اگر اتفاق خاصي در تغيير نرخ ارز در بازار نيفتد، به دليل اينكه بازار سرمايه افت قابل توجهي را شاهد بوده و به ثبات نسبي رسيده، پيش‌بيني مي‌شود در يكي دو ماه آينده روند صعودي خواهد داشت البته اميدواريم بازار مانند هفته گذشته دچار هيجانات نشود زيرا افزايش هيجاني قيمت‌ها ممكن است به ركود بازار منجر شود.