بورس وارد فاز جدیدی از رونق شده است. حرکت نمادهای بزرگ بازار پشتوانه قدرتمندی از نقدینگی را می‌طلبد که طی روزهای اخیر شاهد خودنمایی این نقدینگی در بازار بوده‌ایم. این نقدینگی در عین حال که بسیار جذاب است و نشان‌دهنده آغاز دوران تازه‌ای از بورس است، به همان میزان نیز خطرناک است. این خطر از دو جانب قابل رصد است. نخست اینکه سهام ممکن است در چشم بر‌هم‌زدنی از ارزندگی خارج شده و به مدار حباب وارد شوند (البته همچنان تا حباب قیمتی با توجه به وضعیت کنونی عوامل بنیادی فاصله وجود دارد). هشدار دوم اما هراس از جا ماندن از بازدهی بورس و در نتیجه خرید سهام شرکت‌هایی است که می‌تواند در موج اصلاحی مورد انتظار بر سرمایه سهامداران فشار وارد کند. باید پذیرفت که بورس با ماه‌های گذشته تفاوت‌های عمده‌ای دارد. گرچه همچنان ریسک‌های سیاسی بر این بازار سایه افکنده است اما عوامل بنیادی همچنان از سودآوری شرکت‌ها حمایت می‌کنند.
کلید کسب بیشترین بازدهی
تا چند ماه یا حتی چند هفته قبل اگر نگاهی گذرا به بازار می‌شد، شمار سهام شرکت‌هایی که برای سرمایه‌گذاران جذاب بودند بسیار زیاد بود. بازدهی بالای کارنامه سایت تحلیلی «دنیای بورس» در صنایع مختلف کاملا این موضوع را تایید می‌کند. گل سرسبد بازار سهام سال ۹۶ را می‌توان «فولاد» عنوان کرد که از اواسط تیر (هم‌زمان با معرفی این سهم و در ادامه ارائه تحلیل‌های مختلف از این نماد) تاکنون بیش از ۱۰۰ درصد بازدهی را برای همراهان «دنیای بورس» به همراه داشته است (برای مطالعه آخرین تحلیل‌های این سهم به صفحه مختص به این نماد در این سایت تحلیلی مراجعه کنید). «آپ» نیز با بازدهی قابل‌توجه از دیگر نمادهایی است که در بهمن سال گذشته به همراهان «دنیای بورس» معرفی شد (برای مطالعه این موضوع به صفحه مختص به «آپ» در این سایت مراجعه کنید). از نمادهای دیگر مورد‌توجه بازار در ماه‌های اخیر می‌توان به «تایرا»، «فاسمین»، «فملی» دیگر نمادهای فلزی و معدنی، نمادهای پالایشی با محوریت «شتران»، معرفی «زاگرس»، «شپدیس»، «قزوین» و دیگر موارد در تحلیل‌های مختلف اشاره کرد. در این میان نگاهی به صفحه مختص این نمادها در سایت تحلیلی «دنیای بورس» کاملا صحت این موضوع را تایید می‌کند (به تاریخ نخستین تحلیل‌ها از اشاره به پتانسیل این نمادها در ثبت رشد قیمتی و بازدهی که این نمادها برای همراهان «دنیای‌بورس» از آن زمان تاکنون داشته‌اند، توجه کنید). نمونه این نمادها در کارنامه «دنیای‌بورس» بسیار است. می‌توان گفت سرمایه‌گذارانی که بر تحلیل‌های «دنیای‌بورس» تکیه کرده‌اند به راحتی توانایی کسب بازدهی نزدیک به ۱۰۰ درصدی در مدت حدود ۶ ماه داشته‌اند. البته این موارد تنها با یک سیگنال خرید مهیا نشده است و از زمان ارائه تحلیل تاکنون «دنیای بورس» بر این تلاش بوده که متغیرهای لازم را به دقت بررسی کند تا اطمینان کافی برای سرمایه‌گذار ایجاد شود و بسته به میزان ریسک‌پذیری در بازار فعال باشد.
تصمیم‌گیری سخت در دوران رونق
در شرایط کنونی گرچه کسب بازدهی با موج نقدینگی راحت‌تر از گذشته به نظر می‌رسد اما با نگاه منطقی به روند قیمتی سهام دشواری تصمیم‌گیری برای خرید در وضعیت کنونی به‌خصوص برای سرمایه‌گذاران قدیمی بازار و حرفه‌ای‌ترها کاملا مشخص است. این موضوع به این معنا نیست که سهام بازدهی نخواهند داشت بلکه تشخیص صنایع پیشرو با بیشترین بازدهی و علاوه بر این کمترین ریسک، دشوارتر از قبل خواهد بود. اخت شدن با وضعیت رکودی و دوره‌های رونق کوتاه‌مدت نیز باعث می‌شود فعالانی که خود را در دسته برندگان بازار معرفی می‌کنند در ادامه از بازی سهام جا بمانند. نکته مهمی که باید سرمایه‌گذاران به آن توجه کنند میزان ریسکی است که حاضرند در پرتفوی خود بپذیرند. برخی دوران کنونی را با رشدهای پرشتاب شاخص در سال ۹۲ مقایسه می‌کنند. گرچه روند شاخص طی روزهای اخیر شباهت زیادی به دوران رونق بورس در سال ۹۲ دارد اما از نظر عوامل بنیادی و رفتار معامله‌گران تا حد زیادی این موضوع تفاوت کرده است. حمایت عوامل بنیادی با متغیرهای کنونی سودآوری شرکت‌ها کاملا محسوس است و از طرفی رفتار معامله‌گران چه حقیقی یا حقوقی حرفه‌ای‌تر از ۴ سال قبل شده است؛ نشانه‌های این موضوع را می‌توان در رصد دقیق‌تر بازار جهانی در میان فعالان بورس کالامحور تهران مشاهده کرد. این گزارش سعی دارد فضای کلی بورس را در دوران رونق ترسیم کند و در گزارش‌های آتی سایت تحلیلی «دنیای بورس» سعی می‌شود شمای دقیق‌تری از هر صنعت با محور میزان بازدهی مورد انتظار و همچنین ریسک‌های موجود در بازار بررسی شود.
ریسک‌های ساختاری در معاملات بورس
پیش از ارائه تحلیل درخصوص صنایع مختلف باید به انتظارات حاکم بر کل معاملات بازار توجه ویژه کرد. یکی از مشکلات اصلی که بورس ما در دوران رونق با آن روبه‌رو است هیجان معامله‌گران با نزدیک شدن به سقف قیمتی است. زمانی‌که قیمت سهم به سقف بازه نوسانات روزانه نزدیک می‌شود شدت خرید افزایش یافته تا این سهم به صف برسد. از سوی دیگر نیز این موضوع در روند نزولی کاملا اثبات شده است. با نزدیک شدن به کف بازه نوسان قیمتی روزانه شدت فروش تا ایجاد صف فروش در سهم ادامه‌دار خواهد بود. سرایت این موضوع در کل بازار و در روزهای متوالی کاملا بازار را از مدار منطق خارج می‌کند و حتی معامله‌گران حرفه‌ای را به اشتباه می‌اندازد. نکته دیگری که باید به خصوص برای تازه‌واردها مورد توجه باشد این است که بنا نیست روند قیمتی سهام همیشه صعودی باشد. صعود بی‌محابای سهام نه‌تنها برای بازار دلچسب نیست بلکه انتظار اصلاح قدرتمندی در پایان موج صعودی وجود دارد (تشخیص آغاز موج اصلاحی در صعود پرشتاب قیمت سهام معمولا حرفه‌ای‌های بازار را هم به اشتباه وامی‌دارد). یکی از موضوعاتی که می‌تواند میزان خطا را در معاملات به حداقل برساند استفاده از نظرات جمعی تحلیلگران به جای شخص‌محوری است. از ویژگی‌های سایت تحلیلی «دنیای بورس» استفاده همه‌جانبه از امکانات موجود در بازار سهام اعم از کارشناسان برجسته و همچنین استفاده از قدرت رسانه‌ای «دنیای اقتصاد» برای ارائه اطلاعات دقیق است.
تکلیف سهامداران کنونی چیست؟
همان‌طور که «دنیای بورس» در هفته‌های اخیر و پس از فتح قله تاریخی اشاره کرد پس از کسب بازدهی حداکثری از ابتدای سال جاری، در شرایط کنونی نباید چندان شتاب‌زده عمل کرد و با فروش سهام خود از کسب بازدهی بیشتر جا ماند. این موضوع به خصوص در قبال نمادهایی که از سوی «دنیای بورس» معرفی شده‌اند کاملا صادق است. نقشه راه معاملات این نمادها پیش از این بارها ارائه شده‌اند. در شرایط کنونی نیز شرایط چندان تغییری نکرده است. البته این موضوع بسته به صنایع مختلف متفاوت خواهد بود. ریسک‌های موجود در تمام صنایع یکسان نیستند. در کنار این ریسک‌ها باید به احتمال وقوع یک ریسک سیستماتیک نیز توجه کرد. در نظر گرفتن تمامی این عوامل می‌تواند نگاهی روشن از آینده ارائه دهد. برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد که قصد کرده‌اند سرمایه خود را به بورس وارد کنند نیز توجه کامل به ریسک‌هایی که برای هر صنعت ارائه می‌شود الزامی است. هیچ صنعتی وجود ندارد که خالی از ریسک باشد و باید پیش از هر چیزی این موضوع را پذیرفت که ریسک در ذات سرمایه‌گذاری در سهام نهفته است و به همین دلیل میزان بازدهی می‌تواند بسیار بالاتر از بازارهای رقیب و در عین حال میزان زیان نیز به‌طور قابل توجهی بالا باشد. معامله بدون منطق و تنها بر موج هیجان گرچه در کوتاه‌مدت می‌تواند با بازدهی همراه باشد اما خالص بازدهی در بلندمدت برای این معاملات منفی است و بعضا زیان‌های جبران‌ناپذیری را به همراه داشته است.