کارگزاری بورس

یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه حدود ۱۱۱ کارگزاری در بازار سرمایه فعالیت می کنند که چهار کارگزاری اول تقریبا ۳۰ درصد سهم بازار را تصاحب کرده اند، اظهار کرد:اصل بازار چهار کارگزاری اول هستند و عملا ۸۰ درصد سهم بازار در اختیار ۱۴ کارگزاری در کشور است، این کارگزاری قیمت های نجومی دارند و کارمزدها باید اصلاح شود، ضمن اینکه انحصار موجود در ارائه مجوزها نیز شکسته شود و فضای آن رقابتی شود.

«یک هفته از فروش سهامم می‌گذره اما هنوز پول تو حسابم نیومده.» این جمله در کنار ده‌ها جمله دیگر، تنها بخشی از گلایه‌های سهامدارانی است که با وجود فروش سهام، هنوز وجه به حساب آنها واریز نشده، مشکلی که کارگزاری‌ها آن را متوجه سهامدارانی می‌دانند که گزینه درخواست وجه را انتخاب نکرده‌اند.

ورود سرمایه‌داران خرد به بازار سهام پررنگ شده و بورس با افزایش چشمگیر تقاضای ورود روبه‌روست؛ رویدادی که در یک شرایط عادی با استقبال همه فعالان بورس مواجه می‌شود اما در ماه‌های اخیر رشد حجم تقاضا برای سرمایه‌گذاری در بورس، با رشد نسبی آمار ابتلا به کرونا همراه شده است. مشاهدات میدانی خبرنگاران «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد در این روزها اصرار بر لزوم احراز هویت حضوری، متقاضیان سرمایه‌گذاری در بورس را با دشواری‌های پیش‌بینی نشده‌ای مواجه کرده است.

 ۱۵ سال انحصار در صدور مجوز فعالیت برای شرکت‌های کارگزاری بورس در حال شکسته شدن است. رضا شیوا، رئیس شورای رقابت می‌گوید: با توجه به روند رو به رشد بازار سرمایه و افزایش اقبال عمومی به بورس، پیگیری موضوع انحصار در شبکه کارگزاری‌های بورس در دستورکار شورای رقابت قرار گرفته است و در نهایت تا ۳ هفته آینده نتایج نهایی اقدام‌های انجام‌شده اعلام و منتشر می‌شود. سازمان بورس و اوراق بهادار از سال ۱۳۸۴ تاکنون مجوز جدیدی برای فعالیت شرکت‌های کارگزاری‌ صادر نکرده است.

باید توجه داشت همان‌طور که شورای رقابت حق دخالت در صدور مجوز بانک‌ها را ندارد و این وظیفه بر عهده بانک مرکزی است، این تشکل نمی‌تواند در صدور مجوز کارگزاری نیز وارد شود. اگر بنا باشد نهادی را به‌عنوان نهاد هدایت‌گر و نظارتی قرار دهیم و سپس تصمیم‌گیری را از آن سلب کنیم و به شورای رقابت بسپاریم تا درخصوص صدور مجوز جدید برای کارگزاری‌ها تصمیم‌گیری کند، پس دلیل وجود سازمان بورس چیست؟

روز چهارشنبه ۴ تیرماه سامانه معاملات آنلاین کارگزاری آگاه از دسترس مشتریان خارج شد. در صفحه اول سامانه معاملات از همان ابتدای رخداد، توضیحی مبنی بر اختلال سخت‌افزاری در دیتاسنتر ارائه شد که پس از این ماجرا رسانه‌ها به بررسی چرایی این موضوع و استحقاق حقوق سهامداران خرد پرداختند. اما این همه داستان نبود.

اطلاعات سهام‌داران از بین نرفته است/ زمان حل مشکل مشخص نیست

نهاد‌های مالی وابسته به بازار سهام، با رونق بورس مورد اقبال و مراجعه مردم و سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. اگرچه بخش بزرگی از معاملات در بازار سرمایه به‌صورت آنلاین صورت می‌گیرد و زیرساخت‌های موجود می‌تواند به‌طور کلی مراجعات حضوری را در این نهاد‌ها حذف کند اما فرآیند‌هایی مانند ثبت‌نام و عرضه‌های اولیه همچنان باعث شده مراجعات به کارگزاری‌ها بیشتر و با شروع موج تازه کرونا این ساختار‌ها به هسته شیوع کرونا بدل شود.

شاید زمانی که رمان کوری را خواندیم، پیش خودمان گفتیم عجب فضای آخرالزمانی و عجیبی را به تصویر کشیده است. یا وقتی که رمان طاعون را خواندیم، پیش خودمان گفتیم خودش است، این شروعی برای به تصویر کشیدن فضای آخرالزمانی است. اما هرچقدر در این ماه‌هایی که پشت سر گذاشتیم، زمان گذشت و اتفاق‌های دنیای واقعی را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها دیدیم، شنیدیم و خواندیم، بیشتر از اتفاق‌های رمان کوری و طاعون ترسیدیم و گفتیم یعنی ما هم داریم در یک فضای آخرالزمانی زندگی می‌کنیم؟ حالا حال و احوال این روزهای دنیا خیلی شبیه به یک فضای آخرالزمانی شده است.

روز گذشته علی فیروزی، رئیس مرکز ملی مطالعات پایش و بهبود محیط کسب‌و‌کار وزارت اقتصاد با اشاره به مصوبات هیات مقررات‌زدایی از لغو انحصار مجوز تاسیس کارگزاری خبر داد. این هیات، سازمان بورس و اوراق بهادار را مکلف کرده است دستور‌العمل جدیدی درخصوص مجوز تاسیس و فعالیت کارگزاری در بورس تنظیم کند.

با افزایش تعداد سهامداران، شاهد اختلالات هسته معاملات و همین‌طور سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها هستیم. واکنش ناظر بازار به این رویداد، شیفتی کردن معاملات سهام برخی نمادهاست. با اعمال این سیاست بحث‌برانگیز برخی نمادها در بعدازظهر مورد معامله قرار می‌گیرند. همین موضوع به یکی از سوژه‌های داغ بورس‌بازان در فضای مجازی تبدیل شده است.

اختلال در سامانه معاملات برخط کارگزاری‌ها موجی از انتقادات سهامداران را به دنبال داشته است.کارگزاری‌هایی که بیشترین سهم از معاملات آنلاین را در اختیار دارند به جهت تعداد زیاد مشتری بیشترین شکایات را دارند. این اختلال در کنار عدم پاسخگویی صحیح و به موقع به عمده‌ترین مشکلات سهامداران پس از هسته معاملات تبدیل شده است.