ما در این مقاله از سایت طلا و جواهر زر برخی ازقدیمی‌ترین سکه‌های جهان را به ترتیب قدمت مورد بررسی قرار خواهیم داد تا با شکل، قدمت و تاریخچه این سکه‌ها آشنا شوید. با ما همراه باشید.
با اینکه با پیشرفت فرهنگ و اقتصاد، مخصوصاً در جوامع مدرن‌تر استفاده از ارزهای فیزیکی کم‌کم حذف میشود و همه مردم به ارزهای دیجیتال و ارزهایی غیر فیزیکی ازاین‌دست روی آورده‌اند، اما هنوز هم سکه نقشی مهمی در اقتصاد جهان ایفا می‌کند. در عصر حاضر سرمایه‌گذاری با سکه هنوز هم یکی از بهترین و محبوب‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در جهان و مخصوصاً در ایران محسوب میشود.
سکه‌های طلا شاید کمتر از هر سرمایه‌گذاری دیگری حتی نسبت به طلا و جواهرات نیز دچار ضرر و زیان کمتری در خریدوفروش و یا در نوسان‌های بازار می‌شوند. به همین دلیل بسیاری از مردم سرمایه‌گذاری با سکه طلا را به‌عنوان یکی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری می‌شناسند. مطمئناً خریدوفروش سکه نیز باید با مشورت کارشناسان این حوزه و با دانش و آگاهی کافی صورت بگیرد تا متحمل خسارت و زیان زیادی نشویم.
سکه‌ها مسیر دورودرازی را در تاریخ طی کرده‌اند تا به این مرحله برسند. به‌طورکلی سکه‌های بی‌شماری در طول تاریخ بشریت توسط انسان‌ها در زمان‌ها و دوره‌های مختلفی ضرب شده است که هرکدام شکل و شمایل و جنس مختلفی داشته‌اند.
لیست قدیمی‌ترین سکه‌های جهان
هر پادشاهی در هر نقطه‌ای از جهان با توجه به نگرش و طرز فکر خود و یا با توجه به نیازهای جامعه خود تصمیم به ضرب نوعی از سکه‌ها گرفته است. گاهی این سکه‌ها در دوره‌هایی در کل جهان مورداستفاده قرار گرفته‌اند و گاهی نیز به همان شهر یا کشور محدودشده‌اند. گاهی این سکه‌ها از نقره یا طلای خالص و گاهی از ترکیب فلزات مختلف ایجادشده‌اند.
حتی در ضرب قدیمی‌ترین سکه‌های جهان، شکل و شمایل مختلفی با توجه به فرهنگ، مقدسات و باورهای هر تمدن بر روی سکه‌ها ایجاد می‌شده است و همین اشکال و طراحی‌ها در عصر کنونی به تخمین قدمت و دوره زمانی آنها در زمان کشف کمک کرده است. در این مقاله سایت زر به بررسی و معرفی 7 تا از قدیمی‌ترین سکه‌های جهان می پردازیم که عبارتند از:
- سکه‌های شیر لیدیایی
- همیوبول های یونی
- سکه‌های یینگ یوان
- سکه‌های کارشاپانا
- سکه‌های لاک‌پشت دریایی آگنیا
- سکه‌های پارسی داریک
- سکه‌های نقره هالاتون
سکه‌های شیر لیدیایی
استفاده از فلزات گران‌بها به‌عنوان ارز به هزاره چهارم قبل از میلاد برمی‌گردد، زمانی که شمش‌های طلا با وزن‌های ثابت در مصر باستان استفاده می‌شد؛ اما تصور میشود که اختراع ضرب سکه واقعی به قرن هفتم قبل از میلاد برمی‌گردد، زمانی که به گفته هرودت، لیدیایی ها اولین مردمی بودند که از سکه‌های طلا و نقره استفاده کردند. علی‌رغم تأکید هرودت بر این دو فلز گران‌بها، اولین سکه‌های لیدیایی در واقع از الکتروم ساخته‌شده‌اند.
الکتروم درواقع آلیاژی طبیعی از نقره و طلا بود که از این آلیاژ با استفاده از یک پانچ با قالب سر شیر، سکه‌های با دست ضرب می‌شده‌اند که قسمت جلوی سکه به‌وسیله این قالب، شکل سرشیر را می‌گرفت و قسمت پشت سکه شکل پانچ را به خود می‌گرفت. بزرگترین اندازه این سکه‌های لیدیایی، همان‌طور که در عکس قدیمی‌ترین سکه جهان ملاحظه می‌کنید، حدود ۴٫۷ گرم وزن داشتند و ارزش سه سکه بزرگ معادل دستمزد ماهیانه یک سرباز بود.
پادشاهی لیدیا در آناتولی غربی (ترکیه امروزی) در محل تلاقی مسیرهای تجاری متعدد قرار داشت و لیدیایی‌ها از نظر تجاری انسان‌هایی باهوش بودند، بنابراین جایگاه احتمالی آنها به‌عنوان مخترعان ضرب قدیمی‌ترین سکه های جهان منطقی است. همچنین اعتقاد بر این است که لیدیایی ها اولین افرادی بودند که مغازه‌های خرده‌فروشی را در مکان‌های دائمی راه‌اندازی کردند.
همیوبول های یونی
شهر Cyme در ایونی باستان (سواحل مرکزی امروزی ترکیه) بود که از نظر جغرافیایی نزدیک لیدیا (محل تولد سکه) بود. این دو شهر از نظر سیاسی نیز به هم نزدیک بودند و Cyme الهام گرفت تا شروع به ساختن سکه‌های خود برای شهروندان خود با نشان‌های مالیاتی اشراف‌زادگان لیدیایی کند.
اولین سکه‌های Cyme، "همیوبول" نام داشت و همان‌طور که در عکس قدیمی‌ترین سکه ملاحظه می‌کنید، با شکلی شبیه به سر اسب مهر می‌شد و از کسری از نقره ساخته می‌شدند. اعتقاد بر این است که این سکه‌ها دومین سکه‌های قدیمی در جهان هستند و اولین بار در حدود ۶۰۰ تا ۵۰۰ سال قبل از میلاد به گردش درآمده‌اند.
یونانیان ایونی اولین کسانی بودند که از ضرب سکه (همیوبول ها) برای خرده‌فروشی در مقیاس بزرگ استفاده کردند و درنهایت ایده اقتصاد بازار را به بقیه جهان گسترش دادند.
سکه‌های یینگ یوان
ضرب سکه در چین باستان تقریباً هم‌زمان با اولین سکه‌های غربی ایجاد شد. اعتقاد بر این است که ضرب سکه چینی احتمالاً مستقل از ضرب سکه به سبک غربی است که تقریباً بر تمام سکه‌های اولیه جهان تأثیر گذاشته بود. چینی‌ها ممکن است از ۷۰۰ قبل از میلاد از طریق مبادله پوسته‌های کاوری شروع به استفاده از ضرب سکه کرده باشند.
اولین سکه‌های طلا در این دوره زمانی توسط ایالت چو در عصر کشورهای جنگ‌طلب منتشر شد. این سکه‌ها "یینگ یوان" نامیده شدند و اولین نمونه‌های آن به حدود ۶۰۰ یا ۵۰۰ سال قبل از میلاد بازمی‌گردد. آنها از مربع‌های با نوک‌تیز از جنس طلا ساخته شده بودند که روی آن نوشته‌هایی نشان‌دهنده واحد پولی یا وزن سکه‌ها است که به‌عنوان یوان خوانده می‌شد.
سکه‌های کارشاپانا
درحالی‌که مورخان بر سر ریشه‌های ضرب سکه در هند اختلاف دارند، معمولاً اعتقاد بر این است که قدیمی‌ترین سکه جهان و هند در حدود قرن ششم قبل از میلاد ضرب شده‌اند. این سکه‌های اولیه توسط ماهاجاناپاداهای دشت هند و گنگ ایجاد شدند که عمل ضرب سکه را از غرب آسیا آموخته بودند. سکه‌ها با پانچ علامت‌گذاری می‌شدند و "کارشاپانا"، "پوراناس" یا "پانا" نامیده می‌شدند.
برخلاف سکه‌های غرب آسیا، ضرب سکه‌های اولیه هند مدور نبود. آنها میله‌های فلزی مهر شده با طرح‌های متنوع بودند. برخی از سکه‌ها دارای یک نماد واحد بودند، درحالی‌که برخی دیگر چندین بار (اغلب پنج بار) پانچ می‌شدند. برای ساخت سکه‌ها، صفحات نقره به اندازه‌های مناسب بریده می‌شدند و معمولاً حداقل یکی از گوشه‌های آن بریده می‌شد.
سکه‌های لاک‌پشت دریایی آگنیا
آگنیا جزیره‌ای در کشور یونان بود. مردم آگینای باستان سفرهای زیادی داشتند و با ایونیا و لیدیا تجارت می‌کردند. آنها ظهور قدیمی‌ترین سکه جهان را دیدند و متوجه شدند که می‌توان از آنها برای ذخیره ثروت و بهینه‌سازی تجارت از طریق تبدیل سکه‌ها به یک ارز جهانی استفاده کرد. در حدود اواسط قرن ششم قبل از میلاد، آگینا اولین دولت‌شهر یونانی بود که سکه‌های ضرب شده‌اش را به نقاط دیگر جهان صادر کرد.
این سکه‌ها قدیمی‌ترین سکه‌های جهان بودند که به‌عنوان ارز تجاری بین‌المللی مورداستفاده قرار گرفتند و به‌راحتی با طرح‌های ثابت خود قابل‌تشخیص بودند. سکه‌های آگنیا سنگین‌تر و ضخیم‌تر بود و غالباً یک لاک‌پشت دریایی با نقش برجسته در یک طرف و یک الگوی مربع گود در پشت سکه دیده می‌شد که احتمالاً حاصل فشار قالب یا پانچ بوده است. در آن دوره می‌توان گفت تقریباً سکه‌های آگنیا در سراسر جهان شناخته شده بودند.
سکه‌های پارسی داریک
سکه‌های داریک برای اولین بار توسط کوروش کبیر، اولین امپراتور ایرانی، ۵۴۶ سال پیش از میلاد در امپراتوری هخامنشیان ساخته شدند. حدود ۵۲۰ - ۴۸۰ پیش از میلاد، داریوش اول، سومین امپراتور پارسی، یک سیستم ارزی اصلاح‌شده ایجاد کرد. وی سکه‌های طلای ضخیم را با وزن استاندارد ۸٫۴ گرم معرفی کرد. این سکه‌ها به نام "داریک" خوانده می‌شدند و سرانجام به استاندارد پولی در امپراتوری هخامنشی تبدیل شدند.
سکه‌های داریک کیفیت بسیار بالایی داشتند و خلوص طلای آنها حدود ۹۵٫۸۳ ٪ بود. پس از حمله اسکندر مقدونی، در سال ۳۳۰ پیش از میلاد، این سکه‌ها ذوب شدند و به سکه‌های اسکندر بازسازی شدند. شاید دلیل نایاب بودن سکه‌های داریک نیز با توجه به زمان زیادی که این سکه‌ها مورداستفاده قرار گرفته‌اند، همین امر باشد. در تصویر عکس قدیمی‌ترین سکه ایرانی را ملاحظه می‌کنید.
سکه‌های نقره هالاتون
در سال ۲۰۰۰، کن والاس، داوطلب گروه کار میدانی هالاتون، حدود ۱۳۰ سکه نقره کشف کرد. پس از این کشف اولیه، گروهی از باستان شناسان محلی چیزی را که امروزه به‌عنوان "گنج هالاتون" شناخته میشود، کاوش کردند. بزرگترین گنجینه سکه‌های عصر آهن بریتانیا که تاکنون کشف شده است مربوط به این رویداد است. این تیم بیش از ۵۰۰۰ سکه نقره و طلا، جواهرات، یک کلاه ایمنی رومی طلاکاری شده نقره و مصنوعات دیگری کشف کردند.
یک سکه نقره‌ای رومی در بین این کشفیات وجود داشت که قدمت آن به حدود ۲۱۱ قبل از میلاد برمی‌گردد. این سکه قدیمی‌ترین سکه رومی است که تاکنون در بریتانیا کشف شده است. روی یک روی سکه مهر الهه روم و روی دیگر دوقلوهای افسانه‌ای کاستور و پولوکس سوار بر اسب به تصویر کشیده شده‌اند. برخی باستان شناسان می‌گویند که این سکه مدرکی است مبنی بر اینکه بریتانیا قبل از فتح روم در سال ۴۳ پس از میلاد با روم تجارت می‌کرده است.
این هفت سکه‌ای که در این مقاله به بررسی شکل، جنس و قدمت آنها پرداختیم جزو قدیمی‌ترین سکه‌های جهان بودند که در طول تاریخ ضرب شده‌اند و به شکل‌گیری مفهومی به نام "اقتصاد" منتهی شده‌اند. درواقع بشر در طول تاریخ به اقتضای نیاز و ضرورت‌های زندگی و در اثر پیشرفت فرهنگ و تمدن، در هر دوره‌ای به ساخت و طراحی نوعی از سکه‌ها و ارزها پرداخته است.
این تغییر و تحولات در ارزهای مورداستفاده انسان‌ها هنوز هم در دوره کنونی و در عصر حاضر ادامه دارد. شاید
چندین دهه قبل از این کسی حتی تصور نمی‌کرد که روزی معاملاتی در جهان با ارزهای دیجیتال صورت بگیرد که ارزهایی غیر قابل لمس و محدود به اعداد و ارقام هستند. پس مطمئناً تغییرات و تحولات دیگری نیز ممکن است در طی سال‌ها در ارز و واحدهای پولی و حتی در طراحی سکه‌ها اتفاق بیفتند که احتمالاً در حال حاضر هیچ تصوری از این تغییرات نداریم.
ما در این مقاله از سایت طلا و جواهرات زر به بررسی برخی از قدیمی‌ترین سکه‌های جهانکه تاکنون کشف‌شده‌اند، پرداختیم تا با روند تغییرات سکه در جهان و همچنین قدمت این سکه‌ها که می‌توانند قدمت اقتصاد و معاملاتی با پرداخت ارز را نیز به ما نشان دهند، آشنا شوید.