کاهش ۶۱ درصدی سوددهی ۱۸ بانک کشور در دو سال

مشخص شدن جزئیات و ابعاد صورت‌های مالی بانک‌های غیردولتی و خصوصی نتایج قابل تاملی را ارائه می‌دهد.

در سال 94 از مجموع 18 بانک مورد بررسی، 5 بانک زیان‌ده و 9 بانک دیگر با کاهش سود خالص مواجه شده‌اند. این کاهش سود در برخی بانک‌ها در سطح 30 تا 50 درصد است.

همچنین برخی بانک‌ها در سه ماهه اول یا 6 ماهه اول امسال در سراشیبی کاهش شدید سود‌دهی افتاده‌اند. سود 17 بانک در سال 92 در مجموع 6 هزار و 897 میلیارد و 592 میلیون تومان بوده اما سود 18 بانک در سال 93 با 1401 میلیارد تومان کاهش، 5 هزار و 496 میلیارد تومان بوده است.

اما سود بانک‌ها در سال گذشته با احتساب زیان بانک‌های ملت، تجارت، گردشگری و سرمایه منفی 2 هزار و 672 میلیارد تومان است.

در صورتی که بانک‌های ملت و تجارت را از این فهرست حذف کنیم، سود خالص 16 بانک کشور در سال گذشته 2 هزار و 185 میلیارد تومان خواهد بود.

اگر تاثیر منفی بانک‌های زیان‌ده را از بازدهی بانک‌ها سود حاصل شده در نظر نگیریم، سود 14 بانک‌ کشور در سال گذشته 2 هزار و 697 میلیارد تومان است.
بانک انصار در سال 94 توانست 310 میلیارد و 934 میلیون تومان سود خالص به دست آورده که فقط 4 درصد نسبت به سال 93 کاهش داشته است اما صورت‌های مالی این بانک در شش ماهه اول امسال افت 45 درصد را ثبت کرده است.
بانک پارسیان

سود بانک پارسیان براساس صورت‌های مالی سال 94 با 137 درصد افزایش نسبت به سال 93 به میزان 266 میلیارد و 524 میلیون تومان تعیین شده اما بانک مرکزی قبل از برگزاری مجمع بانک پارسیان، در نامه‌ای اعلام کرد این بانک 70 میلیارد تومان کسری مطالبات غیرجاری دارد.

بنابراین بانک پارسیان باید 70 میلیارد تومان از سود خالص خود را برای کسری مطالبات غیرجاری کسر کند،بنابراین سود خالص این بانک در سال گذشته 196 میلیارد و 524 میلیون تومان است.
بانک ملت

بانک ملت در صورت‌های مالی سال 94 خود هزار و 238 میلیارد تومان سود پیش‌بینی کرده بود که نسبت به سال 93 حدود 600 میلیارد تومان کاهش داشت،اما با نامه بانک مرکزی این بانک با زیان قابل توجهی مواجه شد.

بانک مرکزی در این نامه که مجوز برگزاری مجمع به چند شرط بود، نوشته بود:

اعمال ثبت اصلاحی حسابداری برگشت 7773 میلیارد ریال از سود و وجه التزام تاخیر تادیه دین مطالبات دولت در صورت عدم اخذ تاییدیه،

اعمال 15 هزار میلیارد ریال بابت کسری ذخایر مطالبات مشکوک الوصول.

اعمال ذخیره حداقل 2500 میلیارد ریال از بابت کسری ذخیره اکچوئری.

باتوجه به عدم ارائه مستندات کافی درخصوص سود شناسایی شده در رابطه با ارزهای مورد مطالبه از بانک مرکزی لازم است حداقل مبلغ 5552 میلیارد ریال از سود تسعیر شناسایی شده برگشت شود.

با این نامه، بانک ملت از سود 1238 میلیارد تومانی به زیان 1844 میلیارد و 500 میلیون تومانی رسید.

بانک تجارت

بانک تجارت در صورت‌های  مالی سال گذشته 604 میلیارد تومان سود خالص شناسایی کرد اما بررسی ذخیره گیری اکچوئری را به جلسه مجمع عمومی بانک موکول کرده بود. قبل از برگزاری مجمع بانک مرکزی در مجوزی که برای برگزاری مجمع ارسال کرد، چند شرط پیش پای هیات مدیره قرار داد.

شروط اصلی بانک مرکزی برای برگزاری مجمع به این شرح بود: اعمال ثبت حسابداری در رابطه با برگشت حداقل مبلغ هزار و 210 میلیارد و 600 میلیون تومان از سود و وجه التزام تاخیر تادیه دین شناسایی شده درخصوص مطالبات از دولت، در صورت عدم اخذ تاییدیه کتبی از مراجع ذی‌صلاح و تایید حسابرس مستقل و بازرس قانونی تا قبل از برگزاری مجمع عمومی سالیانه.

اعمال ثبت حسابداری اصلاحی در رابطه با برگشت حداقل مبلغ هزار و 464 میلیارد و 300 میلیون تومان از سود حاصل از فروش سرمایه‌گذاری‌ها و دارایی‌های ثابت موضوع فروش شرکت‌های مولد نیروگاهی تجارت فارس و معادن فاریاب و ملک موسوم به مجتمع تجاری میلاد نور بندرعباس.

اعمال ثبت‌های اصلاحی لازم حداقل به مبلغ 353 میلیارد و 800 میلیون تومان بابت کسری ذخایر مطالبات مشکوک‌الوصول

با توجه به عدم احتساب ذخیره کافی برای محاسبات اکچوئری صندوق بازنشستگی کارکنان، اعمال ثبت‌های اصلاحی لازم حداقل به مبلغ 170 میلیارد و 900 میلیون بابت کسری ذخیره مذکور.

اعمال ثبت‌های اصلاحی لازم در رابطه با ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری در اوراق سریع‌المعامله به مبلغ 412 میلیارد و 200 میلیون تومان.

با این محاسبات بانک مرکزی سود خالص بانک تجارت به زیان 3007 میلیارد و 800 میلیون تومانی تبدیل شد.

به هر روشی سود خالص این 18 بانک در سال 94 بررسی و با سال‌های 93 و 92 مقایسه کنیم، ماحصل آن روند شدید نزولی سود خالص در شبکه بانکی است.

سود خالص بانک‌های بورسی از 6 هزار و 897 میلیارد تومان در سال 92 به در خوش‌بینانه‌ترین حالت به 2 هزار و 696 میلیارد تومان رسیده و به‌عبارت دیگر 61 درصد کاهش یافته است.

در حالت دوم که از بین بانک‌های زیان‌ده فقط بانک ملت و تجارت حذف می‌شود، سود بانک‌ها در سال 94 نسبت به سال 92 حدود 68.5 درصد کاهش داشته است.

در حالت سوم که زیان بانک‌های ملت و تجارت هم اضافه می‌شود، سود خالص بانک‌ها 139 درصد افت کرده است.

این شرایط حاکی از سایه سنگین رکود بر عملکرد شبکه بانکی از یک طرف و بحرانی شدن وضعیت مالی تعداد قابل توجهی بانک‌های کشور است.

یادآوری این نکته ضروری است که در سه ماهه و 6 ماهه اول سال جاری برخی بانک‌هایی که در سال گذشته سودده بوده‌اند، در سه ماهه اول یا 6 ماهه اول امسال منفی شده است.

همانطور که در گزارش‌های قبلی خبرگزاری فارس، به اختصاص بخش عمده سود و حتی مازاد سود به سپرده‌گذاران بانک‌ها پرداخت. در یکی از گزارش‌ها مشخص شد که بانک‌ها در سال گذشته 95 درصد از هر آنچه که از محل اعطای تسهیلات، وجه التزام و سود حاصل از سپرده‌گذاری و سرمایه‌گذاری به دست آورده‌اند را به سپرده‌گذاران اختصاص یافته است.

به‌عنوان نمونه بانک ملت برای پاسخگویی به سود تضمین شده به مشتریان خود، حق‌الوکاله را حذف کرده بود و بسیاری از بانک‌ها مازاد بر حق سپرده‌گذار، سود پرداخت کرده بودند.

باشد که اقدام شجاعانه بانک مرکزی در شفاف‌سازی صورت‌های مالی بانک‌ها و سخت‌گیری نسبت به رعایت استاندارهای مالی در کنار تعیین مهلت سه ساله برای تطبیق با این استانداردها، به تدریج ساختار مالی آنها را اصلاح و سیستم بانکی را به سمت سود‌دهی منطقی هدایت کند.