شرکت بیمه اتکایی یا بیمه مجدد، شرکتی است که شرکت‌های بیمه دیگر را که خود از ضررهای احتمالی مصون نیستند، بیمه می‌کند. با این شیوه شرکت های بیمه ریسک های ناشی از خطرات را در بین همکاران خود تقسیم می کنند تا در زمان بروز خطرات، به یکباره زیان های مالی کمتری را متقبل شوند.
برپایه تحقیقاتی که به تازگی مرکز مالی قطر (QFC) درباره مدیران اجرایی و کارگزاران بیمه اتکایی منطقه منا در سال 2016 انجام داده است، انتظار می رود بازار بیمه اتکایی در این منطقه طی 12 ماه آینده وخیم تر شود.
این نخستین بار پس از اجرای پژوهش سالانه 2013 بوده است که در آن اکثریت پاسخ دهندگان معتقد بودند نرخ بیمه اتکایی در این منطقه افزایش خواهد یافت.
این تحقیق که در نشریه تازه های بیمه به چاپ رسیده، نشان می دهد 52 درصد از 29 مدیر اجرایی شرکت کننده معتقدند نرخ متوسط بیمه اتکایی در منطقه منا افزایش می یابد و این 19 درصد بیش از سال گذشته است.
از این میان 62 درصد معتقدند شرایط و ضوابط بیمه اتکایی نیز سخت تر شده است در حالی که این رقم در سال گذشته میلادی 29 درصد بود.
این تغییر ناگهانی بر اثر چند خسارت بیمه شده عمده بوجود آمده که طی 12 ماه گذشته منطقه را در نوریده و باعث آماده سازی مجدد فعالان بازار شده است.
52 درصد از شرکت کنندگان این پیمایش پیش بینی می کنند نرخ های بالاتر و شرایط سخت تر نویدی برای بهبود سودآوری بیمه گران اتکایی خواهد بود؛این درحالی است که تنها 19 درصد سال گذشته معتقد به افزایش سودآوری در شرایط مشابه بودند.
درصد شرکت کنندگانی که انتظار داشتند تا ظرفیت بیمه اتکایی در منطقه منا گسترش بیشتری پیدا کند به شدت کاهش یافته و به 52 درصد رسیده در حالی که این رقم در سال گذشته 91 درصد بوده است.
این مساله به معنای «بهبود نابرابری بین عرضه و تقاضا در منطقه» محسوب می شود.
با وجود آنکه منطقه منا بازاری بسیار جذاب برای رشد بالا و حوادث پایین ( به غیر از الجزیره ایران و ترکیه) است، با تنوع سازی پرتفوی ریسک جهانی بسیاری از بیمه گران اتکایی عامل در منطقه به تازگی از خسارت های عمده ای رنج می برند و سطح قیمت گذاری را از منظر فنی ناکافی می دانند.
دو سوم مدیران اجرایی مورد پیمایش انتظار دارند ترکیب جغرافیایی ظرفیت بیمه اتکایی منطقه منا بدون تغییر بماند.
این گزارش بر پایه مصاحبه با مدیران اجرایی ارشد از 29 شرکت بین المللی بیمه اتکایی و واسطه گر در منطقه منا انجام شده است.
ذکر این نکته ضروری است که اگر قیمت بیمه اتکایی کاهش یابد، بیمه اتکایی برای شرکت های بیمه مقرون به صرفه تر می شود و منجر به افزایش ظرفیت ، رقابت قیمتی و در نهایت افزایش ضریب خسارت و ضریب ترکیبی می شود.
با توجه به اینکه قیمت بیمه اتکایی از نظر فنی بر اساس نوع فعالیت و نوع قرارداد تغییر می کند، دستیابی به اطلاعات قیمتی در بیمه اتکایی مشکل است و روی هم رفته هیچ شاخص قیمتی برای بیمه اتکایی وجود ندارد.
بر اساس پژوهش سوئیس ری هنگامی که بازده حقوق صاحبان سهام در بیمه اتکایی پایین و منفی باشد قیمت ها افزایش می یابد.
هنگامی که نرخ های بیمه اتکایی کاهش می یابد خریداران سقف نگهداری را کاهش می دهند و عملیات واگذاری خود را گسترش و پوشش بیمه ای را برای مشتریان خود افزایش می دهند.
خطرات فاجعه آمیز همیشه یک عامل کلیدی در مدیریت ریسک شرکت های بیمه بخصوص در بخش دارایی ها هستند. افزایش حوادث فاجعه آمیز و بلایای طبیعی تهدیدی برای صنعت بیمه محسوب می شود.
یکی از راهکارهای کاهش و کنترل ریسک، اجرای عملیات انتقال ریسک از طریق قراردادهای اتکایی است.
اگرچه بیمه اتکایی راهکاری برای مواجهه با حوادث فاجعه آمیز است ولی افزایش دارایی های بیمه شده در مناطق حادثه خیر باعث شد شرکت های بیمه اتکایی نیز توانایی پوشش تمام این ریسک ها را نداشته باشند.
اوراق حوادث فاجعه آمیز یکی از ابزارهای نوین برای ارتباط بین صنعت بیمه و بازار سرمایه با هدف انتقال ریسک های بیمه ای به بیرون از صنعت است.
البته جامعه عمل پوشانیدن به این امر مستلزم همکاری نهادهای بازار پول و سرمایه و بیمه است که با عملی شدن این همکاری می توان از جنبه های مثبت این ابزار مالی بیمه ای برای بالا بردن سطج خدمات بیمه ای و بهره مند سازی فعالان بازار سرمایه از پرتفوهای ریسک صنعت بیمه استفاده کرد.