علاوه بر مسوولان بانک مرکزی که بر شفافسازی صورتهای مالی و استانداردسازی عملکرد بانکها برای روابط بهتر بینالمللی تاکید دارند، مسوولان سیاسی و قضایی و نمایندگان مجلس نیز خواستار شفافسازی بیشتر صورتهای مالی بانکها شدهاند تا از این طریق ضمن مبارزه با تروریسم مالی و فساد بانکی و... جایگاه بانکهای کشور برای حضور در منطقه و جهان تقویت شود. در این زمینه در روزهای اخیر، مباحث مختلفی بین نمایندگان مجلس، مقامات بانکی، سازمان بورس و... مطرح شده تا برای رفع توقف نمادهای بانکها، توافق در زمینه صورتهای مالی، نحوه اطلاعرسانی، تنظیم صورتهای مالی و اطلاعرسانی به سهامداران، نحوه عملکرد و نظارت سازمان حسابرسی و بانک مرکزی، تاخیر چند ماهه تعدادی از بانکها برای ارائه صورتهای مالی براساس فرمت جدید بانک مرکزی و برگزاری مجامع به نتایجی برسند. به همین منظور قرار است امروز سهشنبه در مرکز پژوهشهای مجلس نشست تخصصی نمادهای متوقف با تمرکز بر شرکتهای بانکی و حضور وزیر اقتصاد، مدیران بورسی، اعضای کمیسیون بازار سرمایه، بانک مرکزی و سازمان حسابرسی برگزار و جمعبندی این نشست به صحن مجلس انتقال داده شود. این موضوع میتواند به ارائه راهکار مناسبی جهت تنظیم صورتهای مالی، نشان دادن زیان یا سود واقعی بانکها، شفافسازی صورتهای مالی همچنین باز شدن نماد بانکها در بورس کمک کند. همزمان با این جلسات و پیگیریها، موضوع ارائه طرح اصلاح قانون بانکداری بدون ربا و قانون بانک مرکزی یا ارائه لایحه از سوی دولت مطرح است تا از این طریق قانون 33ساله بانکداری بدون ربا همچنین قانون 50 ساله پولی و بانکی کشور در جهت بهبود شفافیت، کارایی بانکها و نظارت بهتر در جهت مبارزه با فساد و جلب رضایت مردم و سپردهگذاران و فعالان اقتصادی و کلیه ذینفعان نظام بانکی اصلاح شود.
تاکید بر صورتهای مالی جدید
دکتر محمدعلی دهقاندهنوی کارشناس اقتصادی و بانکی، در این زمینه به «تعادل» گفت: بانک مرکزی تاکید دارد که بانکها صورتهای مالی شفافتری داشته باشند و جلساتی که بین نمایندگان مجلس و مقامات بانک مرکزی در حال انجام است، تاکید بر گزارشگری شفاف مالی بانکها دارد تا تمام صورتهای مالی براساس استانداردهای جدید بانکی جهان و ضوابط جدید بانک مرکزی تنظیم شود و حتی اگر بانکها زیان دیدهاند، زیان آنها به سهامداران و مردم و فعالان اقتصادی و مسوولان درست اطلاعرسانی شود.
وی افزود: در ماههای اخیر شاهد بودیم که بین روش بانک مرکزی و روش قبلی که سازمان حسابرسی قبول داشت، اختلافهایی مطرح شد اما در نهایت بانک مرکزی تاکید کرد که حتی با تاخیر چند ماهه در برگزاری مجامع بانکها، باید صورتهای مالی جدید که شفافیت بیشتر، سود و زیان واقعی را نشان میدهد در دستور کار قرار گیرد. سازمان حسابرسی معتقد بود که استانداردهای حسابرسی را این سازمان باید تهیه کند. اما بانک مرکزی تاکید دارد که ناظر بانکها و مقررات آنهاست و بانکها سازوکار خود را دارند و حتما باید صورتهای مالی جدید در دستور کار باشد. وی ادامه داد: بانکها در سالهای 94 و 95 بدترین سالها را داشتهاند، زیرا هزینهها برای پرداخت نرخ سود سپردهها، بهشدت افزایش یافت و در عین حال رقابت سنگینی بین بانکها و موسسات غیرمجاز در جذب سپرده وجود داشت و عدهیی از صاحبان منابع مالی، پول چند میلیاردی خود را به بانکها و موسساتی داده که بیشترین سود را داشتهاند.
از سوی دیگر، بخش عمدهیی از منابع بانکها قفل شده و امکان استفاده از آن را ندارند و بخش عمدهیی از تسهیلات نیز باید با نرخهای مصوب و مبادلهیی پرداخت شود لذا همه این مسائل باعث رشد هزینهها و کاهش سود و حتی زیان برخی بانکها شده است.
در این زمینه برخی بانکها به دنبال آن بودهاند که زیان خود را به روشهای گوناگون به آینده موکول کنند یا زیان را کمتر نشان دهند.
در صورتی که اگر براساس صورتهای مالی جدید مورد نظر بانک مرکزی و با شفافیت بیشتر عملکرد خود را نشان دهند زیان بیشتر و زیان به جای سود را شاهد خواهیم بود. دهقاندهنوی گفت: برخی بانکها در صورتهای مالی خود سود نشان دادهاند تا سهامداران خود را راضی نگه دارند و مدیریت آنها زیر سوال نرود. در حالی که اگر برمبنای شفافیت بیشتر و صورتهای مالی جدید، صورتهای مالی خود را تنظیم کنند، عملا شاهد زیان آنها خواهیم بود و بانکها باید با زیان وارد مجامع عمومی شوند و باعث نارضایتی سهامداران خواهد شد و روی منابع و عملکرد بانکها در آینده اثر خواهد گذاشت. وی افزود: در حال حاضر بخشی از درآمدهای بانکها منطقی نیست و بانک مرکزی به ردیف درآمدی آنها و همچنین کم نشان دادن زیان و هزینهها ایراد گرفته و خواستار رفع این روند و همچنین رعایت ضوابط جدید و ارائه صورتهای مالی جدید شده است. همین موضوع باعث شده که بسیاری از نمایندگان مجلس و مسوولان قضایی و اقتصادی و سیاسی کشور، بر بهبود نظارت و استانداردسازی صورتهای مالی و شفافیت بیشتر برای مقابله با فساد و واقعیت عملکرد بانکها تاکید کنند.