علیرضا مقتدایی در گفت‌و‌گو با «ایرنا» درباره شبهه‌افکنی برخی درباره آمارهای اعلامی بانک مرکزی درباره کاهش نرخ تورم و اینکه مدعی هستند تورم کالاهای ضروری خانواده‌ها 50 درصد است که با تورم تک‌رقمی کل ادعایی فاصله زیادی دارد، اظهار کرد: ارزش ریالی تمام کالاها و خدماتی که خانوار مصرف می‌کند، در محاسبه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی لحاظ می‌شود و هیچ هزینه‌ای که توسط خانوار پرداخت می‌شود حتی ناچیز، کنار گذاشته نمی‌شود.
او افزود: برای نمونه سهم هزینه‌هایی که خانوارها بابت مصرف نارنج و گریپ‌فروت می‌پردازند، به اقلام نماینده گروه مرکبات یعنی پرتقال، نارنگی و لیموشیرین اختصاص داده می‌شود. مقتدایی یادآور شد: شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (CPI- consumer price index) یکی از انواع شاخص‌های قیمت به‌شمار می‌رود که معیار سنجش تغییرات قیمت کالاها و خدماتی است که از سوی خانوارهای شهرنشین ایرانی به مصرف می‌رسد. مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی افزود: تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی، نسبت به یک دوره‌ای ثابت و مفروض در نظر گرفته می‌شود که آن را دوره یا سال‌پایه می‌نامند؛ این شاخص به‌عنوان نماگری از وضعیت اقتصادی کشور در سری‌های زمانی مربوط به آمارهای اقتصادی و حساب‌های ملی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به گفته مقتدایی، همچنین برای ارزیابی تأثیر سیاستگذاری‌های اقتصادی بر تغییر سطح عمومی قیمت‌ها و نیز در طرح‌ریزی برنامه‌های رفاهی و اجتماعی، تعدیل مزد و حقوق در قراردادهای دوجانبه، دعاوی حقوقی و بسیاری از زمینه‌های دیگر کاربرد دارد. این شاخص برای نخستین‌بار در سال 1315 در ایران توسط بانک ملی (به‌عنوان بانکدار مرکزی) محاسبه و پس از تاسیس بانک مرکزی (سال 1339) از سوی اداره آمار اقتصادی این بانک محاسبه و منتشر می‌شود. در سال‌های 1338، 1348، 1353، 1361، 1369، 1376، 1383 و 1390 سال پایه شاخص مذکور مورد تجدیدنظر قرار گرفته است؛ اقدامات مربوط به تغییر سال پایه از 1390 به 1395 هم انجام شده است که در آینده نزدیک گزارش‌های مربوطه بر اساس سال پایه جدید ارائه خواهد شد. مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی با بیان اینکه در دنیای واقعی خانوارها تعداد زیادی کالا و خدمات مصرفی استفاده می‌کنند که باید در محاسبه تغییرات موردتوجه قرار گیرد، افزود: بررسی بودجه خانوار، طرح آماری است که با هدف شناسایی عادات مصرفی خانوارها به‌صورت سالانه انجام می‌شود. به گفته مقتدایی، نتایج این بررسی در سال پایه، ملاک عمل برای تعیین اقلام سبد شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی و میزان مصرف سالانه هر یک از اقلام سبد قرار می‌گیرد.
او گفت: در آخرین سال پایه 1390 با مراجعه به حدود 16 هزار خانوار نمونه در مناطق شهری ایران الگوی مصرفی خانوارهای شهرنشین ایرانی تعیین و در محاسبات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی مورد استفاده قرار گرفت. مقتدایی یادآور شد: این نمونه 16 هزار تایی از خانوارها به گونه‌ای انتخاب شدند که نماینده مناسبی از تمام خانوارهای شهرنشین ایرانی برای تعمیم نتایج به کل جامعه باشند. او توضیح داد: با استفاده از نتایج بررسی بودجه خانوارهای شهری تمام کالاها و خدماتی که خانوارها مصرف می‌کنند در 12 گروه اصلی طبقه‌بندی (COICOP) می‌شوند که این اقلام بالغ‌بر 1200 عنوان است. مقتدایی گفت: با استفاده از روش‌های آماری تعدادی نماینده از هر طبقه به‌منظور رصد قیمت‌ها انتخاب می‌شود، به‌طوری‌که این اقلام نماینده توانایی تبیین قیمت تمام کالاهای طبقه موردنظر را داشته باشند. او یادآور شد: در سال 1390 تعداد 385 قلم کالا و خدمت نماینده (294 قلم کالا و 91 قلم خدمت) با توجه به سهم مصرف اقلام نسبت به کل هزینه سالانه خانوارها انتخاب شده است. مقتدایی ادامه داد: این اقلام، نماینده اقلام مصرفی خانوار هستند که با ضریب مشخص اهمیت (نسبت هزینه هر قلم به کل هزینه‌های مصرفی خانوار) وارد سبد شاخص می‌شوند. به گفته او، ضریب اهمیت اقلام غیرنماینده که (از نظر ضریب اهمیت) مقادیر ناچیزی هستند، به ضریب اهمیت اقلام نماینده که از نظر تغییرات قیمت مشابه‌اند اضافه می‌شود؛ به‌عبارت دیگر ارزش ریالی تمامی کالاها یا خدماتی که از سوی خانوار مصرف شده است، در محاسبه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی لحاظ می‌شود و هیچ ضریب اهمیتی حتی ناچیز کنار گذاشته نمی‌شود.