بازار سرمايه كشور در هفته جاري بار ديگر تحت تاثير وقايع دنياي سياست قرار گرفت و پس از دريافت اخبار مساعد از مذاكرات هسته‌اي در استانبول، واكنش‌هاي ضد و نقيضي را طي روزهاي معاملاتي به نمايش گذاشت. از يك سو، برآيند مذاكرات از آنجا كه چشم‌انداز حذف پلكاني تحريم‌هاي بانكي و نفتي غرب عليه ايران را ايجاد مي‌كند، موجب استقبال شديد خريداران و رشد تقاضاي سهام در روز يكشنبه شد و از سوي ديگر، پيش‌بيني كاهش نرخ ارز در صورت رفع موانع موجود منجر به احتياط بيشتر سرمايه‌گذاران در روزهاي بعدي شد.
در واقع، هر چند رشد 70 درصدي نرخ آزاد ارز در سال گذشته (كه عمده آن در فصل زمستان اتفاق افتاد) رويدادي شوك‌برانگيز براي بورس تهران تلقي شد، اما پس از آن، بازار با توجه به مزيت رقابتي ايجاد شده از اين محل براي صادركنندگان و توليدكنندگان داخلي سهام بسياري از شركت‌هاي توليدي و صادر كننده را مورد استقبال قرار داده است.
به اين ترتيب اميد به حل مساله هسته‌اي در كنار بيم از كاهش ناگهاني نرخ دلار شرايط نسبتا پيچيده‌اي را به وجود آورده كه البته برآيند آن به سود كفه خوش‌بيني‌ها سنگيني مي‌كند؛ روندي كه نتيجه آن طي هفته مورد گزارش در رشد 9/1 درصدي شاخص و تثبيت آن در بالاتر از سطح كليدي 27000 واحد نمايان شد.
سهام شركت‌هاي مختلف در بورس تهران در بلند مدت معمولا شاهد دوره‌هاي ركود و رونق متوالي هستند. اما گروه توليدكنندگان سنگ‌آهن از اين قاعده تا حد زيادي مستثني است؛ چرا كه از بدو ورود دو شركت‌هاي سنگ‌آهن چادرملو و گل‌گهر در سال‌هاي آغازين دهه 80 به بورس، نمودار سهام آنها با وجود نوسانات همواره جهت مثبت را نشانه رفته است؛ به اين معنا كه كمتر سهامداري از خريد و نگهداري اين سهام در طول زمان متضرر شده است.
هفته جاري نيز پس از يك دوره ركود نسبي، اين گروه شاهد خودنمايي دوباره بودند و در اثر افزايش 8 و 6 درصدي قيمت سهام «كچاد» و «كگل»، شاخص صنعت استخراج كانه‌هاي فلزي با جهش 7 درصدي رو‌به‌رو شد. محرك اين رونق، اعلام سود 12 ماهه چادرملو بود كه در آن، «كچاد» با رشد 17 درصدي نسبت به پيش بيني نه ماهه، سود هر سهم در سال 90 را به 1006 ريال تعديل كرد.
اين عملكرد كه به معناي سودسازي 364 ريالي شركت در فصل زمستان است، افق سودآوري مطلوب براي «كچاد» در سال 91 با عنايت به جهش نرخ شمش فولاد (مبناي قيمت گذاري محصولات سنگ‌آهن) را ايجاد كرده است؛ چشم اندازي كه در صورت رفع ابهام پرداخت حق پروانه به دولت مي‌تواند با آسوده كردن خاطر سهامداران، زمينه رشد P/E و بازگشت سنگ‌آهني‌ها به دوران طلايي اعتماد بازار را فراهم آورد. در اين گروه، عرضه اوليه 10 درصدي سنگ‌آهن صبانور در روز دوشنبه در قيمت مناسب با استقبال بازار مواجه شد. اين شركت صادركننده سنگ‌آهن دانه‌بندي در حالي در فرابورس مورد توجه قرار گرفت كه پيش بيني درآمد هر سهم 2762 ريالي خود براي سال مالي جاري را با دلار 1226 توماني به بازار اعلام كرده است.
برآوردهاي اوليه نشان مي‌دهد با توجه به تسعير ارز شركت با نرخ آزاد، امكان تعديل سود «كنور» در سال 91 تا سطوح 4000 ريال به ازاي هر سهم وجود دارد. يادآور مي‌شود اين شركت كوچك سنگ‌آهني قصد دارد با راه‌اندازي يك طرح توسعه در سال آينده به جاي توليد و فروش 5/1 ميليون تن سنگ دانه‌بندي تقريبا به همين ميزان كنستانتره سنگ‌آهن توليد كند كه در صورت تحقق، ارزش افزوده مناسبي براي «كنور» به ارمغان خواهد آورد.
سريال تشكيل مجامع پرشمار سالانه در بورس تهران امسال هم با پيش دستي بزرگ‌ترين شركت بازار فرابورس يعني ارتباطات سيار آغاز شد. در مجمع اين شركت، با توجه به سياست سهامدار عمده، حداكثر سود قابل تقسيم (معادل 7400 ريال به ازاي هر سهم) به روال گذشته بين سهامداران توزيع شد تا اين شركت فرابورسي از امروز شاهد تقسيم سود هنگفت 1500 ميليارد توماني باشد.
در اين گردهمايي، همچنين بر اختلاف بين سازمان تنظيم مقررات و شركت بايد پرداخت 28 درصدي حق ديتا تاكيد شد. مديران «همراه» بر اساس پروانه فعاليت خود معتقدند رقم پرداختي به سازمان تنظيم مقررات بابت جابه‌جايي ديتا (پيام كوتاه) 5 درصد مي‌باشد؛ اختلاف موجود ميان طرفين در اين زمينه به بيش از 300 ميليارد تومان (150 تومان به ازاي هر سهم) در پايان سال گذشته رسيده كه البته مبلغ مربوط به سال 90 تحت عنوان هزينه در حساب‌ها شناسايي شده و بابت بخش مربوط به سال قبل هم ذخاير لازم در سود انباشته شركت وجود دارد.
با توجه به خوش‌بيني مطرح شده نسبت به حل اين مساله در مرجع ثالث امكان بازگشت اين مبلغ به حساب‌هاي «همراه» وجود دارد كه در آن صورت، بودجه 91 شركت نيز نيازمند تعديل مثبت از محل حذف هزينه مربوطه (به ميزان حدود ده درصد) خواهد بود.
واكنش اين هفته قيمت دلار آزاد و سقوط 250 توماني آن در روز يكشنبه از قله 1900 توماني به 1650 تومان رويدادي است كه مشابه آن در ماه‌هاي اخير نيز تجربه شده است. رفتاري كه هر بار با انتشار خبرهاي پيراموني (نظير دخالت بانك مركزي، اخبار خوش سياسي و ...) ايجاد مي‌شود و البته در اندك زماني با از بين رفتن هيجانات قبلي بار ديگر قيمت‌ها افزايش مي‌يابد.
در اين هفته هم دلار آزاد با سرعتي نسبتا زياد ارزش خود در برابر ريال را بازيافت و در محدوده 1800 تومان تثبيت شد. با توجه به تجربيات اخير به نظر مي‌رسد رشد قيمت دلار فارغ از مسائل پيراموني واقعيتي است كه بازار تعيين كرده و بايد از همين منظر واقع نگري به آن نگريست؛ نرخي كه پس از يك دهه تثبيت (ناشي از تزريق درآمدهاي نفتي) اينك جاي پاي خود را در سطح جديدي محكم مي‌كند و در برابر كاهش مقاومت زيادي نشان مي‌دهد.
اين سرسختي ارز، هر چند به لحاظ بروز تورم ناگهاني در داخل داراي تبعات منفي براي اقتصاد ملي است، اما نزد صنعتگران داخلي، مزيت مناسبي براي رقابت با كالاهاي خارجي ايجاد كرده است؛ شرايطي كه با تشويق توليد داخلي و نيز رونق درآمدهاي صادركنندگان، براي بورس تهران هم پديده‌اي مبارك تلقي شده و يكي از محرك‌هاي اصلي رونق سهام در ماه‌هاي اخير بوده است. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد در صورت اثبات سرسختي دلار آزاد در قيمت‌هاي كنوني و محرز شدن تثبيت آن براي فعالان بازار سرمايه مي‌توان انتظار موج ديگري از رونق در بورس تهران به لطف افزايش سودآوري شركت‌ها را داشت؛ رشدي كه طبيعتا با محوريت گروه‌هاي بزرگي نظير پتروشيمي، معدني و فلزي روي مي‌دهد و البته تحقق آن منوط به ثبات ساير عوامل به ويژه عدم ايجاد شوك افزايش قيمت نهاده‌هاي توليد طي فاز دوم هدفمندسازي يارانه‌ها خواهد بود.