در سنه 1340شركت كارخانجات دنياي فلز سهامي خاص در تهران به شماره ثبت 7789 و سرمايه اوليه 10ميليون ريال در زميني به مساحت 65هزار مترمربع و زيربنايي به مساحت 25هزار مترمربع واقع در كيلومتر 19 جاده مخصوص كرج، تهران - كرج به وسيله تعدادي از صنعتگران ايران‌زمين تاسيس شد.
دنياي فلز در حالي شروع به فعاليت كرد كه تعداد كارخانه‌هاي مشابه در زمينه مصنوعات فلزي از تعداد انگشتان دست نيز تجاوز نمي‌كرد.
دنياي فلز در نوع خود، بستري براي توسعه صنعت‌هاي وابسته مصنوعات فلزي شده، چه اينكه از رهاورد تجربيات فني، مديريتي و اقتصادي دنياي فلز، شركت‌هايي توسط سهامداران پا به عرصه توليد گذاشت كه در حال حاضر هر يك نقش عمده‌اي در صنايع ايران اسلامي ايفا مي‌كنند.
پروانه‌هاي بهره‌برداري
- مجوز اوليه شركت فعاليت و توليد در عرصه مصنوعات فلزي همانند كابينت، كمد، فايل، ميزتحرير و ... فلزي با رنگ كوره‌اي با ظرفيت 2هزار تن در سال بوده است.
- در سال 1344 (25/7/1344) پروانه تاسيس كارخانه لوله صنعتي و پروفيل درزدار با ظرفيت اوليه 10هزار تن در سال و تاسيسات فلزي از قبيل قفسه‌هاي مشبك فلزي با ظرفيت 3هزار تن در سال به شماره 30118 اخذ شد.
- در سال 1376 (20/10/1376) پروانه بهره‌برداري انواع لوله، پروفيل و لوله آب به ظرفيت 74هزار و 939تن در سال به شماره 5235/16/2
اخذ شد.
- شركت كارخانجات دنياي فلز با در اختيار داشتن پشتوانه علمي و فني پرسنل وقت وتجربه عظيم سال‌ها تلاش در عرصه توليد، از سوي وزارت صنايع و معادن واجد شرايط لازم جهت تاسيس واحد تحقيق و توسعه تشخيص داده شد و در تاريخ 8/6/1378 پروانه تاسيس R&D به شماره 811484 به اين واحد اعطا شد.
در سال 1380 (9/5/1380) مجوز توليد انواع پروفيل به ظرفيت 90هزار تن در سال، انواع لوله آب و گاز به ظرفيت 50هزار تن در سال و انواع پروفيل باز (ريلي، چهارچوبي و نبشي) به ظرفيت 10هزار تن در سال و تحت شماره 26703/01 دريافت شد.
- در همين سال (1380) به جهت دريافت مجوز توليد لوله‌هاي گاز كارخانه دنياي فلز نيز نسبت به خريد و راه‌اندازي تجهيزات آزمايش به شيوه EDDY CURRRENT اقدام كرد. اين تجهيزات امكان آزمايش‌هاي لازم جهت ارائه لوله‌هاي درزجوش براي مصارف گازي را به وجود آورده و در واقع معيارهاي استانداردهاي جهاني مطرح در اين زمينه و موسسه تحقيقات و استانداردهاي صنعتي ايران را براي استفاده لوله‌هاي درزجوش براي مصارف شبكه‌هاي گازرساني تامين مي‌سازد.
مراحل توسعه
با عنايت به جديد‌الورود بودن تكنيك‌هاي ساخت لوله و سپس پروفيل به ايران و تعداد انگشت شمار فعالان اين عرصه تبعا توسعه كارخانه با گام‌هاي آهسته صورت مي‌پذيرفته كه در ذيل به تعدادي از موارد اشاره مي‌شود: در بدو تاسيس تا زمان بهره‌برداري كه به سال 1344 هجري شمسي برمي‌گردد، كارخانه با يك خط برش و دو خط توليد لوله درزجوش با زيربنايي بالغ بر 7800مترمربع شروع به فعاليت نمود (خط لوله‌سازي 1 و 2).
- در سال 1346 اقدام به نصب و راه‌اندازي 5خط پروفيل‌سازي OFF LINE و يك خط توليد پروفيل باز OFF LINE
(ريلي و ...) در زيربنايي بالغ بر 4500مترمربع شد.
- سال 1347 نيز مصادف با نصب و راه‌اندازي يك خط لوله توليد لوله جديد و با سرعت و تكنيك بهتر با زيربنايي حدود 850مترمربع براي دنياي فلز بود. (خط لوله‌سازي 3).
- در سال 1348 جهش عمده‌اي در دنياي فلز به وقوع پيوست و آن عبارت از نصب و راه‌اندازي يك خط توليد لوله با سرعت و تكنيك بسيار بالا، دو خط تست هيدرواستاتيك لوله، دو خط حديده همزمان و نهايتا نصب تجهيزات خط گالوانيزاسيون به شيوه
HOT DEEP با زيربنايي حدود 4000مترمربع بود. (خط لوله‌سازي 4 و گالوانيزه و...).
- در سال 1349 نيز صنايع وابسته به سيستم گالوانيزاسيون همانند خط توليد درپوش و با عنايت به پشتوانه قوي فني، مديريتي و اقتصادي شركت سيستم‌هاي احياي اسيد و احياي روي (ZINC) نصب و راه‌اندازي شدند كه كماكان در نوع خود بي‌نظير‌اند و از امتيازات خاص دنياي فلز است. چه اينكه اكثر كارخانه‌هاي مطرح در اين زمينه معمولا اسيد ضعيف شده و روي (ZINC) ناخالص را تحت عنوان ضايعات به فروش رسانده و يا به عنوان پساب صنعتي ضايعاتي وارد محيط‌زيست مي‌كنند.
- در سال 1371 با بهره‌گيري از دانش روز و متخصصان امر در زمينه گالوانيزاسيون، اين واحد كه با ركود توليد در سال‌هاي ابتدايي انقلاب متوقف شده بود مجددا راه‌اندازي و به عرصه
توليد بازگشت.
- در سال 1375 نيز يك دستگاه برش با ظرفيت بالا در زيربنايي حدود 900مترمربع مورد بهره‌برداري قرار گرفت. (سالن برش جديد و دستگاه 5).
- در سال 1376 نيز خط گالوانيزاسيون نوساز كامل شد و با نصب تجهيزات خنثي‌سازي، بخارات حاصله از گالوانيزاسيون كه قبلا در هوا پخش مي‌شد، در يك سيستم بسته‌بندي به مايع و سپس خنثي شده و به يك وضعيت بهينه ارتقا يافته است.
- سال 1379 نيز اولين خط توليد ON LINE پروفيل با زيربنايي بالغ بر 1600متر مربع در دنياي فلز نصب و راه‌اندازي شد كه قادر به توليد لوله با قطر 90mm و توليد انواع پروفيل با سرعت و كيفيت بالا است. «خط لوله‌سازي 5 و دستگاه ذخيره باند طرح آمريكايي».
- در سال 1381 خط توليد لوله و قوطي و پروفيل از 2/1اينچ تا 3 اينچ با كيفيت مناسب به همت متخصصان با تجربه و پرتلاش كارخانه دنياي فلز نصب و راه‌اندازي شد كه ظرفيت توليد و تنوع و كيفيت محصولات اين مجموعه را افزايش داده است.
- در سال 1384 خط توليد جديدي با كيفيت و سرعتي در حد استانداردهاي اروپا ساخت كشور آلمان در كارخانه دنياي فلز نصب و راه‌اندازي شد كه توانايي توليد محصولات مختلف از سايز 13ميليمتر تا 50ميليمتر با ضخامت 7/0ميليمتر تا 3ميليمتر را دارا است.
- در سال 1385 يك دستگاه ديگر خط توليد ساخت كشور آلمان خريداري شد كه در حال حاضر مراحل نصب و راه‌اندازي آن در دست اقدام است.
بهينه‌سازي‌ها
- اساس بهينه‌سازي در دنياي فلز بر روي توليد ON LINE قوطي و پروفيل معطوف بوده است و به همين منظور سيستم‌هاي جوش، برش و الكتروموتورها به بهترين نحو ممكن UP GRADE شدند.
- به دنبال انجام تغييرات مذكور خطوط موجود در كارخانه از پروسه توليد لوله در يك خط و انتقال به واحدهاي توليد پروفيل به سمت توليد ON LINE قوطي و پروفيل سوق داده شدند.
البته اين روش به لحاظ وصول كيفيت مطابق با استانداردهاي مطرح جهاني از درجه عالي‌‌تري نسبت به توليد به شيوه OFF LINE برخوردار بوده و به لحاظ اقتصادي نيز به دليل حذف دو پروسه زايد و پرخرج نيز جايگاه ويژه‌اي را به محاسبات بهينه‌سازي به خود اختصاص مي‌داده، هر چند كه با تنگناهاي فني زيادي براي رسيدن به اين هدف روبه‌رو بوده‌اند.
استانداردها
با عنايت به اين مهم كه تجهيز و توسعه كارخانه از ابتدا به وسيله كارشناسان و ماشين‌آلات آلماني صورت پذيرفته است، تبعا محصولات شركت با قوانين استاندارد DIN آلمان تطابق كامل داشته و گاه نيز فراتر از آن بوده است.
به همين جهت شركت دنياي فلز مدعي تطابق محصولات توليدي خود با استانداردهاي مرسوم دنيا همانند استاندارد آمريكا (ASTN) استاندارد انگليس (BS)، استاندارد ژاپن (JIS) و استاندارد جهاني (ISO) را داريم.
ميزان توليد
معمولا ميزان توليد كارخانه‌هاي صنعتي به عوامل جانبي زيادي وابسته است كه خارج از حوزه تدبير مديران است و از آن جمله مي‌توان به وجود مواد اوليه كافي، سياست‌هاي دولت‌هاي وقت در خصوص واردات، صادرات و يا سهميه‌بندي‌هاي ناشي از
جنگ تحميلي و همچنين نوسانات جهاني مواد اوليه و توانايي كارخانه‌ها در به جريان انداختن مقدار نقدينگي جهت خريد مواد اوليه اشاره كرد. كاملا مشهود است كه دنياي فلز نيز از اين قاعده مستثنا نبوده و نخواهد بود.
در حال حاضر دنياي فلز تهران ظرفيت توليد 120هزار تن در سال را دارا است كه اين حجم توليد در اواخر سال‌جاري با افزوده شدن يك خط توليد جديد ساخت كشور آلمان به 200هزار تن خواهد رسيد.
تحولات مديريتي
پس از پيروزي انقلاب اسلامي و با اعمال محاصره اقتصادي و شروع جنگ تحميلي، شركت دنياي فلز همچون بسياري از كارخانه‌هاي ديگر دچار ركود توليد و تغييرات عمده مخصوصا در حوزه مديريت شد.
با عنايت به واگذاري مقدار قابل توجهي از سهام شركت به سازمان‌هاي دولتي هر از چند گاه تغيير عمده‌اي در نظام مديريتي شركت رخ مي‌داده است كه اين مهم سبب عدم وجود برنامه بلند‌مدت در نظام توسعه شركت مي‌شده است تا اينكه سهامداران دولتي نسبت به واگذاري سهام خود به بخش‌خصوصي مجاب شدند.
به هر حال، اولين قدم در پاييز سال 1380 برداشته شد و با واگذاري مقدار توجهي از سهام شركت به بخش‌خصوصي موافقت به عمل آمد. اين موضوع نقطه عطفي در نظام مديريتي شركت و سبب تغييرات عمده‌اي شد كه در ذيل خواهد آمد: در ادامه روند خصوصي‌سازي مجددا در سال 1382 تعداد قابل توجهي از سهام دولتي به بخش‌خصوصي منتقل شد كه اين اقدام نيز سبب تغييرات اساسي در ديدگاه‌هاي كوتاه مدت و دراز مدت مديريتي شد.
- در هر صورت آخرين سهام دولتي شركت كه تعداد اندكي بود در زمستان 1382 به بخش خصوصي واگذار شد و در حال حاضر شركت مفتخر است اعلام كند پيشرفت‌ها و توسعه‌اي كه در شركت جاري است، تماما توسط بخش خصوصي صورت پذيرفته است.
- به دنبال خصوصي شدن شركت كارخانه‌هاي دنياي فلز، ابتدا ساختار مديريتي آن دگرگون شد و به دنبال آن مديران سطوح پاييني شركت نيز با دقت زياد مورد بازنگري قرار گرفت.
سپس نوسازي و توسعه همزمان مورد تاكيد هيات مديره جديد قرار گرفت و در همين راستا تحقيقات و بررسي‌هاي فراواني توسط مديران و واحد تحقيق و توسعه انجام پذيرفت كه نتايج حاصل از اين تحقيقات منجر به احداث كارخانه جديد اردستان شد.
احداث كارخانه جديد شركت دنياي فلز در شهرستان اردستان در زميني به مساحت 650هزار متر مربع در دستور كار قرار دارد، كارخانه مذكور به چند جهت در نوع خود در ايران كم‌نظير بوده كه به عنوان نمونه مي‌توان به تنوع طيف توليدات، شيوه توليد و استفاده از آخرين تكنولوژي موجود در دنيا نام برد.
كارخانه اردستان به لحاظ قابليت توليد لوله‌هاي اسپيرال از سايز 16 تا 56 اينچ با امكان كوتينگ ON LINE گام بسيار مهمي در توسعه شركت كارخانه‌هاي دنياي فلز و همچنين تامين نياز بازارهاي داخلي محسوب مي‌شود.
صادرات
در بهار سال 1385 ميزان سفارش‌‌ها براي صادرات به عراق شش هزار و 940 تن بوده كه از اين ميزان حدود چهار هزار و 688 تن تحويل شده است و مابقي به دليل عدم تكميل سفارش ارسال نشده است.
نظر به توليد محصولات با ضخامت پايين توسط دستگاه زويته و خرابي دستگاه در ماههاي اخير همچنين پايين بودن موجودي مواد اوليه با ضخامت 8/1 و 5/1 ميليمتر بيشترين حجم صادرات محصولات با ضخامت 2 ميليمتر به ميزان 75/63درصد بعد از آن محصولات با ضخامت 8/1ميليمتر به ميزان 75/25 و در آخر محصولات با ضخامت 5/1 ميليمتر به ميزان 5/10درصد بوده است.
بازاريابي و صادرات
با توجه به رويكرد شركت به صادرات محصولات توليدي خود به كشورهاي همسايه بازاريابي‌هاي فراواني از سوي اين واحد انجام شده كه در اين راستا مي‌توان سفر به برخي كشورهاي همسايه مثل ارمنستان را در آذر ماه 84 نام برد. با بررسي شرايط اقتصادي اين كشور و رايزني‌هاي انجام شده اين واحد به كمك واحد حقوقي شركت، در حال آماده سازي قرارداد صادرات به اين كشور است.
ضمنا در زمينه صادرات به افغانستان نيز مذاكراتي انجام شده است.
اين واحد همچنين گام مهمي در راستاي بسترسازي تجارت الكترونيك و تبليغات جهاني برداشته و با اطلاعات دريافتي از اتاق بازرگاني با اتاق‌هاي بازرگاني و بازرگانان كليه كشورهاي عربي و همجوار ارتباط برقرار كرده و خود را به عنوان صادركننده اين نوع محصولات معرفي و خواستار ارتباط بيشتر از طريق اينترنت شديم كه در حال بررسي جواب‌هاي به دست آمده از اين اقدام هستيم.
متاسفانه درخواست‌هاي رسيده اغلب نوع محصولاتي را طلب مي‌كند كه در سبد محصولات شركت موجود نيست ولي اميد است در آينده با بهره‌برداري و پايان آزمايش‌هاي دستگاه زويته توليد محصولات با ضخامت پايين كه نياز بازارهاي افغانستان، امارات، عراق و ديگر كشورهاي همسايه است، صورت گيرد و با ارسال محصولات، به بازار اين كشورها راه يافته و همچنين زمينه صادرات محصولات كارخانه‌هاي لرستان و اردستان را نيز فراهم آوريم.
صادرات به عراق
با توجه به سياست شركت در مورد صادرات محصولات خود به كشورهاي همسايه به‌خصوص عراق، اين واحد با هدف بازاريابي در نمايشگاه‌هاي مختلف شركت كرد و با تجار مختلف ديدار كرد كه متاسفانه در ابتداي امر ناموفق بود تا اين كه با عنايت‌هاي مديريت شركت و معرفي آقاي جبوري، صادرات اين واحد به عراق آغاز شد.ابتداي امر ظرفيت صادرات بسيار پايين و محدود به بغداد بود.
پس از بازاريابي‌هاي اين واحد با سفر به كردستان عراق و شناسايي بازار اين منطقه همچنين ارسال نمونه محصولات شركت و مساعدت‌هاي آقايان زندي و جبوري در نمايشگاه بازسازي عراق در كرمانشاه در آبان ماه 84، ظرفيت صادرات افزايش يافت و شهرهاي ديگر عراق را نيز تحت پوشش قرار داديم به طوري كه محصولات شركت ما در عراق بعد از محصولات شركت ساوه، كا ملا شناخته شده است و صادرات از 65تن در ارديبهشت 84 به حدود دو هزار تن (حدود 30برابر) در اواخر سال افزايش پيدا كرده است.
از بار ارسالي به كشور عراق در سال 1384 بالاترين رنج، مربوط به محصولات با ضخامت 2ميليمتر به ميزان 8/56درصد بوده، بعد از آن محصولات با ضخامت 8/1 ميليمتر به ميزان 65/31درصد و در نهايت لوله‌هاي ضخامت 3ميليمتر كه از موفقيت فروش مناسبي برخوردار نبود و اين ميزان 55/1درصد از كل صادرات در سال 84 را شامل مي‌شود.
در بين محصولات ارسالي قوطي مربع 50×50 با ضخامت 8/1ميليمتر بالاترين ميزان صادرات را داشته و بعد از آن به ترتيب پروفيل 507 با ضخامت 2ميليمتر، قوطي 50×50 با ضخامت 2ميليمتر و قوطي 25×25 با ضخامت 2ميليمتر از فروش بهتري برخوردار بودند. محصولات ديگر تقريبا به طور يكسان فروش رفته است و رنج توليد محصولات با ضخامت 3ميليمتر شركت با سايزهاي درخواستي در عراق ناهمگون بود و از اين سايز فقط يك پارت به عراق حمل شد.
در آخر لازم به ذكر است اين واحد در حال حاضر با مشكلاتي كه مستقيما بر روند صادرات تاثير منفي دارد روبه‌رو است.
از اين قبيل مشكلات مي‌توان به مشكلات فني و خرابي ابزار بارگيري و سنجش (جرثقيل و ليفتراك و باسكول)، مشكلاتي كه از سوي شركت‌هاي باربري با آن مواجه هستيم، كمبود فضا جهت دپو محصولات صادراتي، اشتباه بودن فرآيند كنترل و انبارش، چينش نامناسب بار صادراتي در انبارها به صورتي كه بار در انتهاي انبارها دپو مي‌شود و سبب طولاني‌شدن بارگيري خواهد شد، كاركردن خط توليد به هنگام صادرات كه سبب مشغول شدن جرثقيل‌ها شده و بارگيري بار صادراتي زمان‌گير خواهدشد و به مشكلات بسته‌بندي كالاها اشاره كرد كه با جلسات برگزار شده در اسفندماه سال 84 با مسوولان كارخانه اميد به رفع آنها داريم.
با توجه به تعطيلي 15روزه ابتداي سال ميزان صادرات در اين ماه كاهش قابل توجهي نسبت به ساير ماه‌ها دارد كه برابر 6درصد است. ميزان صادرات درارديبهشت ماه سال‌جاري با توجه به ورود بالاي مواد اوليه در اين ماه برابر 64درصد بوده است. در خردادماه ميزان صادرات با توجه به خرابي پي‌درپي دستگاه زويته و كمبود مواد اوليه 30درصد است.
ميزان صادرات در ماههاي ارديبهشت و خرداد 85 در مقايسه با اين دو ماه در سال 84 حدود 21برابر رشد صعودي داشته است. با توجه به پرداخت كليه هزينه‌ها از طرف شركت اين واحد در خصوص پايين‌آمدن هزينههاي ارسالي كه در سال 1384 به طور متوسط به ازاي هر كيلوگرم 232ريال بوده (به ازاي هر تن 27/25دلار) با ايجاد جو رقابت بين شركت‌هاي باربري همچنين پايين‌آوردن دستمزد ترخيص‌كاران به 182ريال (به ازاي هر تن 86/19دلار) در سال 85 رسانده است. (مبناي محاسبه دلار 9180 ريال است).
با توجه به ارسال بار به شهر بصره و تمايل طرف عراقي به حمل بار از مرز مهران به دليل پايين‌تر بودن هزينه حمل از مهران تا بصره نسبت به مرز پرويزخان همچنين ناامني مقطعي اين مرز در اواخر ارديبهشت ماه اقدام به ارسال بار به مرز مهران كرد كه هزينههاي ارسال بار و ترخيص آن در مرز حدود 210ريال به ازاي هر كيلوگرم (به ازاي هر تن 92/22 دلار) تمام شد.
نظر به سرعت تخليه و بارگيري ماشين‌ها، فضاي مناسب، انجام سريع فعاليت‌هاي گمركي و صرفه اقتصادي در كل هزينههاي انجام شده تمايل به كار در مرز پرويزخان بيشتر از مرزهاي ديگر است.
لازم به ذكر است محصولات ضخامت 2ميليمتر به قيمت 450دلار، محصولات ضخامت 8/1به قيمت 510دلار فروش رفته و محصولات ضخامت 5/1ارسالي طي سه‌‌ماه اول سال 1385 در انبار بغداد موجود است و همچنين ميزان دريافتي از ابتداي سال تاكنون يك‌ميليون و 585هزار و 937دلار بوده است.
از ديگر اقداماتي كه در زمينه صادرات محصولات شركت به عراق انجام شده، بررسي تاسيس نمايندگي در استان سليمانيه عراق بوده كه با امضاي قرارداد تهيه شده در واحد حقوقي توسط هر دو طرف در حال اجرا است.