سمينار تخصصي معماري سازمان

معماري سازمان (ENTERPRISE ARCHITECTURE) ،طرحي است به لحاظ منطقي سازگار كه براي هدايت و هماهنگي فعاليتها و پروژه هاي ناظر بر پيشرفت زيرساخت و سيستم هاي كاربردي سازمان تهيه مي شود.
چنين طرحي كه برپايه پروژه هايي كه براي دستيابي به اهداف كسب و كار و فرايندهاي موردنياز سازمان تعريف و اجرا مي شوند ، بايد سازمان را از وضع موجود به وضع مطلوب انتقال دهد.
درهمين راستا، سمينار يك روزه و تخصصي معماري سازمان ازسوي شركت گسترش انفورماتيك ايران در محل سالن همايش هاي وزارت كار و امور اجتماعي برگزار شد.
از اهداف مهم برپايي اين سمينار مي توان به مواردي چون بيان تعاريف مربوط به معماري در سازمان، معرفي مراحل پروژه معماري سازمان، معرفي انواع معماري سازمان، آشنايي با مفاهيم فرايند، چگونگي اجراي معماري سازمان و مطالعه موردي اجراي معماري سازمان دركشورهاي انگلستان و پاكستان اشاره كرد.
چيستي و مزاياي معماري سازمان
آقاي مهندس علي آزادپور، مديرعامل شركت ليان سيستم در بخشي از برپايي اين همايش به بيان تعريفي از معماري،‌انواع آن، وجوه و جايگاه معماري در سازمانها و اهداف بلندمدت در كسب و كار در سازمانها پرداختند. وي در سخنان خود به مؤلفه هاي معماري سازمان اشاره و آنها را اين گونه برشمردند. مؤلفه هاي سازمان را مي توان در چهار بخش مطرح كرد كه عبارتند از:
- مؤلفه كسب و كار
- معماري اطلاعات
- سيستم هاي كاربردي
- زيرساخت فناوري
وي در تعريف معماري گفت، معماري، ساختاري است از قطعات، ارتباط ميان آنها و اصول و راهنمايي هايي كه طراحي و تطور اين ساختار را طي زمان، اداره مي كند.
به اعتقاد ايشان، معماري با تعدادي نقشه فني (BLUE PRINT) بيان مي شود كه هركدام از نقشه هاي معماري از جنبه خاصي به موضوع مي پردازد.
براي بيان معماري از مدلهاي خاصي استفاده مي شود كه هريك از آنها از استانداردهاي ويژه اي براي بيان علائم، قواعد معنايي و نحوي، پيروي مي نمايند.
پرسش مطرح اين است كه يك سازمان چرا به معماري نياز دارد در پاسخ بايد گفت كه معماري سازمان بر تنظيم رابطه كسب و كار و سيستم هاي اطلاعاتي نظارت مي كند. اين طرح شامل توسعه و برقـــراري معماري سازمان بر پايه نيازهاي كسب و كــــار و جهت گيريهاي فناوري خواهدبود. همچنين تحليل فاصله ميان معماري موجود و مطلوب سازمان و تنظيم طرحهاي توسعه براي انتقال به معماري جديد را برعهده خواهدگرفت.
چنانچه معماري سازمان با ساختاري مناسب براي سازمان تهيه شود حاوي منافع گوناگون خواهدبود مثلاً سيستم هايي كه برپايه آن تهيه مي شوند، مقياس پذير (SCALEABLE) و قابل اعتماد مي باشند. اين سيستم ها با هزينه كم ودر زمان كوتاهتر انجام مي شوند و با نيازهاي جديد كسب و كار منطبق خواهند بود. ازطرفي راهبري و مديريت آنها هزينه كمتري دربرخواهد داشت.
مهندس آزادپور در بخش ديگري از سخنان خود به معرفي انواع معماري سازمان اشاره كرد و آنها ار اين گونه برشمرد:
- آقاي جان زكمن (ZECHMAN) ، در سال 1987 نخستين طرح معماري سازمان خود را در زمينه صنعت و تجارت با نام خود ارائه كرده است.
- معماري سازماني TO GAF و OPENGROUP سال 1995
- معماري سازماني C41SR/DO DAF ، وزارت دفاع آمريكا در سال 1996 (كاربرد در عمليات مشترك دفاعي)
- معماري سازماني CIO COUNCIL, FEAF، درسال 1999 براي افزايش تعامل در سطوح دولتي.
- معماري سازماني TEAFخزانه داري آمريكا در سال 2000 براساس معماري زكمن و FEAF.
سخنران، در ادامه گفت، در معماري زكمن
هر سازمان شامل عناصر پايه اي مانند موجوديها، فرايندها، مكانها، افراد، زمانها و انگيزه ها مي باشد. در اين معماري مدلهاي مختلفي از عناصر بالا از ديدگاه بازيگران مختلف ايجاد مي شود (برنامه ريزان، كارفرمايان، طراحان، سازندگان و پيمانكاران).
وجوه معماري سازمان
در بخش ديگري از سخنان مهندس آزادپور به وجوه EA اشاره شد اين وجوه شامل وجه كسب و كار سازمان، وجه سيستم هاي كاربردي، وجه اطلاعاتي و وجه تكنولوژيك مي باشد. كه وجه كسب و كار در موارد زير خلاصه مي شود؛
- تعريف اهداف و مأموريتهاي سازمان به طوركلي.
- خدمات ومحصولات سازمان.
- فرايندهاي كاري سازمان و ارتباط متقابل آنها
- ساختاركلي سازمان
- تعامل موارد فوق با يكديگر در سازمان.
در وجه سيستم هاي كاربردي مي توان به تشريح خدمات ماشيني كه فرايندهاي كاري معرفي شده در معماري كسب و كار سازمان را پشتيباني مي كنند اشاره كرد.
شرح تعامل و روابط متقابل سيستم هاي كاربردي، اولويت بندي توليد سيستم هاي جديد و ارتقا يا تغيير سيستم هاي موجود براساس معماري كسب وكار سازمان از ديگر وجوه سيستم هاي كاربردي در EAمي باشد.
وجه اطلاعــات معماري سازمان شامل مدلهاي استاندارد اطلاعاتي والگوهاي توليد و ارائه اطلاعات در سازمان است و درنهايت وجه آخر يعني وجه تكنولوژيك است كه شامل موارد زير مي شود:
- ايستگاههاي كاري و SERVERها
- سيستم هاي عامل
- چاپگرها
- ارتباط با اينترنت
- توپولوژي
- محيط توسعه نرم افزار - امنيت شبكه
- مشخصات فني.
در بحث مربوط به دستور كار عملي پروژه در سازمان در خصوص تشكيل تيم مجري معماري سازمان بر موارد زير تاكيد شد:
- اخذ تاييد و اطمينان از تعهد مديريت مبني بر اجراي EA
- تهيه سريع يك تصوير كلي از وضعيت موجود ITدر سازمان
- تعيين اينكــــه سازمان در 3 تا 5 سال آينده مي خواهد به كمي برسد.
- شناسايي فواصل بين وضعيت موجود با وضع مطلوب
- شناسايي و اجراي پروژه هاي كوتاه مدت
- تهيه برنامه كاري و بودجه لازم براي اجراي پروژه هاي بلندمدت تر
- تهيه يك طرح كلي كه مشخص مي كند چگونه اجزاي مختلف IT در درون سازمان بايد با هم كار كنند.
- تصحيح ساليانه برنامه هاي بودجه اي و راهبري و درنهايت
- جمع آوري بازخوردهاي ناشي از تهيه معماري سازمان.
مدل معماري سازمان
آقاي مهندس احمد مهمي حسن، معاون توسعه سيستمها در شركت گسترش انفورماتيك ايران يكي ديگر از سخنرانان اين همايش بود. وي در آغاز سخنان خود ضمن معرفي مدل معماري سازمان آن را شامل فرايند تجاري، ســـازمان، محلهاي فعاليت، داده ها، نرم افزارهـــــاي كاربردي و تكنولوژي سخت افزار دانست و افزود، در تعريف فرايند تجاري مي توان آن را اين گونه بيان كرد كه: فرايند تجاري مجموعه اي از فعاليتها و فرايندهاي به هم مرتبط است كه يك رشته از ورودي ها را به رشته اي ديگر از خروجيها (محصولات وخدمات)، در راستاي فعاليت تجاري و كسب و كار سازمان و نيز ايجاد ارزش افزوده تبديل مي كند.
وي افزود،‌فرايند مجموعه فعاليتهاي به هم مرتبط با ترتيب و توالي مشخص است كه وروديها را به خروجي هاي موردنظر تبــديل مي نمايد.
اين ميان در تعريف نگرش فرايندگرا مي توان گفت كه نگرش و ديدگاه فرايندي، جريانهايي را از كل سازمان به گونه اي درنظر مي گيرد كه تمـــام فعاليتها را يكپارچه و جهت دار مي نمايد.
مهندس مهمي حسن در ادامه سخنان خود به كارخانه پنهان يا دفتر پنهان در سازمانها اشاره كرد و به ديدگاه آقاي مايكل هري در اين باره اشاره كرد. به گفته ايشان، آقاي هري معتقد است كه سازمانها ناگزير از صرف هزينه فراوان جهت كشف خطا و اصلاح آنها مي باشند. در سازمانها فرايندها و سيستم هاي منحصر به فردي به صورت ناخواسته و دور از چشم مديريت وجود دارند كه تنها وظيفه شان كشف، تصحيح و دوباره كاري خطا و عيوب ساير فرايندهاي ضروري مي باشد. چنين فرايندهايي كه منجر بــه اتلاف زمان، فضا و منابع سازمان مي شوند، كارخانه پنهان ناميده مي شوند.
وي درباره بهبود فرايند تجاري چنين گفت، براي بهبود واصلاح فرايند تجاري بايد موارد زير رعايت شود:
- تجزيه و تحليل فعاليتها.
- حذف يا كاهش فعاليتهاي فاقد ارزش افزوده موازي.
- ارتقاي كيفيت و بهره وري.
- توجه به اهداف تجاري، استراتژي سازمان و نيازمنديهاي بازار مشتري.
- مهندسي دوباره فرايند تجاري
سخنران در ادامه سخنان خود مهندسي مجدد فرايند تجاري را مطرح و آن را اين گونه بيان كرد: اين مهندسي عبارت است از طراحي مجدد فرايند تجاري با استفاده ازتكنيكهاي ساده سازي و حذف هزينه ها و فعاليتهــــاي فاقد ارزش افزوده كه با هدف بهينه سازي جريان كار (WORK FLOW) و افـــــزايش بهره وري دركل سازمان و برمبناي بهروش (BEST PRACTCE) انجام مي گيرد.
ميزان دستيــــابي به بهبود با استفاده از اندازه گيري عملكرد و باتوجه به اهداف، كيفيت، زمان انجام فعاليتها و هزينه، ارزيـــابي مي شود. به عبارت بهتر مهندسي مجدد، تفكر مجدد بنيادي و طراحي مجدد پايه اي فرايندهاي تجاري به منظور حصول بهبود چشمگير در عملكرد است.
وي افزود: مهندسي مجدد، كوچك كردن و يا ساخت مجدد نيست. مهندسي مجدد به معناي حذف مشاغل نيست و يا به مفهوم تغيير فزاينده نمي باشد.
بلكه هدف ايجاد كاهش در نيازمندي به منابع، كاهش در زمان انجام فعاليتها، هزينه ها و كاهش ريسك است و ازطرف ديگر هدف، افزايش رضايتمندي مشتري، سودآوري، بهره وري و افزايش مزيت رقابتي، بهبود كيفيت، محصول، خدمات و يكپارچه سازي فرايند تجاري بين واحدهاي صف و ستاد مي باشد.
در بحث مربوط به مهندسي مجدد فرايند تجاري (BUSINESS PROCESS REENGINEERING)(BPR) فاكتورهايي وجود دارد با نام فاكتورهاي موفقيت. اين فاكتورها عبارتند از:
- حمايت مديريت ارشد
- تدوين استراتژي مناسب
- انتخاب متدولوژي مناسب براي اجراي پروژه
- مديريت تغيير موثر و كارا
- تخصيص فرايندها به مالك اصلح
- اعضاي تيم پروژه

اپلیکیشن اندروید تلگرام اینستاگرام