مدير امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران آخرين تغييرات طبقه‌بندي شركت‌ها و همچنين شركت‌هاي لغو پذيرش شده را اعلام كرد.
سيدروح‌الله حسيني‌مقدم گفت: براساس ماده 12 دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، طبقه‌بندي شركت‌ها در تابلوها و بازارها حداكثر تا ارديبهشت‌ماه سال بعد توسط بورس انجام و براي تاييد به هيات پذيرش اوراق بهادار ارسال مي‌شود.
وي درخصوص جابه‌جايي شركت‌ها در سال 92 تاكيد كرد: بر اساس رای هیات پذیرش 8 شرکت با داشتن الزامات پذیرش در تابلوهای بالاتر از بازار دوم به تابلوی فرعی بازار اول ارتقا یافتند که این شرکت‌ها عبارتند از: گسترش نفت و گاز پارسیان، پتروشیمی شیراز، صنایع پتروشیمی کرمانشاه، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو، بیمه ملت، سرمایه‌گذاری صنعت بیمه، سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران و پتروشیمی پردیس.
همچنین چهار شرکت سایپا، سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا، پتروشیمی اصفهان و کابل‌های مخابراتی ایران به‌دلیل نداشتن معیارهای تابلوی اصلی بازار اول به تابلوی فرعی منتقل شدند. علاوه بر این شرکت‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، زامیاد، پارس خودرو، مهرکام پارس، کف، الکتریک خودرو شرق و صنایع کاشی اصفهان نیز از تابلوی فرعی بازار اول به بازار دوم تنزل یافتند.
وي افزود: طبق رای هیات پذیرش سه شرکت جوش و اکسیژن ایران، ماشین‌آلات صنعتی تراکتورسازی (تراک) و گروه صنعتی سدید به‌دلیل نداشتن معیارهای پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران از فهرست بورس لغو شدند. اما از آنجا که طبق ماده 46 دستورالعمل پذیرش، شرکت‌ها یک‌ماه فرصت دارند تا نسبت به رای هیات پذیرش اعتراض کنند و برنامه های خود را برای برآوردن شرایط بورس ارائه دهند، نماد این سه شرکت فعلا متوقف است تا رای نهایی توسط هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار صادر شود.
حسيني‌مقدم درخصوص آخرين وضعيت پس از طبقه‌بندي شركت‌ها گفت: پس از طبقه‌بندی صورت گرفته در تابلوها و بازارهای بورس تهران، تعداد شرکت‌های تابلوی اصلی بازار اول از 64 شرکت به 60 شرکت، تعداد شرکت‌های تابلوی فرعی از 56 شرکت به 61 شرکت و تعداد شرکت‌های بازار دوم با احتساب حضور هلدینگ خلیج‌فارس به 196 شرکت رسيده است. از لحاظ ارزش بازار بر اساس اطلاعات اردیبهشت ماه 1392، ارزش بازار شرکت‌های تابلوی اصلی 130 هزار میلیارد تومان معادل 63 درصد، ارزش بازار شرکت های تابلوی فرعی نیز 41 هزار میلیارد تومان و معادل 19 درصد است.
وي تاكيد كرد: تا پايان اسفند 91 بر این اساس از مجموعه 322 شرکت پذیرفته شده در فهرست نرخ‌های بورس، 64 شرکت در تابلوی اصلی، 56 شرکت در تابلوی فرعی و 202 شرکت نیز در فهرست نرخ‌های بازار دوم قرار دارند. از منظر ارزش بازار نیز می‌توان گفت که نزدیک به 71 درصد از ارزش بازار بورس اوراق بهادار تهران مربوط به شرکت‌های حاضر در بازار اول است.
حسيني‌مقدم ادامه داد: بر اساس این گزارش 120 شرکت حاضر در بازار اول از درصد حقوق صاحبان سهام به دارایی بالاتر، تعداد سهامدار بیشتر، متوسط سهام شناور آزاد مناسب‌تر و گردش معاملات بیشتری برخوردار هستند.
اين مقام مسوول با اشاره به اينكه در اواخر سال 91 بر اساس رای هیات پذیرش6 شرکت توليدي گاز‌لوله، مجتمع صنعتي آرتاويل تاير، ساختمان اصفهان، سوليران، توليد سموم علف‌كش و نئوپان 22 بهمن از فهرست بورس تهران لغو شدند، خاطرنشان كرد: با توجه به اعتراض 5 شرکت به رای هیات پذیرش، موارد در هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار بررسی شد و در نهایت لغو پذیرش هر شش شرکت در اردیبهشت 92 قطعی شد و علاوه بر این، وضعیت شرکت آلومتک در هیات مدیره سازمان بورس بررسی و رای قطعی لغو پذیرش در اردیبهشت 92 صادر شد.
حسيني‌مقدم تاكيد كرد: با توجه به مسووليت بورس اوراق بهادار تهران در رعايت دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار و همچنين مسووليتي که در قبال سهامداران جز داشته است، برنامه بررسي وضعيت شرکت‌هاي زيان‌ده یا شرکت‌هایی که الزامات پذیرش را نداشتند، در دستور کار مديريت امور ناشران قرار گرفت. به طوري که از مجموع شرکت‌هاي زيان‌ده با مصوبه کميته بازار فهرست 30 شرکت انتخاب و جلساتی با مديران شرکت و سهامداران عمده آنها برگزار شد. نتايج اين جلسات در کميته بازار بورس اوراق بهادار تهران طرح و در نهايت 20 شرکت براي لغو پذيرش به هيات پذيرش بورس اوراق بهادار تهران پيشنهاد شدند.
وي‌ادامه داد: هيات محترم پذيرش نيز پس از بررسي نتايج جلسات با مديران شرکت و همچنين آخرين صورت‌هاي مالي با لغو پذيرش اين شرکت‌ها موافقت کرد که اين شرکت‌ها عبارت بودند از: شرکت کابل‌سازي ايران، توليدي پلاستيک شاهين، پلاستيران، بسته بندي پارس، کارتن مشهد، هنکل پاک‌وش، روغن نباتي ناب، کيوان، صنايع بسته بندي ايران، لوله و تجهيزات سديد، فرآورده‌هاي غذايي و قند تربت جام، توليدي و صنعتي آبگينه، ايتالران، شيشه قزوين، کارخانجات صنعتي آزمايش، لوازم خانگي پارس، کارخانجات مخابراتي ايران، تجهيز نيروي زنگان، آلومتک و گسترش صنايع پيام.
وي افزود: اين شرکت‌ها با توجه به ماده 46 دستورالعمل پذيرش امکان اعتراض به راي هيات پذيرش داشتند که از اين ميان 4 شرکت تجهيز نيروي زنگان، آلومتک، لوازم‌خانگي پارس و ايتالران نسبت به راي صادره اعتراض داشتند که هيات‌مديره سازمان بورس پس از بررسي آن، تجديد نظرخواهي شرکت‌ها را رد کرد.
همچنين براساس گزارش‌هاي حسابرسي شده شرکت صنعتي دريايي ايران، بررسي آخرين وضعيت آن از لحاظ رعايت دستورالعمل پذيرش مورد بررسي قرار گرفت که در نهايت اين شرکت نيز از فهرست نرخ‌هاي بورس تهران لغو پذيرش و به بازار پايه فرابورس ايران منتقل شد. با توجه به موارد گفته شده در مجموع 20 شرکت در سال 1391 از فهرست نرخ‌هاي بورس اوراق بهادار تهران خارج و به بازار پايه فرابورس ايران منتقل شدند.
پذیرش‌های جدید و آخرين وضعيت طبقه‌بندي آنها
مدير امور ناشران بورس اوراق بهادار تهران در ادامه گفت: در سال 1391، شرکت‌هاي بيمه ملت، پالايش نفت بندرعباس و سرمايه‌گذاري خوارزمي به فهرست نرخ‌هاي بورس اضافه شدند. با پذيرش و لغو پذيرش‌هاي اشاره شده در پایان اسفند 1391تعداد شرکت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، 322 شرکت است که به ترتيب 64، 56 و 202 شرکت در تابلوي اصلي و فرعي بازار اول و بازار دوم طبقه‌بندي شده‌اند. البته در این تاریخ با لغو نهایی شش شرکت دیگر و اضافه شدن شرکت هلدینگ خلیج فارس تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به 317 شرکت رسید.
طبقه‌بندي سال91
حسيني‌مقدم خاطرنشان كرد: براساس دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، شرکت‌ها براساس معيارهاي مختلفي در تابلوها و بازارهاي بورس طبقه‌بندي مي‌شوند که از آن جمله مي‌توان به سرمايه، سهام شناور آزاد، تعداد سهامداران، پيش‌بيني سود، سود محقق شده، جريانات نقدي عملياتي شرکت، حجم معاملات و روزهاي معاملاتي، امتياز اطلاع‌رساني و قيمت با فرض وجود ريسک‌هاي ورشکستگي، نقدشوندگي و اطلاع‌رساني اشاره کرد. يادآور مي‌شود در ارديبهشت سال 90، سرمايه شرکت‌ها در بدو پذيرش به ترتيب 200،100،30 ميليارد ريال به 1000 ،500، 200 ميليارد ريال براي تابلوي اصلي، فرعي بازار اول و بازار دوم افزايش يافت.
حسيني‌مقدم درخصوص ساختار سرمايه شركت‌ها در بورس تهران گفت: آخرين سرمايه ثبت شده مجموع شرکت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در پايان اسفند 91، بيش از 506 هزار ميليارد ريال بوده است که نسبت به ابتداي سال91 از رشد 15 درصدي برخوردار بوده است. با توجه به حضور 64 شرکت بزرگ در تابلوي اصلي بازار اول مي‌توان گفت که 73 درصد سرمايه اسمي کل شرکت‌هاي پذيرفته شده در بورس، مربوط به شرکت‌هاي پذيرفته شده در تابلوي اصلي بازار اول است و نزديک به 84 درصد (بيش از 423 هزار ميليارد ريال) سرمايه اسمي شرکت‌ها متعلق به بازار اول است.
همچنين براساس دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار، شرکت‌ها به ترتيب در تابلوي اصلي و فرعي بازار اول و بازار دوم بايد به ترتيب 30، 20و15 درصد نسبت حقوق صاحبان سهام به دارايي داشته باشند.
وي اظهار کرد: بررسي آخرين وضعيت شرکت‌ها حکايت از آن دارد که ميانگين درصد حقوق صاحبان سهام به دارايي‌ها در 3 تابلو و بازار مذکور به ترتيب52، 39 و 37 درصد است. در اين ميان شرکت‌هاي حوزه بانکداري و بيمه از پایين‌ترين نرخ نسبت درصد حقوق صاحبان سهام به دارايي‌ها برخوردار هستند. (البته الزامات پذیرش و تداوم این دسته از شرکت‌ها با سایر شرکت‌ها نیز متفاوت است.)
حسيني‌مقدم درخصوص تعداد سهامداران گفت: براساس آمار پايان اسفند ماه91، تعداد سهامداران در شرکت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، حدود سه میلیون و چهارصد و هفتاد و چهار هزار نفر بود که به ترتيب یک میلیون و595 هزار و 467 نفر، 597 هزار و 899نفر و یک میلیون و 281 هزار و 293 نفر در شرکت‌هاي تابلوي اصلي و فرعي و بازار دوم حضور دارند؛ به عبارت ديگر از مجموع سهامداران 46 درصد از آنها سهامداران 64 شرکت حاضر در تابلوي اصلي هستند.
به اين ترتيب در مجموع یک درصد بر تعداد سهامداران شرکت های پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به اول سال 91 افزوده شد.
اين مقام مسوول در ادامه با اشاره به اينكه سهام شناور آزاد يكي از معيارهاي اثرگذار در نقدشوندگي سهام شركت‌ها است، افزود: از اين رو بورس اوراق بهادار تهران همواره با مذاكره با سهامداران عمده و مدیران شركت‌ها در جلسات خصوصي و در جلسات ميز صنعت به اين مورد اشاره مي‌كند. این مورد بعضا با مقاومت سهامداران عمده روبه‌رو مي‌شود و گاهی نیز شرايط بازار براي عرضه سهام شركت‌ها مساعد نيست.
وي ادامه داد: براساس دستورالعمل پذيرش حداقل درصد سهام شناور آزاد شركت‌ها، به ترتيب 20، 15 و 10 براي تابلوهاي اصلي و فرعي بازار اول و بازار دوم است. متولي محاسبه شناور آزاد شركت‌ها بر اساس مصوبه شوراي عالي بورس، سازمان بورس است. بر اساس آمار موجود، ميانگين حسابي ساده سهام شناور آزاد در بورس اوراق بهادار تهران حدود 96/20 درصد است و بر اساس محاسبه با ميانگين وزني این عدد 33/20درصد است.
در تابلو اصلي بازار اول ميانگين ساده سهام شناور آزاد 09/23 درصد است. در تابلوي فرعي بازار اول نيز ميانگين ساده سهام شناور آزاد 18/18 درصد است و از مجموع 56 شركت موجود در اين تابلو، 23 شركت حداقل 15 درصد سهام شناور آزاد را ندارند.
در بازار دوم با حضور 202 شركت پذيرفته شده ميانگين ساده سهم شناور آزاد 06/21 درصد و سهم شناور آزاد 69 شركت کمتر از 10 درصد بوده است. مدير امور ناشران بورس اوراق بهادار درخصوص گردش معاملات و نقدشوندگي نيز تاكيد كرد: براساس دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار شرکت‌هايي که از گردش معاملات مناسب طي يک دوره مالي برخوردار نباشند به تابلو يا بازار پایين‌تر منتقل خواهند شد. گردش معاملات شرکت‌ها نيز با دو متغير «تعداد روزهاي معاملاتي به کل روزهاي معاملاتي» و «درصد حجم معاملات به کل سهام ثبت شده شرکت بدون احتساب معاملات عمده» اندازه‌گيري مي‌شود. طی سال 91، سهام شرکت‌هاي حاضر در تابلوي اصلي بازار اول در 85 درصد از روزهاي معاملاتي کل بورس مورد دادو ستد قرار گرفتند. همچنين معاملات سهام شرکت‌هاي تابلوي فرعي، به‌طور متوسط 73 درصد از روزهاي معاملاتي کل را پوشش داده است و در بازار دوم نيز اين ميزان 55 درصد بوده است.
همچنين براساس متغير «درصد حجم معاملات شرکت به کل سهام ثبت شده» نيز مي‌توان گردش معاملات و نقدشوندگي شرکت‌ها را در تابلو و بازارهاي مختلف طبقه‌بندي کرد. به طوري كه در تابلوي اصلي بازار اول 16 درصد از کل سهام شرکت‌ها در طی سال 91 مورد دادوستد قرار گرفته، در حالي که دادوستد سهام در تابلوي فرعي بازار اول و بازار دوم به ترتيب 3/15 درصد و 7/24 درصد بوده است.