به دنبال نرخ‌های بی‌سابقه و روند افزایشی ارز در روزهای اخیر، قیمت دلار آزاد به یک قدمی ۲۰ هزار تومان رسیده است. این قیمت در حالی به ثبت رسید که نرخ خرید نیمایی ارز برای اولین روزکاری در تیرماه امسال، در محدوده ۱۶ هزار و ۳۵۰ تومان ثبت شد. یعنی در کنار رشد نرخ‌های آزاد، روند صعودی قیمت ارز نیمایی به وضوح نمایان شد. فولاد و مس تاکنون رکورد شکسته، آتی محصولات کشاورزی یا صف خرید شده یا یک قدمی صف خرید قرار گرفته و همچنین بازار پلیمرها با رشد نرخ‌های جدیدی همراه شده است.
در هفته‌های گذشته و حتی دو ماه ابتدایی امسال وضعیت صادرات ما به کشورهای منطقه همچون عراق با محدودیت جدی روبه‌رو شده است. به عبارت ساده‌تر هم کالای کمتری به کشورهای همسایه صادر شده و هم ورود اسکناس به کشور محدود شد که ثمره آن کاهش عرضه فیزیکی ارز در کشور است. این موضوعی است که برای صنایع ما بسیار معنی‌دار تلقی شده و محرک جدی برای رشد قیمت‌ها در بازارهای کالایی محسوب می‌شود. با توجه به آخرین اطلاعات، فاصله قیمتی بین دلار آزاد و نیمایی به رقمی نزدیک به ۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسید که تجربه این فاصله قیمتی از اواخر اردیبهشت‌ماه سال گذشته تاکنون یک اتفاق نادر است. از طرف دیگر قیمت دلار آزاد نیز هم‌اکنون در سقف تاریخی خود قرار دارد. حال با کنار هم قرار دادن این موارد می‌توان اثرمستقیم آن را بر بازارهای کالایی رهگیری کرد. در کنار این موارد، تورم انتظاری در بازارهای کالایی نیز مزید بر علت شده و تحریک هیجانی تقاضا را رقم زده است.
بنابراین در این شرایط نمی‌توان گفت که ذهنیت تورمی قدرتمندی دراین بازارها وجود ندارد. از طرف دیگر به این نکته نیز باید اشاره کرد که قیمت‌ها در بازارهای جهانی نسبت به روزهای پیش از بحران کرونا ارقام پایینی را نشان میدهد. بنابراین همین بحث باعث شده که شاهد رشد شدید قیمت‌ها از این کانال نباشیم. حال اگر در وضعیت فعلی قیمت‌های جهانی هم رشد نرخ را در پیش گیرند، نسبت به چند هفته گذشته قیمت‌های بالاتری تجربه خواهد شد. اما انتظار داریم که به‌خاطر گمانه‌زنی‌های شروع موج دوم کرونا، قیمت‌های جهانی به شکل خوش‌بینانه در همین سطح باقی مانده یا حتی با عقب‌گرد نسبی روبه‌رو شوند.
اثر نوسان بهای ارز بر بازار مشتقه بورس کالا
بیش از همه بازارها رشد قیمت دلار آزاد در روزهای اخیر برای بازار آتی محصولات کشاورزی خوش یمن بود. به‌گونه‌ای که پس از تجربه سقوط شدید نرخ‌ها در این بازار، افزایش نرخ دلار آزاد، ۲ روز استثنایی را در تاریخ فعالیت بازار آتی بورس کالا رقم زد و غالب سررسیدهای محصولات کشاورزی تا لحظه تنظیم این گزارش دارای صف خرید شده یا به سمت صف خرید و اوج‌گیری قیمت‌ها متمایل شده است.
نکته حائز اهمیت دیگر در این بازار بالاتر بودن نرخ رشد و تقاضا در محصولات باکیفیت و صادرات محور بود، به‌گونه‌ای که زعفران نگین و زیره ازجمله محصولات با بالاترین رشد قیمت و تقاضا بودند. البته جو غالب بازار نیز از این روند صعودی حمایت کرد.
نبض بازار فلزی‌ها در دست دلار
قیمت میلگرد سایز ۸ در روز دوم تیرماه در بازار آزاد به ۷ هزار و ۹۵۰ تومان رسید، رقمی که تصور آن نیز در هفته‌های گذشته دور از انتظار بود، اما افزایش قابل توجه نرخ دلار آزاد و نیمایی به‌سرعت بر بازار فلزات و به‌خصوص فولاد و محصولات فولادی اثرگذار شده است. به‌گونه‌ای که این بازار در دو روز اخیر رشد تقاضای کم‌سابقه‌ای را تجربه کرده است. بدین ترتیب طی یک ماه اخیر قیمت میلگرد در بازار آزاد افزایشی حدود ۱۶ درصدی داشت، این رشد قیمتی طی بازه یک ماهه و در شرایط رکود بازار مصرف امری کم سابقه به‌شمار می‌رود.
تقاضای ایجاد شده در بازار محصولات فولادی درحالی رو به افزایش است که اغلب انبارهای تجار انباشته از محصول بوده و رشد تقاضا از سوی بازار مصرف تقویت نمی‌شود. روند صعودی نرخ ارز آزاد و پیش‌بینی افزایش قیمت انواع محصولات باعث سر ریز شدن نقدینگی به بازار و رشد تقاضای کاذب شده است. در حال حاضر بهای محصولات فولادی به‌صورت لحظه‌ای با نرخ ارز تغییر می‌کند و با وجود افزایش قابل توجه بهای محصولات همچنان صف طولانی خریداران در بازار آزاد به چشم می‌خورد که همین موضوع نشان‌دهنده ذهنیت تورمی تجار بازار است.