واگذاری دو باشگاه ورزشی بزرگ پایتخت در حالی به یک کلاف سردرگم مبدل شده است که میزان داراییها، تنظیم صورتهای مالی، انباشت بدهیها و موارد با اهمیتی از این قبیل همگی در یک ابهام تمام عیار قرار دارند و دولتهای مختلف هم از پس اجرای آن تاکنون بر نیامدهاند. هر چند برخی از مدیران دولتی معتقدند که روند خصوصیسازی باشگاههای پرسپولیس و استقلال در دهه فجر وارد فاز اجرایی میشود و شرکت فرابورس ایران را به دلیل سهولت نسبی در مقایسه با بورس تهران در راستای ورود به بازار سهام برگزیدند اما این قبیل اظهارنظرها با واقعیات موجود فاصله زیادی دارند و احتمال بورسی شدن این دو باشگاه بسیار اندک است.
در حالی روز گذشته فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد در حاشیه جلسه هیات دولت از وجود عزمی راسخ در راستای عرضه سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال خبر داد که فراهم نبودن مقدمات و شرایط عرضه با توجه بهصورتهای مالی غیرشفاف و عدم به روز رسانی اطلاعات از سوی باشگاهها در حال حاضر بهعنوان موانع بزرگی مطرح هستند که احتمالا به این زودیها بر طرف نخواهند شد.
چالشهای عرضه سرخابیها
چالشهایی درخصوص عرضه سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال وجود دارد که باید تا پیش از عرضه از سوی مدیران باشگاهها مرتفع شوند. عدموجود زیان انباشته و همچنین سودآوری هر دو باشگاه در آخرین دوره مالی (منتهی به اسفند ۹۸) شرط مهمی است که باید مورد توجه متولیان باشگاهها قرار گیرد. بر اساس آخرین سخنان معاون سازمان خصوصیسازی زیان انباشته ۱۳۵ میلیارد تومانی پرسپولیس و ۱۵۵ میلیارد تومانی استقلال در مهر سال ۹۸، برآورد شده است از طرفی دعاوی دارای اثر و با اهمیت علیه باشگاهها با وجود انواع و اقسام شکایتهای حقیقی و حقوقی از آنها پیش از ورود به بازار سهام باید تعیین تکلیف شوند. سهامی عام بودن پیششرط دیگری است که شرکتها برای عرضه اولیه باید لحاظ کنند اما ظاهرا شامل باشگاه استقلال نمیشود و این مجموعه بهعنوان «غیرسهامی عام» ثبت شده است. سرمایه ثبتشده باشگاهها هم از اهمیت بالایی برخوردار است که بر اساس قوانین فرابورس میزان سرمایه ثبتشده حداقل باید یک میلیارد تومان باشد. سرمایه ثبت شده پرسپولیس یک میلیون تومان و سرمایه استقلال ۱۰ میلیون تومان بود که بعد از ارزشگذاری اموال، سرمایه باشگاه پرسپولیس به ۷۰۱ میلیارد رسید و برای باشگاه استقلال به ۷۱۹میلیارد و ۴۱۰ میلیون تومان افزایش یافت. در مورد زمان عرضه سرخابیها به فرابورس حرف و حدیث زیاد است اما آخرین جزئیات از واگذاری برند این دو تیم نشان میدهد زمان بورسی شدن پرسپولیس نزدیکتر از استقلال خواهد بود. عرضه سهام دو تیم پر طرفدار استقلال و پرسپولیس در فرابورس پس از اخذ مصوبه هیات پذیرش فرابورس عملیاتی خواهد شد، به این صورت که پس از پذیرش باید درج نماد انجام شود و سپس شاهد عرضه اولیه خواهیم بود، این در حالی است که مدارک دو تیم برای ورود به این مرحله ناقص است و هر دوتیم در زمانهای مختلفی عرضه اولیه خواهند شد. سال مالی فعالیت باشگاه استقلال و پرسپولیس یکی از دلایل اصلی عدم همزمانی محسوب میشود. بهطوری که سال مالی پرسپولیس ۳۱ خرداد ماه و سال مالی استقلال ۳۱ تیر ماه است؛ بنابراین صورتهای مالی ۶ ماهه برای پرسپولیس ۳۰ آذر ماه و برای استقلال ۳۰ دی ماه است به همین دلیل ارائه صورتهای مالی توسط باشگاه استقلال ممکن است کمی طول بکشد و نسبت به پرسپولیس زمان بیشتری ببرد. اما اوضاع سرخپوشان پایتخت بهتر از آبیپوشان است. از قرار معلوم هفته جاری جلسه معارفه پرسپولیس در فرابورس برگزار شده و مدیران شرکت پرسپولیس و تیم مالی آن، این باشگاه را با توجه به وضعیت صورتهای مالی و فعالیتهایی که در دستور کار دارند معرفی کردهاند، این در حالی است که اطلاعات شرکت پرسپولیس توسط فرابورس ناقص عنوان شده، از این رو تا تکمیل اطلاعات و ارائه گزارش حسابرسی دوره مالی ۶ ماهه منتهی به ۳۰ آذرماه، موضوع در هیات پذیرش فرابورس مطرح نخواهد شد. یکی از موضوعات مهمی که باشگاه پرسپولیس باید انجام دهد تهیه صورتهای مالی ۶ ماه منتهی به ۳۰ آذر است که مسوولان باشگاه اعلام کردند حسابرسی و بازرسی قانونی شرکت در حال انجام است. بر همین اساس بعد از این اقدامات، شرکت فرابورس بررسیهای لازم را انجام و گزارشی را تهیه میکند تا برای طرح در اختیار هیات پذیرش قرار گیرد.به گفته تیم مالی استقلال فعالیتهای آبیها برای ورود به فرابورس در حال انجام است اما گزارش اطلاعات این شرکت نسبت به پرسپولیس با دو هفته تاخیر به فرابورس ارائه شده و باز هم ممکن است پرونده آنها دارای نواقصی باشد.
سهامداری با هواداری متفاوت است
از سویی مبینا بنی اسدی مدیر ارتباطات فرابورس ایران با اشاره به برگزاری جلسه معارفه پرسپولیس در روز دوشنبه بهصورت آنلاین گفت: روز سهشنبه نیز جلسه معارفه استقلال بهصورت آنلاین برگزار شد و طی این جلسات آشنایی مدیریت و مجموعه پذیرش فرابورس با وضعیت دو شرکت اتفاق افتاد. در این جلسات مواردی نسبت به وضعیت صورتهای مالی در مورد اینکه اطلاعات بهروزرسانی نشده بودند، مطرح و قرار شد دو شرکت اطلاعات بهروزرسانی شده را طی روزهای آینده در اختیار فرابورس قرار دهند. وی به «ایسنا» گفت: فرآیند پذیرش هر شرکت در بورس و فرابورس بستگی به روند طی شدن این اصلاحات مورد نیاز در خود شرکت دارد و هرچه سریعتر بتوانند خود را با ساختار پذیرش تطبیق دهند این فرآیند زودتر اتفاق میافتد. مدیر ارتباطات فرابورس ایران با تاکید بر اینکه موضوع اصلاح ساختارهای این دو تیم تا حد زیادی انجام شده و تغییر اصلاح ساختاری قابل مشاهده است، گفت: اینکه در نهایت پذیرش خواهند شد یا نه منوط به اطلاعاتی است که طی روزهای آینده در اختیار فرابورس قرار میدهند. درواقع باید اطلاعات را تکمیل کنند و دوباره در هیات پذیرش مطرح شوند. بنی اسدی به این پرسش که آیا صورتهای مالی دو تیم امکان پذیرش را به آنها میدهد، پاسخ داد: بازارهای متنوعی در فرابورس وجود دارد. بازار اول، بازار دوم و بازار پایه. شرکتها با توجه به شرایطی که دارند یا در بازار اول و دوم پذیرش میشوند یا در بازار پایه درج خواهند شد. باید با توجه به اطلاعاتی که در اختیار فرابورس قرار میدهند، بررسی شود که شرایط کدام بازار را احراز میکنند. وی همچنین به این سوال که آیا با توجه به هواداران میلیونی دو تیم و علاقه هواداران به حمایت از تیمها از طریق خرید سهام و با توجه به بدهیهای دو باشگاه، سرمایه مردم به خطر نخواهد افتاد، پاسخ داد: درکل وضعیت خصوصیسازی از طریق بازار سرمایه در حوزههای مختلف از جمله حوزههای ورزشی و فرهنگی اتفاق خوبی است که باید در هر کشوری رخ دهد. تیمهای بورسی زیادی در دنیا وجود دارند که سهامشان در بازار سرمایه عرضه میشود و این اقدام باید در ایران از جایی آغاز شود. مدیر ارتباطات فرابورس ایران تاکید کرد: تعریف سهام دار با هوادار فرق دارد. باید این تفکیک صورت بگیرد. تاکنون هم شاهد فضای احساسی در بازار سرمایه بودیم. برخی رشدها و نزولها در بازار سرمایه صرفا احساسی بودهاند. هواداران باید بدانند وضعیت سهامداری متفاوت است.