باوجود آنكه تلاش شاخص بورس تهران براي عبور از مرز 60 هزار واحد سرانجام در روز شنبه به نتيجه رسيد اما معامله‌گران در بازار روز يكشنبه عقب‌نشيني دوباره‌اي را شاهد بودند. جدال شاخص با مرز رواني 60 هزار واحد طي هفته گذشته نيز قابل مشاهده بود كه با خوش‌بيني بازار به وزراي اقتصادي و به خصوص وزير نفت كه احياي گروه پتروشيمي را رقم زد اين امر سرانجام در روز شنبه محقق شد. با اين حال افت شاخص در بازار ديروز كه با عرضه‌هاي سنگيني همراه بود همچنان عبور از مرز رواني 60 هزار واحدي را دشوار نشان مي‌دهد. هرچند تحليلگران معتقدند با ادامه جو مثبت و خوش‌بيني معامله‌گران به برنامه‌هاي دولت جديد عبور شاخص بورس از مرز 60 هزار واحد در كوتاه‌مدت محقق خواهد شد و تثبيت آن در اين مرز راه را براي صعود قيمت‌ها فراهم مي‌كند.
احسان حاجي از تحليلگران تكنيكي بازار سرمايه با اشاره به تلاش شاخص براي عبور از مرز 60 هزار واحد اظهار كرد: هفته گذشته با نزدیک شدن شاخص به محدوده 60 هزار واحد از حجم خرید در بازار کاسته شد و حتی روزهای منفی شاخص را نیز شاهد بودیم. وي ادامه داد: بعد از تعیین تکلیف وزرای کابینه دولت و رای اعتماد پرقدرت نمایندگان مجلس به وزیر اقتصاد که مهمترین شخص تاثیرگذار در تصمیم سرمایه‌گذاران بازار خواهد بود، نه تنها عکس‌العمل مثبت و رشد درخواست‌های خرید در روز شنبه رخ نداد بلكه با تشکیل و افزایش صف‌های فروش در روز ابتدايی هفته وضعيت نامطلوبي به وجود آمد و چنانچه چند شرکت بزرگ نظیر تاپیکو یا فارس به داد شاخص نرسیده بودند نمودار شاخص، حرکت منفی را برای خود به ثبت می‌رساند. حاجي در ادامه افزود: با گذر از مقاومت 55 هزار واحدی همانطور که در مصاحبه قبلی نیز عنوان شده بود محدوده قابل توجه برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران خرد و کلان مرز روانی 60 هزار بود. به هرحال یکی از دلایل عمده این عکس العمل را می‌توان برخورد دماسنج بازار به مرز روانی مزبور و تغییر جزئی در انتظارات کوتاه مدت سرمایه‌گذاران عنوان کرد. اين تحليلگر در ادامه ورود بورس به کانال 60 هزار واحدی را از منظر تکنیکال مورد بررسي قرار داد و گفت: همانطور که در نمودار شماره يك مشخص است وضعيت شاخص در برخورد به این محدوده خیلی مناسب ارزیابی نمی‌شود؛ حرکت شاخص نشان میدهد که در شرایط حاضر انتظارات افزایشی از قیمت سهام شرکت‌ها دستخوش اندک تغییراتی البته در کوتاه‌مدت شده است. حاجي ادامه داد: البته برخورد به این محدوده روانی در شاخص مقارن شده است با روزهای پایانی ماه که زمان تسویه حساب معامله‌گران اعتباری در کارگزاری‌ها است؛ همانطور که می‌دانید اعتباری که کارگزاری‌ها در طول هر ماه به مشتریان شناخته شده خود می‌دهند تا پایان هر ماه شمسی مهلت تسویه نقدی دارد و طبیعتا بسیاری از سهامی كه در ابتدای ماه خریداری شده است در 3 روز پایانی ماه در معرض فروش قرار می‌گیرند تا وجه حاصل از فروش آن بابت تسویه اعتبار اخذ شده پرداخت شود. وي خاطرنشان كرد: همین امر به صورت ادواری روزهای نه چندان گرمی را در پایان هر ماه برای شاخص رقم میزند.
اين تكنيكاليست پشت سر گذاشتن بحث‌هاي راي اعتماد به كابينه را از عوامل تاثيرگذار بر بورس دانست و افزود: از یک طرف نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز پنج شنبه با اعتماد و رای استثنایی که به وزير اقتصاد دولت نشان دادند خیال سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی کشور را بابت بهبود شرایط و برگشت آرامش و تدبیر به فضای اقتصادی کشور آسوده کردند؛ این میزان رای اعتماد بین وزیران پیشنهادی دولت یازدهم و البته در کل دولت‌های پیشین بی سابقه بود و این موضوع توجه بسیار زیاد به مسائل اقتصادی طی زمان‌های پیش رو را می‌رساند. حاجي ادامه داد: از طرف دیگر آقای طیب نیا که این‌چنین مورد اقبال قرار گرفته خوشبختانه جزو اندیشمندانی است که توجه ویژه و پررنگی به بازار‌های مالی و سرمایه دارد؛ در برنامه‌های مدون ارائه شده آقای طیب نیا به مجلس مواردی از قبیل «توسعه بازار سرمايه و هدايت شركت‌ها به تامين مالي از بازار سرمايه؛ ایجاد شفافيت اطلاعاتي در بازار سهام با هدف اعتماد آفرینی و گسترش عدالت؛ افزایش واگذاری‌های اصل 44 با تاکید بر واگذاری مدیریت به بخش خصوصی؛ افزایش معاملات الکترونیکی و مرسوم‌سازی معاملات الگوریتمی و...؛ گسترش مشاوره‌‌های تخصصی و تحلیل در بازار سرمایه و تجهیز بیشتر نرم افزاری بازار سرمایه» به روشنی به چشم می‌خورد. وي در ادامه گفت: اجرای این سیاست‌ها طی چهار سال آینده نوید بازار سرمایه‌ای عمیق و گسترده را به تمامی فعالان آن میدهد. اين تكنيكاليست خاطرنشان كرد: بنابراین از دید بنیادی شرایط کشور به نفع بازار سرمایه پیش می‌رود و با وجود رشد‌های پی در پی گذشته ادامه سال 92 را نیز می‌توان در انتظار رونق بازار سرمایه کشور طی کرد. حاجي در پاسخ به اين سوال كه آيا رشد بازار در تمامي گروه‌ها ادامه مي‌يابد، گفت: برای پیش‌بینی این موضوع به نظر کمی زود است؛ استقرار تیم اقتصادی دولت، تعیین مدیران و تصمیم گیران ارشد و میانی اقتصادی (از جمله ريیس بانک مرکزی) و مصوبات ابتدايی این تیم می‌تواند صنعت مورد اقبال بازار را تغییر دهد. در هر حال طبق رویه سنتی بازار سهام در دوره‌های مختلف صنایع متفاوت مورد توجه بازار قرار می‌گیرند. زمانی صنعت پتروشیمی، در فصلی دیگر قندی‌ها و بعد خودرويی‌ها. پشت این تغییر اقبال به صنایع دلایل بسیاری وجود دارد اما در نهايت این جو و هیجان بازار است که به تغییرات مقطعی پر و بال میدهد. وي تصريح كرد: بنابراین سرمایه‌گذاران میان مدت و بلند‌مدت توجه کمتری به هیجانات مقطعی بازار خواهند داشت و ریشه و قدرت سود دهی سهام ملاک تصمیم‌گیری آنها خواهد بود.
حاجي در ادامه به بررسي اهداف بعدي شاخص از ديد تكنيكال پرداخت و گفت: با توجه به نمودار شماره يك مشاهده مي‌شود که با نزدیک شدن به محدوده مقاومت 60 هزار تایی از ارتفاع صعود‌های روزانه شاخص به مراتب کاسته شده است و همین‌طور با وجود عبور نه چندان قوی روز شنبه از مرز 60 هزار با افزایش مجدد انتظارات نزولی بازار در روز گذشته بار ديگر به زیر 60هزار سقوط کرد. وي ادامه داد: این کاهش تمایلات صعودی در اندیکاتور MACD و واگرايی ایجاد شده به خوبی مشاهده مي‌شود و بنابراين می‌توان گفت که شرایط عرضه پایان ماه و مقاومت تکنیکالی موجود می‌تواند روزهای نه چندان مطلوبی را برای سهامداران به وجود آورد. وي خاطرنشان كرد: طی چند ماه گذشته، رشد‌های غیر‌قابل انتظار بازار بورس هر‌چه طولانی‌تر و بلند‌مدت‌تر شده است یک انتظار نهفته‌ای در بین سهامداران ایجاد کرده مبنی بر اینکه هر لحظه احتمال بازگشت و اصلاح حداقل درصدی از افزایش‌های گذشته وجود خواهد داشت و همین موضوع باعث می‌شود با مشاهده کوچک‌ترین کاهش در رشد قیمت‌ها یا دریافت اخبار نه چندان معتبر منفی در بازار، سهامداران احساس خطر کرده و با ترس از شروع آن اصلاح و ریزش اساسی مورد انتظار، به سرعت خودرا در صف‌های غیر منطقی فروش قرار داده و باعث افت‌های بیشتر شوند. اين تكنيكاليست در ادامه افزود: به هرحال با وجود احتمال ریزش‌های مقطعی و کوتاه مدت در بازار کماکان انتظار میان مدت و بلند مدت ما از روند حرکت دماسنج بازار روندی صعودی و پیش رونده است كه برای تشخیص یا پیش بینی ایستگاه بعدی به دلیل نبود موج‌های استاندارد در مسیر حرکت و سابقه نه چندان طولانی آن (از بعد زمانی و قیمت روند حرکت شاخص طی سال جاری جزو حرکت‌های پر شتاب دسته بندی مي‌شود) بسیاری از ابزارهای تکنیکال کم‌توان هستند. حاجي در ادامه تصريح كرد: بنابر این پس از عبور و تثبیت شاخص بالای مرز 60 هزار واحدی مهمترین مقاومت بعدی مرز روانی 70 تا 72 هزار واحدی است که پیش‌تر نیز به عنوان هدف بلند مدت در خرداد ماه سال جاری عنوان کرده بودم.
عرفان معتضد از تحليلگران تكنيكال بازار سرمايه نيز معتقد است: معمولا تشکیل خطوط مقاومت در قیمت‌های رند (قیمت‌هایی که به عدد 5، 10 و یا ضرایبی از آنها ختم می‌شوند) متاثر از نشانه‌های قدرتمندی است که این نقاط در ذهن معامله گران ایجاد می‌کنند. به‌این ترتیب این نقاط دارای بازده روانی و در نتیجه اثر‌گذاری بر معاملات هستند.
وي ادامه داد: البته در مورد شاخص سهام، چنین نشانه‌هایی هر چند از نظر تحلیل تکنیکال قابل توجه هستند، اما به مراتب تاثیر کمتری بر ادامه روند یا تشکیل نقاط عطف خواهند داشت. معتضد ادامه داد: در تحلیل قبل ارائه شده در تاريخ 9 مردادماه نيز روند رشد شاخص در سه سطح بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت مورد بررسی قرار گرفت و به این نتیجه رسیدیم که با توجه به زاویه روند کوتاه مدت (45 درجه)
این روند استقامت زیادی در مقابل جریان مخالف از خود نشان خواهد داد و به سادگی شکسته نخواهد شد. وي در ادامه افزود: همانطور که انتظار داشتیم، رشد شاخص در این کانال ادامه یافت و از نظر تحلیل خطی هنوز روند‌ها و کانال‌های مذکور جاری و معتبر هستند. اين تكنيكاليست در ادامه با اشاره به نمودار شماره 2، اظهار كرد: در وضعیت کنونی به دلیل مقاومت خط کانال، شاخص در تماس با آن دچار وقفه و حتی اندکی بازگشت شده است. اما با وجود اینکه نشانه‌های یک واگرایی صعودی ضعیف روی اندیکاتورهای اسیلاتور دیده می‌شود، این نشانه‌ها زمانی به اولین اخطار بازگشت تبدیل خواهند شد که علاوه بر خروج اسیلاتورها از نواحی اشباع از خرید، شاخص نیز تا مرز 57 هزار و 600 واحد نزول کند.
معتضد در ادامه با اشاره به ورود بورس به کانال 60 هزار واحدی اظهار كرد: از منظر تكنيكال در صورت تثبیت شاخص بالاتر از مرز 60 هزار واحد، در کوتاه مدت می‌توان به ادامه جریان صعود تا مقاومت 64400 امیدوار بود. البته سیگنال تثبیت در صورتی معتبر خواهد بود که نشانه‌های آن در اسیلاتورها نیز نمود پیدا کند.
وي ادامه داد: به طور مثال گذر شاخص از مرز 60 هزار واحد و تثبیت آن بالاتر از این مرز برای چند روز متوالی، به شرط آنکه با خروج اسیلاتورها از ناحیه اشباع از خرید و بازگشت مجدد آنها به این ناحیه همراه باشد، معتبر است.
اين تكنيكاليست تصريح كرد: در صورت نزول نیز خطوط حمایت مهم در این مسیر عبارتند از 57622، 56563، 55070، 54235، 52244 و 48634 واحد که در بین آنها حمایت 55070 و 54235 از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
حياتي‌ترين ارگان
وي تصريح كرد: اما تا زمانی که یک نقطه عطف جدید و معنا‌دار به وجود نیاید، ابزارهای تکنیکال را نمی‌توان با دقت بالا به‌کار گرفت و تخمین‌ها با درصد خطای بیشتری همراه هستند. معتضد، بورس اوراق بهادار را حیاتی‌ترین ارگان بازار سرمایه دانست و اظهار كرد: با توجه به نقش مهم و تاثيرگذار بورس، عوامل این بازار صرفنظر از اینکه صاحبان شرکت باشند یا معامله‌گران سهام، و فارغ از اینکه سهام را به قصد صرف آن خریداری کنند یا به دنبال
نوسان گیری از مابه التفاوت قیمت آن باشند، از سیاست‌های پولی و مالی دولت تاثیر بسزایی می‌پذیرند. وي معتقد است: تغییر سیاست‌های راهبردی در وزارت «نفت»،
«امور اقتصادي و دارايی» و «صنعت، معدن و تجارت» در درجه نخست بزرگ‌ترین تاثیر را از طریق اعمال سیاست‌های جدید توسط نهادهای مربوطه بر بازار سرمایه می‌گذارد و بنابراين باید منتظر ماند تا مشخص شود دولت جدید در تعیین خط مشی خود کدام یک از سیاست‌های اقتصادی انبساطی یا انقباضی را در پیش خواهد گرفت و آیین نامه‌های اجرایی جدید در کدام سطح از این مقوله منتشر خواهند شد. وي در ادامه گفت: علاوه بر بحث ثبات قیمت‌ها در بازار ارز و کالا که به طور مشترك بر عهده «وزارت اقتصاد و دارايی» و «بانک مرکزی» است، مساله تحریم‌ها نیز نقش بسزایی در روند رشد و توسعه اقتصادی کشور دارند. وي ادامه داد: از آنجا که «وزارت خارجه» و «وزارت نفت» در خط مقدم این جبهه کار دشواری در پیش دارند، اگر بتوانند بر این تهدید (حتی تا حدودی) فائق آیند، علاوه بر ثبات نرخ ارز، شاخص سرمایه‌گذاری نیز افزایش خواهد یافت و به سبب آن رونق اقتصادی بیشتری را تجربه خواهیم کرد.
معتضد در پاسخ به اين سوال كه آیا رشد بازار در تمامی گروه‌ها ادامه مي‌يابد؟ گفت: هرچند برتری نسبی صنایع می‌تواند توجیه خوبی برای تشکیل گروه‌های پیشرو باشد، اما به عقیده اینجانب، آنچه اين گروه‌ها را، پیشرو کرده، وضعیت مدیریت آنها در شرایط اقتصادی کنونی است؛ به عبارت دیگر، گروه‌های پیشرو از امکانات خود در جهت مدیریت بهینه منابع منتفع می‌شوند و این مساله در شرکت‌هایی که پیش از دوره تورمی جاری، با اتکا بر پیش‌بینی‌های خود اقدام به افزایش موجودی انبارها کرده‌اند، بیشتر به چشم می‌خورد (بنابراین آنها از منابع مالی خود بهینه استفاده کرده‌اند). وي ادامه داد: چنانچه شرکت‌ها به جای اتکا بر سخت‌افزار و مدیریت سنتی، تخمین‌های صحیح و مدیریت دانش محور را بر فضای عمومی و اقتصادی شرکت حاکم کنند، می‌توان شاهد افزایش تعداد شرکت‌های پیشرو و صنایع مرتبط بود.
شايان كرمي از ديگر تكنيكاليست‌هاي بازار سرمايه در گفت‌وگو با خبرنگار ما، مرز 60 هزار واحد را يك سطح حمايتي براي شاخص دانست و اظهار كرد: شاخص بورس در عبور از مرز 60 هزار واحد دوبار ناكام ماند كه یکی از دلایل اين موضوع (از منظر تکنیکال اعداد روند یک سطح حمایتی و مقاومتی محسوب می‌شود) می‌تواند ابهام در مشخص شدن اعضای کابینه باشد که با رای آوردن وزیر اقتصاد، صنعت و معدن، نفت و وزارت خارجه، بار ديگر چشم‌انداز اقتصادی رو‌به بهبود نهاد. وي در ادامه خاطرنشان كرد: به طور قطع برنامه‌های وزرای اقتصاد، صنعت و معدن در حمایت از تولید می‌تواند تاثیر بسزایی روی صنعت داشته باشد، هم چنین مذاکرات 1+5 تعیین‌کننده نهایی برای شروع یک روند اساسی دیگر در شاخص کل به عنوان دماسنج اقتصاد كشور خواهد بود. اين تكنيكاليست در ادامه سخنانش روند صعودي شاخص را از يك سال گذشته مورد بررسي قرار داد و گفت: با توجه به نمودار شماره 3 شاخص یک حرکت صعودی اساسی (primary) از مقدار 24 هزار واحد را از سال 91 آغاز کرده است که موج اول آن در سطح 38 هزار واحد به اتمام رسیده و پس از رکود میان مدت (موج دوم)بار ديگر موج سوم صعود خود را از اواخر اسفندماه سال گذشته با مقدار 36 هزار واحد آغاز کرد. كرمي ادامه داد: بنابراين موج سوم طبق قانون الیوت کوتاه‌ترین موج از موج‌های جنبشی نيست و معمولا یک موج ممتد و شامل پنج ریز موج جنبشی دیگر خواهد بود که ریز موج‌ها در شکل مشخص شده است؛ برای شناسایی این ریز موج‌ها از شاخص RSI نیز استفاده شده است. وي در ادامه افزود: با توجه به شکل موج 1-3 و موج 3-3 ایجاد شده و شاخص RSI در هر موج یک سقف یکسان ایجاد کرده است حال سوال اینجاست که موج 5_3 که انتهای موج 3 اصلی است در چه سطحی است؟ برای این سوال از فیبوناچی اکسپنشن موج 1 و 2 برای پیدا کردن انتهای موج سوم استفاده شده است که سطح 60450 واحد معادل 8/161 موج اول صعود است در صورتی‌که شاخص نتواند این سطح رد کند هم چنین اگر RSI معادل این سطح نتواند مقدار 88 واحد را رد کند شاخص در میان مدت دچار روند حاشیه‌ای خواهد شد اما در صورت شکست این سطح انتهای موج سوم برابر 66 هزار و 500 واحد است. كرمي تصريح كرد: اما باید در نظر داشت که حتی اگر در سطح 60450 واحد شاخص دچار روند حاشیه‌ای شود موج پنجم صعودی باقی مانده است و با توجه به اینکه معمولا در امواج الیوت موج پنجم برابر با موج اول است می‌توان انتظار داشت در انتهای سال 92 شاخص 75 هزار و 500 واحد را به ثبت رساند.