«درجا زدن مسكن، سير نزولي دلار و سكه و رشد اعجاب‌انگيز بورس» اين شرح حالي كوتاه و مختصر از اوضاع و احوال بازارهاي سرمايه‌گذاري در 155 روز گذشته از سال 92 است.
رصد بازارهاي سرمايه‌گذاري در 5 ماه سپري شده از سال 92 حاكي از تنزل يكپارچه اين بازارها است، تا جايي كه آمار و ارقام موجود نشانگر شكست مقاومت دلار و سكه در برابر فشارهاي موجود براي عرضه است، حال آنكه تنها بازاري كه در اين مدت توانست تا حدي شرايط حبابي خود را حفظ كند بازار مسكن بود.
بر اين اساس، اگر از تحولات دو هفته اخير بازار مسكن كه همراه با افت 7 تا 10 درصدي متوسط نرخ آپارتمان در پايتخت بود، صرف‌نظر كنيم؛ درباره اين بازار غيرشفاف مي‌توان عبارت «درجازدن» را در 5 ماه گذشته از سال 92 به كار برد و اين در حالي است كه بازار مسكن در سال 91 رشد 50 درصدي را به روايت آمار رسمي و رشد حدود 100 درصدي را به روايت بنگاهداران و متقاضيان مسكن به خود ديده بود.
اما از بازار مسكن كه بگذريم، رصد بازار ارز از فشار شديد فروش دلارهاي خانگي در 5 ماه گذشته حكايت دارد، اتفاقي كه سبب شد اين ارز پرمعامله در برابر عرضه‌هاي موجود تاب نياورده و 8 درصد زيان را به خريداران ابتداي سال خود برساند. بر مبناي آمار موجود، قيمت دلار 3 هزار و 400 توماني در پايان سال 91، در انتهاي مردادماه سال جاري به 3 هزار و 130 تومان رسيده كه معادل شناسايي 8 درصد زيان براي خريداران اين ارز پرمعامله است.
حال آنكه دلار در سال 91 رشد افسارگسيخته 98 درصدي را از خود به نمايش گذاشته بود. از طرفي ديگر، سكه يك ميليون و 350 هزار توماني آخر سال 91 در انتهاي مردادماه سال جاري با 22 درصد افت، قيمت يك ميليون و 50 هزار توماني را به خود ديده است. البته اين همان مسكوك پرطرفداري است كه سال گذشته در كمال ناباوري رشد 87 درصدي را تجربه كرده بود. در اين بين هر گرم طلاي 18 عيار ايراني هم با سقوطي 20 درصدي نرخ يكصدوچهار هزار و چهارصد توماني را در آخر مردادماه سال جاري شاهد بوده است. طلايي كه در ميان ايرانيان به طور سنتي طرفداران زيادي دارد و قيمت آن در انتهاي سال 91، گرمي 131 هزار تومان بود. اين در حالي است كه طلاي 18 عيار ايراني در سال گذشته 84 درصد رشد داشت. اما در اين ميان، قيمت اونس جهاني طلا هم از هزار و 592 دلار در پايان اسفند 91 در آخر مردادماه سال جاري به هزار و 368 دلار رسيده كه معادل 14 درصد افت است. اين شرايط نشان مي‌دهد كه افت قيمت سكه و دلار در ايران، هم با وضعيت جهاني آن همسويي داشته و هم ناشي از افت قيمت دلار بوده است. حال آنكه ميزان افت قيمت اونس طلا در سال گذشته 7/2 درصد بود و در واقع سال گذشته طلا و سكه ايراني بيش از هر چيز از رشد افسارگسيخته دلار پيروي كرده است.
بورس باز هم تاخت...
اما اين شرايط نزولي در حالي براي بازارهاي سرمايه‌گذاري رقم مي‌خورد كه بورس تهران توانست با تاخيري قابل ملاحظه وضعيت خود را با ساير بازارها تطبيق داده و در واقع عقب‌ماندگي‌هاي گذشته خود را جبران كند.
بر اين اساس، بورس با پذيرش رشدهاي اتفاق افتاده در قيمت همه ارزها از جمله دلار و همچنين همسو با تورم اتفاق افتاده در 155 روز گذشته از سال در پايان مردادماه رشد 7/55 درصدي را در دماسنج خود شاهد بوده و شاخص 38 هزار و 40 واحدي پايان سال 91 را به ارتفاع نزديك به 60 هزار واحدي در آخر مردادماه سال 92 رسانده است.
البته اين شرايط كنوني بورس كه بخش عمده‌اي از آن ناشي از تحولات پس از انتخابات رياست جمهوري است، سبب شده كه اميدواري‌ها به آينده بازار سهام با تغييرات عميقي كه پيش رو دارد تقويت شود؛ هرچند در پيش گرفتن برخي از سياست‌ها همچون كنترل ارز و ادامه تخصيص ارز مرجع به كالاهاي اساسي به نفع كشور و مردم ارزيابي مي‌شود، اما حداقل در كوتاه‌مدت به نفع بازار سرمايه نيست و سيگنال‌هاي كنوني ادامه شرايط رويايي موجود براي بازار سهام را چندان تاييد نمي‌كند.
بررسی اوضاع و احوال 39 صنعت حاضر در بورس نشان میدهد، كه در این مدت به جز یك گروه، بقيه گروه‌ها با بازدهی مثبت و به تعبیری واضح‌تر سوددهی مواجه بوده‌اند.
محسن نظري از تحليلگران بازار سرمايه در اين باره گفت: در عملكرد پنج ماهه شاخص‌ها شاهد بازدهی بیش از 280 درصدی گروه محصولات كاغذی هستیم، گروهی كه شامل دو سهم كاغذ سازی ایران و كارتن ایران است. دو سهمی كه روند صعودی خوبی را طی یك ماه اخیر در پیش گرفته و بازدهی بسیار خوبی را نصیب سهامداران خود كرده‌اند. به گفته وي، در پله دوم بهترین بازدهی عملكرد 5ماهه شاخص‌ها، شاهد بازدهی بیش از 218 درصدی گروه محصولات فنی و مهندسی هستیم، گروهی كه دو سهم مپنا و تكین‌كو را شامل مي‌شود. به تعبیری واضح‌تر رشد بی‌امان و قابل توجه مپنا در یك ماه اخیر این گروه را در پله دوم بیشترین بازدهی صنایع بورسی قرار داده است. اما سومین رتبه بیشترین بازدهی پنج ماهه اول سال 92 نصیب شاخص محصولات فلزی شده است. گروهی كه به دلیل رشد قیمت بسیار عالی دو سهم ماشین‌سازی اراك و آذرآب یكی از پربازده‌ترین شاخص‌های 5 ماهه اول سال 92 را به خود اختصاص داده است.
اين تحليلگر بنيادي در ادامه به زیان‌ده‌ترین گروه بورسی در پنج ماهه نخست سال 92 اشاره كرد و افزود: در این مدت شاخص محصولات چوبی با افت 8 درصدی بیشترین میزان شناسایی زیان را به ثبت رسانده، گروهی كه تك سهم فیبر ایران را در خود جای داده است. در واقع این گروه تنها صنعتی است كه در پنج ماهه ابتدایي سال با بازدهی منفی همراه بوده است.