پس از آنكه سازمان بورس و اوراق بهادار يك خانهتكاني اساسي در تركيب مديريتهاي كليدي خود انجام داد، بازار نفس راحتي كشيد و به دور از اقدامات مداخلهجويانه و سلبي سابق اصطلاحا «روي غلتك افتاد» و معاملات خوبي را در چند ماه گذشته در بازار سهام شاهد بوديم. هرچند در برخي از نمادها متاسفانه سفتهبازان توانستند موجسواري كنند و با استفاده از نقدينگي سنگين موجود در بازار در سهام كوچك و با سرمايه پايين سودهاي كلاني را شناسايي كنند كه البته جاي بررسي توسط نهاد ناظر بازار سرمايه دارد.
اما در شرايط كنوني به نظر ميرسد كه بازار سرمايه بيش از هر چيز نيازمند ابزارها و نهادهاي مالي جديد براي جذب نقدينگي و به تعبيري واضحتر، نيازمند قوانين و مقررات جديد و رويكردهايي نو است.
در عين حال مدتي است كه خوشبختانه شوراي عالي بورس حركت فعالانهتري از خود بروز ميدهد.
اخيرا نماينده كانونهاي خودانتظام وارد شوراي بورس شده و از طرفي ديگر دكتر عبدهتبريزي به عنوان چهره كهنهكار و حرفهاي بازار سرمايه پس از حضور چندين و چند ساله در اين بازار در شوراي بورس تحركات جديدي را رقم زده است. البته ناگفته نماند كه ظرف ماهها و سالهاي گذشته هم شوراي بورس مصوبات خوبي داشت كه در پيشبرد اهداف توسعهاي بازار سرمايه اثرگذار بود، اما اين انتظار وجود داشت كه شوراي بورس بتواند پرتحركتر در موارد مختلف وارد شود و به عنوان نمونه اگر شوراي بورس ظرف سالهاي گذشته به اندازه كافي و وافي پرتحرك بود، سازمان بورس در سالهاي گذشته نميتوانست در برخي موارد فراقانوني عمل كند.
باري؛ شوراي بورس در فضاي كنوني و در شرايطي كه خوشبختانه مديريت سازمان بورس تثبيت شده ميتواند در بسياري از تصميمگيريهاي كلان بازار سرمايه اثرگذارتر از قبل باشد.
تركيب كنوني شوراي بورس تركيب بسيار خوبي است. در ميان اعضاي حقيقي شورا علاوه بر حضور موثر دكتر عبدهتبريزي به عنوان نماينده وزارت صنعت، افرادي همچون دكتر پورابراهيمي نماينده مردم كرمان در مجلس حضور دارد كه ميتواند دغدغههاي بازار سرمايه را به مجلس منتقل كند. به نظر ميرسد اين فرصت خوبي است كه بازار سرمايه نمايندهاي در مجلس دارد كه خود در بالاترين نهاد تصميمساز براي بازار سرمايه هم حضور دارد. فردي كه در سالهاي گذشته تلاشهاي زيادي براي استقلال شوراي بورس كرد و به نتايج خوبي هم رسيد. در همين حال چهرههايي مثل مصطفي حقيقي و دكتر زالپور كه از خبرگان بازار هستند هم ميتوانند پل ارتباطي خوبي ميان بدنه كارشناسي بازار و شوراي بورس باشند. اما اين شورا از نظر حضور بزرگان اقتصاد و تصميمگيران كشور نيز داراي سطح بالايي است.
وزير امور اقتصادي و دارايي، وزير صنعت، معدن و تجارت، رييس اتاق تعاون و دادستان كل كشور هم از جمله اعضاي شوراي بورس هستند كه مهمترين تصميمات را براي بازار سرمايه كشور ميگيرند.
به اعتقاد نگارنده، شوراي بورس در سطح كنوني و با تغييرات انجام شده ميتواند بسياري از تصميمگيريهاي مهم را براي بازار سرمايه اتخاذ كرده و منشا اثر باشد.
يكي از موارد مهمي كه ميتواند از سوي شوراي بورس دنبال شود، موضوع تحقق حاكميت شركتي است. يكي از موارد مهم حاكميت شركتي اين است كه هيات مديرهها بايد مستقل باشند، به عنوان مثال معاونين سازمان بورس و اوراق بهادار كه وابسته به سازمان هستند هيات مديره سازمان را تشكيل ميدهند، در حالي كه هيات مديره مستقل ميتوانست در شرايط بهتري عمل كند.
اين موضوع را البته در بسياري از شركتهاي بورسي هم ميتوانيم مشاهده كنيم.
در همين حال، شوراي عالي بورس ميتواند با تشكيل دبيرخانهاي در دسترس براي سهامداران خود گزارشهايي پيوسته از فعالان خرد بازار سرمايه دريافت كند، در واقع شوراي بورس بايد به سمتي حركت كند كه بتواند با بدنه بازار سرمايه ارتباط برقرار كرده و دغدغههاي بازار سرمايه را پوشش دهد.
دقيقا يكي از كاستيهايي كه در سالهاي اخير به وضوح قابل مشاهده بود اين بود كه شوراي بورس با بدنه بازار ارتباط زيادي نداشت، اين البته منافي ارتباط نزديك برخي از اعضاي حقيقي شوراي بورس با اهالي بازار سرمايه نيست.
در مجموع به نظر ميرسد كه با ساختار كنوني، شوراي بورس ميتواند فعالانهتر عمل كرده و مدافعي محكم براي حقوق سهامداران و سرمايهگذاران و اساسا نهادي براي تصميمگيريهاي كليدي بازار سرمايه
باشد.
مخلص كلام اينكه شوراي بورس كنوني بهتر ميتواند تشخيص دهد كه در بازار چه خبر است؟ بازار چه ميخواهد؟ و اساسا دغدغه روز بازار چيست؟