شاخص کل بورس در روز دوشنبه از ابتدای معاملات، مثبت بود و روند مثبت حرکت خود را تا پایان معاملات حفظ کرد، به این ترتیب شاخص کل با رشد 121 واحدی معادل 17/0 درصد نسبت به روز یکشنبه رشد کرد. نمادهای «شبندر» با 49 واحد، «ومعادن» با 41 واحد و «شفن» با 33 واحد بیشترین تاثیر مثبت را در رشد شاخص داشتند.
در مقابل نمادهای «رمپنا» با 28 واحد، فارس با 23 واحد و «وغدیر» با 16 واحد بیشترین تاثیر منفی را بر روند حرکتی مثبت شاخص کل بر جای گذاشتند. ارزش معاملات دیروز بورس تهران بیش از 130 میلیارد تومان بود و این رقم در فرابورس بالغ بر 184 میلیارد تومان ثبت شد. البته بیش از 154 میلیارد تومان از معاملات دیروز در بورس و فرابورس به صورت بلوکی انجام شد.
دیروز فعالان بازار سرمایه در حالی دست به خرید و فروش سهام زدند که چشم به راه خبرهای خوب از وین بودند، بسیاری از فعالان بورسی نیز مترصد انجام توافق بین ایران و گروه 1+5 هستند تا مجددا وارد بورس تهران شوند. انجام توافقات در کنار لغو تحریم ایران میتواند روند حرکتی شاخص کل را کاملا تغییر دهد و بسیاری از تحلیلها درخصوص سودآوری شرکتها را دگرگون سازد.
البته در روزهای اخیر اخبار متناقضی از نشستهای ایران و غرب منتشر میشود با این حال روز گذشته جو مذاکرات توسط طرفین مثبت اعلام شد. وزرای امور خارجه آمریکا و ایران نیز جداگانه نشستهای مختلفی برگزار کردند که البته هر دو طرف نتیجه این نشست را مثبت ارزیابی کردند، اما هنوز گفتوگوها ادامه دارد. تقابل بین نگاه خوشبین و بدبین به مذاکرات، اغلب معاملات روز دوشنبه را هدایت کرده است. طی روزهای اخیر گمانهزنیها ی متفاوت باعث جهت دهی به شاخص کل در روزهای معاملاتی شد، به این ترتیب طی چند روز اخیر شاخص کل بهصورت نوسانی و متناسب با اخبار، بالا و پایین رفته است.
در تحولات اقتصادی رئیس کل بانک مرکزی در نامهای به مدیران عامل بانکها و موسسات اعتباری خواستار خروج بانکها و موسسات اعتباری از بنگاهداری شده است. براین اساس به نهادهای مذکور یک ماه مهلت برای تهیه برنامه و جدول زمانی برای فروش سهام و شرکتهای متعلق به خود داده شده تا طی یک دوره سه ساله به این امر اقدام کنند و هر سال حداقل به میزان یک سوم از اموال خود را طی دوره زمانی پنج ساله، هر سال به میزان حداقل 20 درصد به فروش برسانند. در این زمینه نظرات کارشناسی متفاوتی وجود دارد.
برخی معتقدند فروش داراییهای منقول وغیر منقول بانکها خبر مناسبی برای بانکها خواهد بود؛ بانکهایی که طی سالهای اخیر سرمایهگذاریهای خود را در کارهایی بهجز بانکداری و اعطای تسهیلات به شرکتها مصرف میکردند حال ملزم شدهاند علاوهبر فروش بخش مازاد اموال منقول و غیر منقول خود به انجام حرفه خود بهصورت خاص همت بورزند. اینکه تا چه میزان این طرح انجام میشود جای سوال دارد، اما در صورت انجام چنین طرحی میتوانیم شاهد افزایش سود غیر عملیاتی برای بانکها باشیم. سود غیرعملیاتی که طی پنج سال با فروش این اموال حاصل میشود میتواند میزان اعطای تسهیلات بانکها به صنعت و دیگر نهادهای کشور را تحت تاثیر قرار دهد.
فروش اموال و شرکتهای بانکها و موسسات مالی میتواند آنها را چابکتر کند و باعث شود روند سودآوری بانکها به کل تغییر کند ؛ عدم چابکی مشکلی است که بانکهای دولتی بیش از بانکهای خصوصی با آن دست و پنجه نرم میکنند. برخی دیگر از کارشناسان اما معتقدند سودهای غیرعملیاتی که در این مصوبه پیشبینی میشود موضوع تازهای نیست و پیش از این نیز کسب این قبیل سودها تاثیری بر روند کلی این گروه در بورس نداشته است؛ ضمن آنکه ممکن است بانکها با فروش دستهجمعی سهام خود در بازار،تلاطم ايجاد كنند. با این حال به نظر میرسد وزن نظرات موافق در این زمینه بالا است و انتظار آن است که این سیاست میتواند نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد.
در نامه ولیالله سیف به مدیران عامل بانکها و موسسات مالی شرایط اهدای تسهیلات نیز تشریح شده است تا منابع ایجاد شده هرز نروند. در همین راستا بانکها از اعطای وام به شرکتهای بدهکار و بد حساب که بهرغم امکان باز پرداخت، اقساط تسهیلات دریافتی را پرداخت نکرده یا تسهیلات دریافتی را خارج از مصارف و پروژه تعیین شده مصرف کردهاند، ممانعت به عمل آورند. بانکها همچنین ملزم به حمایت از فعالیتهای تولیدی شدهاند.
در اقدامی جالب توجه برای جلوگیری از هدر رفتن منابع مالی بانکها در این نامه اشاره شده است شرکتهایی که صورتهای مالی آنها حسابرسی شده و ساختار داراییهای آنها به میزان حداقل 25 درصد از طریق حقوق صاحبان سهام تامین شده باشد میتوانند از تسهیلات بانکها استفاده کنند. البته اعطای تسهیلات به سایر شرکتها نیز اگر در خروج از رکود اقتصاد موثر باشد با توجه به نظر نهادهای نظارتی میتواند محقق شود. در همین راستا پناهیان مدیرعامل بورس کالای ایران از آغاز فروش املاک مازاد بانکها و اموال غیرمنقول آنها در بورس کالا در نیمه اول سال جاری خبر داد. هنوز حجم و ارزش این اموال برای عرضه در بورس کالا مشخص نشده است.
در همین راستا مدیرعامل کارگزاری آتیساز در خصوص عوامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه به «دنیایاقتصاد» گفت: دو عامل بر بازار تاثیرگذار است؛ عاملی که بر ریسک سیستماتیک شرکتها تاثیرگذار است مذاکرات ایران و گروه 1+5 است و عاملی که بر ریسک غیرسیستماتیک موثر است بودجه شرکتها است.
نحوه حرکت شاخص کل در روزهای اخیر براساس گمانهزنیها برای احتمال توافق هستهای شکل میگیرد. شرکتها غالبا گزارشهای مثبت و مناسبی منتشر كردهاند. درحالیکه قیمت و P/E بسیاری از سهمها جذاب به نظر میرسند. در حقیقت در حال حاضر بازار سرمایه کشور از فرا انتظارها عبور کرده و به فاز منطق وارد شده است.
محمد حسن جنانی درخصوص گروههای پیشتاز در صورت انجام توافقات هستهای عنوان کرد: در صورت انجام توافق در میانمدت میتوانیم شاهد رشد قیمت سهام صنعت بانک و خودروسازان در کنار پتروشیمیها باشیم؛ این صنایع بیشترین تاثیر را از تحریمها متحمل شدند، هرچند در بلندمدت صنایعی که دارای مزیت رقابتی در کشور هستند میتوانند سودآوری بالاتری نسبت به دیگر صنایع داشته باشند.
این کارشناس بازار به افرادی که علاقهمند به ورود به بورس هستند گفت: همواره بازار سرمایه میتواند برای کسب بازدهی جذاب باشد؛ سرمایهگذاران برای ورود به بازار سرمایه باید به 3 نکته توجه کنند:
دید بلندمدت برای سرمایهگذاری در بورس داشته باشند.
سرمایهگذاری در صنایع بنیادی انجام شود.
بهجای خرید یک سهم، پرتفولیو تشکیل دهند.
وی درخصوص تاثیر حمایتهای سازمانی و دولت از بورس عنوان کرد: این حمایتها میتواند برای بورس مانند یک مسکن عمل کند، اما نمیتواند تاثیر بنیادی داشته باشد. برای تغییر روند بازار سرمایه باید فکر اساسیتر و ارتقای سرمایهگذاری در بازار سرمایه انجام شود.