روز گذشته در دومین روز متوالی کاهشی بورس از ابتدای هفته، شاخص کل این بازار هزار و 240 واحد دیگر افتاد و به این ترتیب علاوه‌بر آنکه بزرگ‌ترین ریزش بورس از ابتدای سال رقم خورد، دماسنج بازار به کانال 68 هزار واحد برگشت. به این ترتیب سود بورس از ابتدای سال به حدود 10 درصد رسید که همچنان بالاتر از سایر بازارها است. کارشناسان معتقدند برخی تردیدهای سیاسی در کنار فشار بالای عرضه‌های اولیه و تخلیه تدریجی هیجاناتی که از ابتدای سال در بازار ایجاد شد، عوامل مهمی هستند که در بازگشت بازار سهام دخیل بوده‌اند. با این حال شرایط کنونی بازار نشان میدهد تداوم رونق بورس به شدت نیازمند تزریق نقدینگی جدید است.
گروه بورس- محبوبه مغاني: روز گذشته در بازار سرمايه يك میلیارد و 136 ميليون سهم به ارزش 2 هزار و 62 ميليارد و 695 ميليون ريال مورد معامله قرار گرفت تا به اين واسطه شاخص كل بورس تهران از افت حدودا هزار و 240 واحدي برخوردار شود.
بر این اساس روز گذشته با كاهش 1/ 77 درصدي شاخص كل رقم دماسنج بازار به كانال 68 هزار واحدی برگشت و در رقم 68 هزار و 784 واحدي متوقف شد. به این ترتیب سود بورس تهران که تا رقم حیرت‌انگیز 13 درصدی در 9 روز کاری رسیده بود به 10 درصد کاهش یافت.
اما در مورد دلایل افت دیروز بازار، نظرهای متفاوتی در بازار مطرح است؛ گروهی از کارشناسان عدم ورود نقدینگی جدید به بازار را دلیل افت اعلام مي كنند. از دیدگاه این گروه از كارشناسان، پس از اعلام تفاهم سیاسی، اوج‌گیری بلافاصله تقاضاها و صف‌های چند صد میلیونی برای خرید سهام که تنها از سوی معامله‌گران حاضر در بازار و به اتکای فروش اوراق مشارکت و اعتبار دریافتی از کارگزاران صورت گرفته بود نشان از آن دارد كه عملا نقدینگی تازه‌ای وارد بازار نشده است.
براساس اين دیدگاه، جذابیت سود بانکی و سیاست انقباضی دولت مانع از ورود نقدینگی کافی به بازار شده است. بر اين اساس در روزهای آینده بازار باید با رصد جریان نقدینگی مواجه باشد. در همین حال برخی از كارشناسان فعال در بازار سرمايه، نزدیکی پایان ماه و تمایل به شناسایی سود را دلیل عرضه‌های سنگین دیروز اعلام می‌کنند. رای‌گیری بامداد روز چهارشنبه سناي آمریکا برای محدود‌سازی اختیارات دولت اوباما در توافق سیاسی با تهران دلیل دیگري است كه در بررسي دلايل افت بازار مطرح مي شود.
در این بین دلیل دیگر کاهش هیجانات معامله‌گران بورس است که در نتیجه این امر بازار به روال منطقی و تحلیلی خود بازگشته است و محرک‌های روانی بورس برطرف شده‌اند. عضو هیات مدیره شركت آریا تدارك در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، به تاثیر تفاهم هسته‌ای صورت گرفته در لوزان بر بازار سرمایه اشاره كرد که موجب انتقال نسبتا مناسب نقدینگی به همه سهم‌های بازار شد.
بهروز زندی‌فر رفتار مشابه سرمایه‌گذاران در سال‌های گذشته را مورد اشاره قرار داد که با هر خبر مثبت و منفی از خطوط تحلیلی و خرید هیجانی عبور می‌كردند و در نتیجه سرمایه‌گذاران با افق‌های واهی به نوعی خوش‌بینی غیر‌منطقی را به بازار تزریق می‌کردند؛ مساله‌ای كه در پی برداشت‌های عجولانه صورت می‌گیرد و نخستین آثار آن سرخوردگی سهامداران و خروج‌های به همان شکل هیجانی با هر خبر منفی خواهد بود.
وی در این میان رفتار دولت در شرایط فعلی بازار سرمایه را مورد اشاره قرار داد كه با توجه به مواجهه دولت با كمبود نقدینگی، می‌تواند با عرضه سهام جدید به بازار هم پاسخگوی عطش خریداران باشد و هم نیاز خود به نقدینگی را تأمین کند. به نظر می‌رسد این روند عرضه توسط مجموعه‌های دولتی ادامه یابد و حتی پا را فراتر گذاشته و فرصت را برای عرضه سهام جدید نیز مغتنم شمارند. این در حالی است که کارشناسان معتقدند عرضه اولیه سهام در روزهای فروردین ماه پیش از این مرسوم نبوده و از طرفی بازار هنوز با توان بالایی مواجه نیست و عرضه‌های جدید می‌توانند مشکلاتی را که شاهد آن هستیم تشدید کنند.
وی در ادامه در پاسخ به سوالی در رابطه با آنکه در شرایط هیجانی قیمت‌ها چه زمانی حبابی می‌شوند و اینکه قیمت‌ها تا چه زمان ارزنده‌اند، اظهار داشت: اگر در موعد مقرر جزئیات توافق هسته‌ای امضا و نهایی شود آنچه برای همه تحلیلگران به وضوح قابل درک است، مشاهده تاثیر نتایج آن حداقل طی یک سال آینده در صورت‌های مالی است. علاوه بر این کشور شرایط رکود را طی می‌کند و اکثر شرکت‌های تولیدی بزرگ انبارهایی انباشته از کالا دارند که این کالاها باید در زمان خروج از رکود به بازار وارد شده و مصرف شوند.
عضو هیات‌مدیره شركت آریا‌تدارك مساله مهم دیگر را افق قیمت نفت ذكر كرد که خود از شرایط درگیری‌های منطقه به‌خصوص یمن و همچنین میزان افزایش تولید و فروش نفت ایران در صورت توافق نهایی تاثیر می‌پذیرد.
وی ادامه داد: در بازار مسکن هم با توجه به میزان عرضه و وضعیت نقدینگی فعلی در این حوزه، نه‌تنها چشم‌انداز رشد قیمتی مورد انتظار نیست؛ بلکه شاید شاهد کاهش قیمت‌ها به‌دلیل نیاز به نقدینگی برخی انبوه‌سازان در زمان تعهدات مالی باشیم.
زندی‌فر در تحلیل بازار ارز نیز عنوان كرد: نظر به ارتقای دید تحلیلی فعالان این بازار و مصرف‌کنندگان، در سال‌های اخیر این بازار افت‌ها و رشدهای شدیدی را در‌بر‌نخواهد داشت و بدیهی است به مرور رشد مطابق با اختلاف نرخ تورم تجربه خواهد شد و این رشد به نظر کنترل شده و به‌دور از هیجان است.
بر این اساس وی در پیشنهاد انتخاب سهام، به سرمایه‌گذاران توصیه كرد به دور از جو هیجانی با شناخت کامل از صنعت، شرکت و کسب و کار آن را مورد تحلیل قرار دهند، در واقع اگر فردی در یک سهم بدون درک آن صنعت ورود می‌کند كه توانایی اندازه‌گیری متغیرها را ندارد، به مرور به جای به روزرسانی و بررسی وضعیت صنعت، مدام از سهام خود فاصله می‌گیرد و تنها به رصد قیمت‌ها و تغییرات آن اكتفا می‌كند.
این كارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در صورتی که اگر به نحوه سرمایه‌گذاری افراد موفق در بازارهای سرمایه‌گذاری رجوع کنیم، مشاهده می‌شود اکثر آنها از سهامی که آن را به مرور جمع‌آوری کرده‌اند، درک کافی داشته‌اند.
وی به‌عنوان مثال، سهام یک شرکت تولید‌کننده مقاطع فولادی را مورد اشاره قرار داد كه وابستگی به بازارهای داخلی و پارامترهای خارجی دارد، براین اساس ضروری است فرد یا سرمایه‌گذار در نظر داشته باشد كه در حال حاضر وضعیت عرضه و تقاضای آن چگونه است، دامپینگ چین در این بازار به کدام سو می‌رود، افق سال‌های آینده مواد اولیه آن چگونه خواهد بود و...
بر این اساس عضو هیات مدیره شركت آریا تدارك تصریح كرد: در واقع صرفا خرید سهام تنها با رویت قیمت آن و اینکه بگوییم کاهش قیمت مناسبی داشته است، ریسک سرمایه‌گذاران را در بازار افزایش خواهد داد.
در این راستا وی با توجه به شرایط فعلی حاكم بر صنعت فولاد، حداقل تا پایان 6 ماهه ابتدای امسال، رشدی را برای این صنعت متصور نشد، اما عنوان كرد: برای نیمه دوم سال در صورت رونق مجدد پروژه‌های عمرانی، می‌توان به این بازار امیدوار بود که پارامترهای فعلی این امید را تایید نمی‌‌کند؛ از سویی با توجه به وابستگی كامل صنایع معدنی به صنعت فولاد، سهام این گروه هم از روند صنعت فولاد تبعیت خواهد کرد.
زندی‌فر درخصوص بانکی‌ها و سهام این گروه، خوش‌بینی ناشی از رفع تحریم و تاثیر آن را مورد اشاره قرار داد که این مهم را باید در کنار دو پارامتر وضعیت معوقات این گروه و نیز نرخ سود در سال جاری مد نظر قرار داد.
به گفته وی، نرخ سود بانکی پارامتری است که بازار سرمایه نیز آن را با دقت بالایی رصد می‌کند، بر این اساس خوش بینی بیش از حدی که در برخی نمادهای این گروه بدون در نظر گرفتن کامل شرایط به وجود آمد، نگرانی‌هایی را از سرخوردگی سهامداران این گروه ایجاد می‌كند.
عضو هیات مدیره شركت آریا تدارك كه صنعت پتروشیمی را از گروه‌های دارای پتانسیل بالای بازار سرمایه توصیف می‌كرد، به ریسك موجود در این صنعت ناشی از تهدید نرخ خوراک اشاره كرد كه تا مشخص شدن وضعیت نهایی این مهم، سرمایه‌گذاری در این گروه مناسب نخواهد بود.
وی ادامه داد: پالایشگاه‌ها که با بی‌مهری بازگشایی شدند و حتی در موردی زیر قیمت عرضه اولیه به بازار بازگشتند، آرام آرام قسمت عمده‌ای از حقوق از دست رفته سهامداران خود را بر خواهند گرداند، البته به نظر می‌رسد كه معاملات تعادلی و دست به دست شدن سهام شركت‌های حاضر در این گروه را در قیمت‌های بالاتر شاهد خواهیم بود.
زندی‌فر در مورد گروه خودرو و خوش‌بینی‌هایی که در این گروه در پی مذاکرات هسته‌ای ایجاد شده، هشدار داد كه باید در خریدها، تاثیرات رفع تحریم‌ها و نیز از آن مهم‌تر اقبال مشتریان به محصولات در سال جاری و ورود محصولات رقبا را مد‌نظر قرار داد. وی تصریح كرد: نسبت‌های قیمت به سود عجیب و خرید برخی از سهام گروه خودرویی كه دارای زیان هستند، قابل توجه است كه حداقل نیاز به زمانی بیش از یک سال دارد که از زیان خارج شوند، بنابراین معاملات در این گروه با ریسک همراه خواهد بود.
این كارشناس بازار سرمایه در این میان از گروه دارو به‌عنوان گروهی نام برد که با حاشیه سود بالا روبه‌رو هستند و با توجه به اخبار ورود ایران به بازار عراق و احتمال برد شرکت‌های ایرانی در مناقصه مذکور افق‌های خوبی در بر خواهد داشت.
وی با تاكید بر اینكه سرمایه‌گذاران همواره باید تلاش كنند كه کسب و کار را خریداری كنند نه فقط اوراق سهام را، عنوان كرد: زمانی که سرمایه‌گذار قصد ورود به سهامی را دارد ضروری است به دور از سایت‌های تبلیغاتی، شایعات گروه‌های مجازی و از این دست، به‌طور مجزا و با در نظر گرفتن وقت کافی برای بررسی، با دید میان‌مدت و بلند‌مدت شروع به سرمایه‌گذاری کند؛ در صورتی که این خصلت را در خود سراغ ندارد مناسب‌تر است كه پول خود را در اوراق مشارکت با تضامین کافی سرمایه‌گذاری کند که حاصل آن کمک به رشد تولید نیز خواهد بود.
عضو هیات مدیره شركت آریا تدارك همچنین توصیه كرد كه خریداران در انتخاب سهام به حاشیه سود خالص بالای 20 درصد، دوره وصول مطالبات، نسبت جاری و نسبت قیمت به سود معقول دقت كنند.