شاخص بورس تهران طی معاملات انجام گرفته روز گذشته نیز با استمداد از روشهای تکراری مثبت شد و 8 واحد بالاتر از سطح روز قبل ایستاد. حمایتهای حقوقی و معاملات بلوکی در نماد عادی باز چند سهم مهم بازار را حرکت داد و بنابراین زهر ریزش شاخص کل گرفته شد. در نهایت دماسنج بازار در ارتفاع 62 هزار و 647 واحدی ایستاد تا ثبات شاخص در محدودهای کم نوسان ادامهیافته باشد.
پیشتر در گزارشهای دنیای اقتصاد اشاره شده بود که تنها نقطه امید بازار در کوتاهمدت روند رشدی است که برای نرخ ارز پیش آمده است. ریسکهای سیستماتیک و ملاحظاتی که کل بازار را دستخوش نااطمینانی میکنند همچنان به قوت خود باقی هستند. از طرفی کمبود نقدینگی باعث شده است سهام برخی از شرکتها P بر E بسیار نازلی را تجربه کنند. از طرف دیگر دلایل مختلفی از جمله تحریمها، فشار هزینههای مالی، کاهش قیمتهای جهانی، کاهش درآمدها و در نتیجه بودجه عمرانی دولت و رکود تولید در اقتصاد که بارها مورد بحث قرار گرفتهاند، هنوز چشمانداز امیدوارکنندهای را برای سودآوری شرکتها، اعم از بورسی و غیربورسی، ترسیم نمیکنند، اما طی هفتههای گذشته کورسوی امیدی در بازار شکل گرفت و آن روند افزایشی دلار بود. از آنجایی که فروش بسیاری از شرکتهای گروه محصولات شیمیایی یا دستکم بخشی از فروش این شرکتها در بازارهای جهانی و به قیمتهای جهانی صورت میگیرد، علاوه بر قیمتهای جهانی، نرخ ارز نیز متغیر تاثیرگذاری در محاسبه سود این شرکت محسوب میشود.
حال نکته اینجا است که تقریبا هیچکدام از پتروشیمیها، نرخ تسعیر ارز حاصل از صادرات خود را در صورتها و پیشبینیهای خود بیش از 3500 تومان در نظر نگرفتهاند. این شرکتها در ابتدای سال جاری درآمدهای دلاری خود را با نرخ متوسط 3 هزار و 333 تومان به فروش رساندهاند. بنابراین تا اینجای کار، مزیتی از لحاظ ارزی برای پتروشیمیها وجود ندارد. تنها شرکتهایی که تسعیر ارز خود را با نرخ 3هزار و 300 تومان در نظر گرفتهاند، میتوانند سود حاصل از فروش درآمدهای ارزی خود را در جهت مثبت تعدیل کنند. پس از رشد نرخ ارز که از اواخر تابستان سال جاری آغاز شد، میانگین درآمدهای حاصل از فروش صادراتی پتروشیمیها نیز قاعدتا رشد کرده است. اگر این روند ادامه پیدا کند و میانگین سالانه نرخ ارزی که این شرکتها در بازار آزاد به فروش رساندهاند از 3500 تومان بالاتر رود، به شرط پوششهای مناسب بودجهای در این شرکت ها، میتوان از این شرکتها انتظار تعدیل مثبت داشت. به نظر میرسد که فعالان بازار نیز این موضوع را دریافتهاند و خود را برای پیشخور کردن تعدیلهای مثبت احتمالی آماده میکنند. در هفته گذشته بهصورت نوبتی به یکی از نمادهای پتروشیمی حمله شد و روز گذشته نیز نوبت به شاراک رسید.
طی معاملات سهام این شرکت در روز گذشته، 18 میلیون سهم به ارزش بیش از 9 میلیارد تومان معامله شد که این رقم با توجه به میانگین 4/ 1 میلیون سهمی برای حجم معاملات روزانه در یک ماه گذشته، برای شاراک رکورد محسوب میشود. در نتیجه این معاملات قیمت سهام این شرکت تقریبا 5 درصد رشد کرد و با صف خرید 338 هزار سهمی به کار خود پایان داد. اغلب خریداران این سهم در روز گذشته را حقیقیها تشکیل میدادند و حقوقیها نقش کمرنگتری را در سمت خرید بازی کردند. اما در طرف دیگر حقوقیها به هیچ قیمتی روی تابلو جواب منفی ندادند و در نتیجه 91 درصد از حجم فروش را به خود اختصاص دادند. نکتهای که درباره افزایش نرخ ارز و اثر آن بر پتروشیمیها مطرح است، امکان ادامهدار شدن این روند افزایشی و تثبیت دلار در نرخهای 3600 تا 3700 تومانی است. ضمنا گزارشهای 9 ماهه شرکتها نیز از اهمیت ویژهای برخوردار میشوند. در واقع تا زمانی که گزارشهای 9 ماهه نرسند و نتوان استنباطی از درآمدهای ارزی شرکتها در 9ماهه ابتدای سال داشت، نمیتوان با اطمینان گفت که این شرکتها قادر به اعمال تعدیل مثبت و رسیدن به بودجههای جدید هستند.
از طرفی برخی از کارشناسان معتقد هستند که فشار تقاضا در بازار ارز، به دلیل وجود تقاضای فصلی از جانب مسافران به کشور عراق به مناسبت اربعین حسینی است. چنانچه این فرض صحت داشته باشد، در هفته آینده روند نرخ ارز باید نزولی شود که در آن صورت احتمالا قیمت سهام پتروشیمیها هم کاهش خواهد یافت. به نظر میرسد که حقوقیهای سهمهای پتروشیمی مورد توجه بازار نیز به دلیل همین ملاحظات به حجمهای بالا حاضرند فروشنده باشند. نگاهی به روند قیمتی ارز در سال گذشته نیز میتواند احتمال وقوع این فرضیه را تشدید کند. پارسال همین موقع نیز نرخ ارز در این فصل با شیبی قابل توجه رو به رشد گذاشت، اما پس از آن دوباره به نرخهایی پایینتر بازگشت اما نکته اینجاست که شاید نتوان روند سال گذشته را به امسال تعمیم داد؛ چراکه مشخص نیست روند نزولی که در زمستان سال گذشته برای دلار رخ داد تحتتاثیر چه عاملی بوده است. در واقع نمیتوان بهطور قطع ادعا کرد که افت و خیز دلار در آن دوره به دلیل وجود تقاضای فصلی بوده، یا دلیل آن مذاکرات هستهای و بیم و امید لغو تحریمها بوده است.
بر این اساس معاملات روز گذشته بازار سهام نقطه عطف مهمی داشت و آن بازگشت تاثیرگذاری بزرگترین گروه بورسی بر بازار از طریق مشارکت خریداران حقیقی بود. طی دو سال گذشته گروههای بانکی، خودرویی، حملونقل و... بیشتر مورد توجه بازار قرار میگرفتند، چراکه فعالان بازار معتقد بودند که پس از لغو تحریمها این گروهها بیشترین پتانسیل را برای سودسازی دارند. اما غولهای پتروشیمی به کناری زده شدند و تنها برای معاملات بلوکی در نماد عادی و تعدیل شاخص کل توسط سیاستگذاران بازار مورد استفاده قرار گرفتند. اما حالا به نظر میرسد این گروهها میتوانند به مرکز توجهات بازگردند و دوباره لیدری بازار را بر عهده بگیرند.
معاملات انجام شده روی پتروشیمی شازند، باعث شد شاخص کل تقریبا 20 واحد رشد کند. دیگر نمادهای اثرگذار و مثبتکننده شاخص کل در روز گذشته عبارت بودند از بانک اقتصاد نوین (ونوین)، مخابرات ایران (اخابر) و گسترش نفت و گاز پارسیان (پارسان) که هریک به ترتیب شاخص را 19، 17 و 17 واحد رشد دادند. همچنین شبندر، وبانک (مالک عمده شاراک) و شپدیس نیز در رتبههای بعدی تاثیر مثبت بر شاخص کل قرار گرفتند. در طرف دیگر نیز تاپیکو، مپنا و همراه بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل به خود اختصاص دادند. ضمنا در روز گذشته بورس شاهد دست به دست شدن 658 میلیون و 346 هزار ورقه بهادار به ارزش 166 میلیارد تومان و در 27 هزار و 920 نوبت بود. پربینندههای بازار عبارت بودند از وبملت، شپلی و وبصادر و از میان نمادهای عادی بورسی بیشترین ارزش معاملات برای نمادهای شاراک، وبملت و وبیمه رخ داد. ضمنا نماگرهای کلی بازار نیز بهصورت یک در میان مثبت و منفی شدند. شاخص کل اندکی بیش از 8 واحد رشد کرد و شاخص کل هموزن 6 واحد (معادل 07/0 درصد) ریخت. شاخصهای قیمت (وزنی-ارزشی) و شاخص قیمت هموزن نیز به ترتیب با 4 واحد رشد و 5 واحد افت مواجه شدند. همچنین شاخص آزاد شناور نیز 41 واحد (معادل 06/0) درصد با افت مواجه شد.