دنیای پر رمز و راز جواهرات

فکرش را بکنید به یک مهمانی دعوت شده اید که همه فامیل و کلی از افرادی که با آنها رودربایستی دارید در آن حضور دارند. بعد از کلی فکر و برو بیا و پاساژ گردی بالاخره لباس مورد نظرتان را پیدا می کنید. دیگر همه چیز برای حضور در یک مهمانی رسمی و مجلل آماده است. تنها یک مساله می ماند؛ این که چه نوع سرویس جواهراتی به گردن و گوشتان بیاویزید یا دستتان کنید که برازنده شأن شما و مجلس باشد.
انتخاب جواهرات همیشه یکی از مسائل مورد نظر خانم ها در بدو دعوت به مهمانی بوده و هست. فرقی نمی کند که یک مهمانی مجلل باشد یا یک جشن تولد ساده. آنچه اهمیت دارد تناسب سرویس طلا و جواهرات با رنگ لباس و مد آن است که البته منحصر به زمان حال نیست و از زمان های دور به عنوان یکی از تمایلات فرعی بشر مطرح بوده است. گرایش به زیبایی و زیباترشدن در وجود هر آدمی نهفته است. چه زن و چه مرد هر دو می کوشند با هر وسیله آرایشی و زینتی خود را به شکل و شمایلی زیباتر دربیاورند. با این که بیشتر طرفداران به وسایل زینتی را خانم ها تشکیل می دهند ولی هزاران سال پیش این مردها بودند که به خودشان گردنبند آویزان می کردند، دستبند می بستند و موهایشان را با برگ درختان زینت می دادند.
در قرون وسطی نیز سنگ های صاف و صیقل شده و نسبتاً روشن را از وسط سوراخ می کردند و با طناب گردنبند می ساختند. استفاده از جواهرات در این دوران به معنای تراشیدن سنگ های گرانبها و آویزان کردن آنها در گوشه لباس، کمربند و غلاف شمشیر جنگاوران بود. با شروع رنسانس در قرن چهاردهم و کشف راه های دریایی و سرزمین های جدید در آمریکا و پیدایش طلا استفاده از گردنبند و گوشواره و سنجاق لباس میان افراد طبقه اشراف رایج شد. ابتدایی ترین سنجاق سینه که امروز در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن قرار دارد، صفحه دایره ای شکلی است که به وسیله یک سوزن در مرکز آن، روی لباس و شنل نصب می شد. در قرن شانزدهم طراحی جواهرات به صورت آنچه امروز می شناسیم و با طراحی یک دستبند به صورت زنجیر کلفت آغاز شد. زنجیر ساعت و حلقه نیز برای نخستین بار در فرانسه و در قرن هفدهم ساخته شد.
سنجاق ها مروارید کاری شدند و از هنر ویترای (نقاشی روی شیشه) برای ساختن گردنبند استفاده شد. قرن ۱۹ قرن ظهور سنگ مشکی در صنعت طلا و جواهر بود. استفاده از آلیاژهای مختلف در زیورآلات را هم آلمانی ها با ساخت بندساعت از جنس پلاتین در طراحی جواهرات مد کردند. بیشترین اشکالی که آن زمان در طراحی زیورآلات استفاده می شد عبارت بودند از گل، خوشه گندم، پروانه و خورشید که هرکدام به عنوان یک سمبل شناخته می شدند. سنجاق سینه به شکل گل که با شیشه هایی به رنگ نارنجی تزیین شده باشد، نماد باروری و پاکی است که دوشیزگان در مهمانی ها بر لباس هایشان نصب می کردند.
کارتیه، طراح و جواهرساز فرانسوی در سال ۱۹۲۵ انگشتری ساخت که از ۳ حلقه باریک از طلای زرد، قرمز و سفید تشکیل شده بود و دیری نپایید که به یکی از پرطرفدارترین و محبوب ترین مدل حلقه ها بین زوج ها تبدیل شد. ساخت گوشواره های بلند و دنباله دار هم محصول همین قرن است.
● و اما امروز
در قرن بیست و یکم و آن هم سال ۲۰۱۰ کمتر تبلیغی برای طلا و جواهرات دیده می شود و افراد بیشتر گرایش به خرید زیورآلاتی دارند که از جنس نقره، تیتانیوم، نیکل، استیل و سنگ های زینتی ساخته شده باشند. این که چرا طلای زرد علی رغم داشتن زیبایی و درخشش و پشتوانه مالی و سرمایه ای، کمتر مورد توجه جوان ها قرار دارد و به آن اهمیتی نمی دهند را باید در رسوخ فرهنگ شرقی بویژه مردمان چین، تایلند و هند جستجو کرد.
استفاده از گردنبندهایی با مدال هایی چون ک ژدم و اژدها اکنون میان جوانان کشورهای شرق آسیا به یکی از اجزای لاینفک مد بدل شده است و البته این درحالی است که علی رغم باور آنها به نیکویی این اشکال، هیچ اشاره ای به مثبت و خیر بودن این فرم ها در فرهنگ ایرانی نشده است. از نمونه های آن می توان به اژدها اشاره کرد که در فرهنگ های مختلف، معانی متفاوت دارد. اژدها در فرهنگ چینی ها، آورنده آب و باران لقب دارد در صورتی که در فرهنگ ایران باستان، به عنوان حیوانی با روحیه اهریمنی و ویرانکاری شناخته شده است. ک ژدم نیز در فرهنگ چین آفریننده نور و روشنایی است ولی در فرهنگ ایران به عنوان نماد مرگ، ویرانگری و مصیبت نام گرفته است.
● مد جواهرات در ایران
طلا میان ایرانیان همواره به عنوان منبعی برای پس انداز مطرح بوده و هست و شاید بتوان گفت ایرانیان نگاهی انگلیسی به طلا دارند. به طور کلی در دنیا ۲دیدگاه متفاوت درباره طلا وجود دارد. اولین دیدگاه مربوط به انگلیسی هاست که طلا را مهم ترین پشتوانه در زندگی می دانند و طلای خوب را با عیار آن می سنجند و دیدگاه بعدی مربوط به ایتالیایی هاست که بیش از آن که به بعد مادی آن توجه کنند، فرم و زیبایی آن را مورد توجه قرار می دهند. ایرانیان نیز با گذشت سال ها حالتی میانه رو پیدا کرده اند و علاوه بر نگاه ارزشی، به جنبه های زیبایی شناسانه آن نیز اهمیت می دهند. اکنون با گذشت سال ها از حضور طلای سفید در بازار جواهرات، این فلز همچنان در صدر فلزهای محبوب قرار دارد. به گفته محمد کشتی آرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا، طلای سفید سال هاست در بیشتر کشورهای دنیا حرف اول را می زند و افراد تنها در صورتی تمایل به استفاده از طلای زرد از خود نشان می دهند که با پلاتین ترکیب شده باشد.
وی با گرانقدر شمردن برلیان و یاقوت در میان سنگ های به کاررفته در جواهرات گفت: بعد از برلیان، یاقوت و زمرد در ردیف گرانبهاترین سنگ ها به شمار می روند که در جواهرات استفاده می شود. کشتی آرای ۴ عامل را در تعیین قیمت سنگ ها مهم عنوان کرد و گفت: رنگ، وزن، تراش و میزان ناخالصی۴ عامل مهم و تعیین کننده در سنجش قیمت سنگ ها هستند که در زمان خرید و فروش آنها مورد آزمایش قرار می گیرند. این کارشناس جواهرات همچنین درخصوص تغییر مد در جواهرآلات گفت: با گسترش استفاده از رسانه هایی چون اینترنت و ماهواره، تغییر مد جواهرات در ایران نیز همگام با دیگر کشورها صورت می گیرد به طوری که استفاده از گردنبند یا گوشواره به عنوان تنها زیورآلات روزانه تغییری است که امروزه همراه با دیگر نقاط جهان در کشور ما نیز اعمال شده است.
▪ نکته:
طلای سفید سال هاست در بیشتر کشورهای دنیا حرف اول را می زند و افراد تنها در صورتی تمایل به استفاده از طلای زرد از خود نشان می دهند که با پلاتین ترکیب شده باشد.
امیر حسین دلبری، طراح جواهرات نیز با بیان این که ایرانیان بسته به نوع منطقه زیستی و جغرافیای خود از جواهرات متفاوتی برخوردارند، گفت: در ایران باستان هرکدام از قبایل و اقوام ایرانی بسته به وی ژگی زیستی و محیط جغرافیایی خود مدل خاصی از زیورآلات را برای خود تهیه می کردند. به گفته وی، مشخصه اصلی جواهرات در منطقه ترکمن صحرا، صدای شرشره و آویزهای آن است که به صدای پر زدن غاز شباهت دارد. وی همچنین با اشاره به جعبه های کوچکی که ترکمن ها برای محافظت و حمایت نیروهای معنوی به گردن می انداختند، گفت: با ورود اسلام به ایران جواهرات کاربردی مذهبی هم پیدا کردند و حتی بعدها حالت تعویذ و نمادی برای نجات از اهریمن و نیروهای شیطانی به خود گرفتند. به گفته وی استفاده از انگشترهای نقره با سنگ عقیق و فیروزه را که امروز بیشترین کاربرد در میان مردم ناحیه خراسان دارد باید حاصل این تفکر دانست. وی که سبک جدیدی را در طراحی جواهرات با نام طراحی مدرنیسم ایرانی پایه گذاری کرده است.
دلیل افزایش خرید بدلیجاتی که از کشورهایی مثل تایلند وارد می شوند را تنوع زیاد و هزینه کم آنها دانست و در پاسخ به این پرسش که چرا در ایران با وجود ذخایر عظیم سنگ های زینتی و همچنین استعداد و خلاقیت هنرمندان در طراحی های ناب، همچنان شاهد واردات زیورآلات از دیگر کشورها هستیم، گفت: اگر چنین زیورآلات وارداتی در ایران ساخته شوند از میزان اجرت ساخت و قیمت بالاتری برخوردار خواهند بود و به همین دلیل استفاده کنندگان از این زیورآلات که بیشتر جوان ها هستند، ترجیح می دهند نوع وارداتی آن را که قدرت خریدشان را نیز بالا می برد، انتخاب کنند. به گفته دلبری تا وقتی به جواهرات به عنوان یک صنعت دیده نشود و طراحان طلا و جواهرات صنفی مخصوص به خود نداشته باشند که از کپی غیرقانونی طرح هایشان جلوگیری شود و آنقدر مجال ظهور داشته باشند که بتوانند طرح هایشان را با قیمت کمتر در اختیار سازنده قرار دهند، این وضعیت به همین منوال ادامه خواهد داشت.
بهار مهرنژاد

اپلیکیشن اندروید تلگرام اینستاگرام