هروز زارع، مدیرعامل تامین سرمایه سپهر به انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: در حال حاضر دولت تصمیم گرفته بخشی از کمبود منابع خود را به جای تامین کردن از سیستم بانکی و بهخصوص بانک مرکزی که منجر به افزایش پایه پولی میشود از طریق بازار سرمایه و بازار بدهی تامین کند که این اقدام ذاتا بسیار مثبت بوده و رویکرد صحیحی در تامین منابع و کاهش کسری بودجه دولت است.
وی افزود: در این بین ابزارهای متفاوتی وجود دارد که یکی از آنها استفاده از صکوک اجاره است زیرا دولت داراییهای زیادی دارد که اغلب این داراییها قیمتهای پایین دارند که میتواند مورد ارزشگذاری قرار گرفته و از پتانسیل منابعی که در آنها وجود دارد استفاده شود. مدیرعامل تامین سرمایه سپهر گفت: به طور مثال ساختمانهایی که دستگاههای دولتی و وزارتخانهها در اختیار دارند ارزش بسیار زیادی دارد ولی به جهت اینکه مورد استفاده مستقیم قرار میگیرد، منابع آن به دولت برنمیگردد. وی ادامه داد: بنابراین واگذاری در قالب اوراق اجاره و برگشت آنها به بدنه دولت به شکل اجاره به شرط تملیک کمک میکند تا همان کارکرد قبلی کماکان ادامه پیدا کند و تنها منابعی آزاد شود که پشتوانه دارایی برای سرمایهگذاران باشد و آنها هم اطمینان خاطر پیدا کنند که به پشتوانه دارایی، اوراق منتشر شده است و این منابع در اختیار دولت قرار گیرد و پتانسیل بسیار زیادی ایجاد کند. زارع تصریح کرد: اوراق خزانه اسلامی در کشور ما اوراقی است که سازوکار آن با سایر کشورهای دنیا متفاوت است زیرا اوراقی که در کشورهای دیگر منتشر میشود به شکل قرض بوده اما اوراقی که در ایران منتشر میشود برمبنای عقود اسلامی است به طوریکه اوراق خزانه اسلامی برای مدیریت کردن بهتر منابع و تامین کسری بودجه دولت منتشر شده و در کنار آن امکان مدیریت بازار را نیز در اختیار سیاستگذاران قرار میدهد. وی ادامه داد: در سالهای گذشته دولت و بانک مرکزی به صورت مستقیم برای تعیین نرخ وارد بازار میشدند و دستور کاهش یا افزایش نرخ را میدادند که این موضوع نه قابل رعایت کردن بوده و نه مطلوب است.
مدیرعامل تامین سرمایه سپهر عنوان کرد: چون اوراق خزانه اسلامی اوراقی است که با دوره کوتاهمدت یک ساله تعریف میشود، این امکان را به سیاستگذاران میدهند تا نرخ بهره بازار را بدون دستوری عمل کردن تنظیم کنند که از این منظر این ابزار، هم برای تامین مالی دولت و هم برای انجام عملیات بازار باز برای کنترل نرخ سود در اقتصاد بسیار موثر است. وی یادآور شد: متاسفانه در سالهای گذشته بدهیهای دولت به صورت نامتعارفی افزایش پیدا کرده و به حدود 380 تا 500 هزار میلیارد تومان رسیده است که اگر قرار باشد همه این ارقام در کوتاهمدت از طریق انتشار اسناد خزانه اسلامی تامین مالی تامین شود، نه موثر بوده و نه امکانپذیر است که این میزان پول را از سوی بازار سرمایه جمعآوری کرد. مدیرعامل تامین سرمایه سپهر گفت: قطعا چنین حجمی از اوراق به شدت روی سطح نقدینگی و نرخ سود تاثیرگذار است بنابراین رقم انتشار این اوراق باید متعادل بوده و با توجه به حجم مورد نیاز نقدینگی در کشور جمعآوری شود. زارع تصریح کرد: در این میان عدد و رقمهایی که در بودجه دیده میشود اعداد کوچکتری بوده و قابلیت جذب در بازار سرمایه را دارد و در سطح کلی هم تاثیر مخربی ندارد و قابل کنترل است. وی عنوان کرد: رویکرد دولت در انتشار اسناد خزانه اسلامی مثبت است زیرا حرکت کردن از سوی بانک مرکزی و افزایش پایه پولی به سمت استفاده از پتانسیل بازار سرمایه و بازار بدهی عقلایی بوده و امیدواریم ادامه پیدا کند. مدیرعامل تامین سرمایه سپهر به نقش تامین سرمایهها اشاره کرد و در ادامه گفت: در این میان تامین سرمایهها نهادهای واسطی هستند که کار آنها مشارکت در این بازار و تجهیز منابع و سوق دادن به سمت این بازار است زیرا بازیگران این بازارها در تمام دنیا مردم عادی نیستند بنابراین تامین سرمایهها با مدیریت این بازار اجازه میدهند که اوراق با نوسان معقولی مواجه شود و بازدهیهای متناسبی ایجاد کند در واقع همه جای دنیا بازیگر اصلی بازارهای بدهی، نهادهای مالی بزرگ و تامین سرمایهها هستند که به مدیریت منابع کمک میکند.
از سویی دیگر، معاون توسعه بازار فرابورس از صدور مجوز شورای فقهی برای انتشار اوراق منفعت در فرابورس خبر داد. معاون توسعه بازار فرابورس ضمن اعلام خبر فوق افزود: اوراق منفعت میتواند ابزاری برای فروش منافع آتی در صنایع بزرگ کشور باشد، به طوریکه میتوان امتیاز بهرهبرداری از بزرگراه یا صندلیهای هواپیما یا سوئیتهای یک هتل را برای یک دوره زمانی مشخص بر اساس این اوراق خریداری کرده و ضمن کسب منافع از سوی خریدار از امکان تامین مالی ارزانقیمت به منظور تکمیل یا توسعه طرحهای آتی برای فروشنده این اوراق بهره برد. رضا غلامعلیپور با اشاره به روند رو به رشد توسعه بازار بدهی در بازار سرمایه کشور عنوان کرد: اگرچه روند بازاریابی ابزارهای مالی جدید و انواع اوراق بهادار در ایران اندکی با کندی پیش میرود اما ورود ابزارهایی همچون اوراق رهنی مسکن که ناشدنی تصور میشد، نشان میدهد که بازار بدهی در ایران به سرعت در حال توسعه است. در عین حال گرایش بخش دولتی به سمت بازار سرمایه و تامین مالی از طریق اوراق بهادار و بدهی، امیدواری را برای توسعه بازار سرمایه افزایش داده است. این مقام مسوول با اشاره به انتقال نماد معاملاتی پالایش نفت تهران از تابلوی معاملات فرابورس به تابلوی معاملات بورس، بازار پایه توافقی فرابورس را بازاری برای تمرین شفافیت و استقرار حاکمیت شرکتی در میان ناشران این بازار عنوان کرد و افزود: قدر مسلم میان شرکتهای اخراجی منتقل شده به بازار پایه توافقی و آن دسته از شرکتهایی که به طور مستقیم در این بازار پذیرفته شدهاند، تفاوت وجود دارد. به گفته غلامعلیپور، هماکنون آن دسته از شرکتهایی که اطلاعات مالی خود را در سامانه کدال منتشر کردهاند و در عین حال مجامع آنها برپا شده بهطور حتم پذیرش آنها راحتتر از انتقال نمادهای معاملاتی اخراجی در بازار پایه توافقی است. وی از انتقال برخی نمادهای معاملاتی بازار پایه توافقی به تابلوهای بالاتر این بازار پس از ابلاغ مصوبه هیات پذیرش خبر داد و گفت: درهای بازار پایه توافقی فرابورس برای ورود آسان همه شرکتهای خصوصی به بازار سرمایه گشوده است. معاون توسعه بازار فرابورس با اشاره به تفکیک سه تابلوی معاملاتی در بازار پایه توافقی فرابورس و سنجش هر شش ماه یکبار این بازار گفت: در حالی نماد معاملاتی نهادهای مالی و ارکان بازار سرمایه در تابلوی اول بازار پایه توافقی جای میگیرند که ناشران برخوردار از اطلاعرسانی شفاف، گردش معاملات مناسب در تابلوی معاملات «ب» و آن دسته از شرکتهایی که از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند در تابلوی «ج» این بازار دستهبندی میشوند.