بحث مربوط به دستکاری قیمتها و انجام معاملات صوری برخی افراد برای کسب سود بیشتر و به طور کلی شفافیت در بازار سرمایه ایران، موضوعی است که در بازارهای سرمایه جهانی هم مشاهده میشود. بعضی افراد با انجام معاملات صوری باعث تغییر کاذب در قیمتها میشوند یا صف خرید و فروش را با سفارشهای کاذب شلوغ یا خلوت میکنند. در تمام بورسهای جهان بخشی از روابط بورس حقهبازی است. طبیعی است کسانی که دارای سهمهای بزرگ هستند، نمیخواهند شاهد سقوط سهمشان باشند. اگر بدانند با یک سفارش عمده قیمت آن سهم ثابت نگه داشته میشود، خودشان سعی میکنند، سفارش سهم بگیرند. همیشه هم این موضوعات بوده و امروز هم هست، اما در شرایط فعلی و در ایران بحث دستکاری روی قیمتها وجود ندارد، به این دلیل که بازار سرمایه در رکود قرار دارد و معاملات معدودی در روز صورت میگیرد. وقتی بازار در رکود باشد و شرکتها نتوانند سود بهدست آورند، طبیعی است که به سراغ معاملات صوری هم نمیروند. در حال حاضر بحث بر سر این است که مثلا صورتهای مالی بانکها منتشر شده و بانک مرکزی مدعی است که نزدیک به فرض کنید ۲۰ هزار میلیارد تومان ذخیره نگرفتهاند. صورتهای مالی نشانه سود است، اما نامه بانک مرکزی نشاندهنده زیان است. به این موضوع دستکاری قیمتی میگویند. در حال حاضر با ابلاغیه بانک مرکزی، بانکها موظفند صورتهای مالی را با فرمت جدید تهیه کنند و بر این اساس میزان دریافتی مدیران و هیات مدیره باید در صورتهای مالی مشخص شود. در این میان اعلام درآمدها مخصوص دولت یا بخش خصوصی نیست و هر بنگاه عمومی مانند بانک باید از شفافیت لازم برخوردار باشد. اگر بورس میداند شرکتی در قیمتها دست برده است و معاملات صوری انجام داده باید از برگزاری مجمع جلوگیری کند. به طور کلی فعالیت تمام شرکتهای سرمایهگذاری بازارسازی است، به این دلیل که سهام خزانه تا سال گذشته در ایران ممنوع بوده و امسال آزاد شد، شرکتهایی بودند که کارشان بازار سازی بود. به این معنا که اگر سهمی امروز مرتب برای فروش روی میز ریخته شود، متقاضیان میخرند که بازار به تعادل برسد یا بر عکس. وقتی بازار اینطور بود که یک عده پی در پی میخریدند و برای تعادل سهامها را جهت فروش ارائه میدادند، بازارها تحت تاثیر فضا قرار میگیرند و میگویند وقتی شرایط این چنین است چرا ما نفروشیم؟ در حالی که وظیفه بازارساز حفاظت از سهام است. در بازار سرمایه مقام ناظر بورس است و غیر از بورس هیچکس حق دخالت ندارد، اما مجمع به عنوان مقام غیرناظر بعضی اوقات اظهار نظر میکند. بورس هم به واسطه مسئولیتی که دارد اختیارات محدودی دارد. به عنوان مثال، بسیاری از شرکتها هستند که اظهار میدارند مجمعشان چنین و چنان برگزار شود. در بازار سرمایه به موجب مقررات باید صورتهای مالی شرکت منتقل شود. تاکنون سازمان بورس نتوانسته علیه مدیران متخلف اقدامی کند،زیرا سهم بازی در صورتهای مالی صورت میگیرد که مسئولیت آنها در اختیار مدیران است.