در ماههای پایانی فعالیت دولت یازدهم، وزارت آموزش و پرورش که تا پیش از این در سکون خبری به سر میبرد به یکی از خبرسازترین وزارتخانههای کشور تبدیل شده است و افکار عمومی جامعه بهویژه معلمان هر روز منتظر شنیدن خبر جدیدی از آن هستند، اخباری که اعتماد عمومی فرهنگیان را به آموزش و پرورش کمرنگ کرده است.
آنگونه که برخی نمایندگان مجلس گفتهاند فساد 8هزار میلیارد تومانی در صندوق ذخیره فرهنگیان صورت گرفته و چند هزار میلیارد تومان پول معلمان در این صندوق گم شده است و صندوق وضعیت بیماری دارد.
قاسم احمدی لاشکی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بانک سرمایه (زیرمجموعه صندوق فرهنگیان) در سال 94، 1500 میلیارد تومان خسارت و زیان دیده است، گفت: در دو سال اخیر بانک سرمایه 6 مدیرعامل عوض کرده که این اقدامات شاید برای سرپوش گذاشتن بر این تخلفات بوده است.
از فروردین سال 93 تاکنون بانک سرمایه 7 مدیرعامل یا سرپرست داشته یعنی هر 4 ماه یک مدیرعامل عوض کرده است.
طبق گزارشهای حسابرسی از بانک سرمایه، سهم وجه التزامی دریافتی از کل مطالبات غیرجاری معادل 33.7 درصد بوده است که نشان دهنده تعیین تکلیف بخش عمدهای از مطالبات غیرجاری بدون دریافت سود و متفرعات است. عدم انسجام و برخوردهای حقوقی و قانونی درخصوص پروندههای مطالبان کلان غیرجاری این موضوع را به ذهن متبادر میسازد که بانک سرمایه بهاراده مشتریان خاص است.
بیش از 90 درصد تسهیلات پرداختی به اشخاص و مطالبات غیرجاری بانک مربوط به کمتر از 30 ذینفع واحد است، همچنین سهم تسهیلات خرد و متوسط از مجموع تسهیلات پرداختی به اشخاص کمتر از 10 درصد است و عمده منابع گرانقیمت بانک با نرخهای سود کمتر از بهای تمامشده پول به دانهدرشتها اختصاص مییابد.
وامهای کلان در حالی به 30 فرد خاص تعلق گرفته است که معلمان برای دریافت وامهای 2 تا 4 میلیون تومانی باید چندین ضامن بیاورند و دست آخر نیز برخی بهدلیل دشواریهای دریافت وام حداقلی، عطای آن را به لقایش میبخشند. این اتفاقات در شرایطی رخ داده که دولت یازدهم خود را به نام دولت پاکدستان نامیده است.
موضوعی که جبار کوچکینژاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به آن اینگونه اشاره میکند: شرکت ساختمانی فرهنگیان در اصفهان شکست خورد و نتوانست کاری را انجام دهد و بهجای اینکه شرکتهای ساختمانی در چند استان متمرکز شوند باید در مناطق محروم سرمایهگذاری میکردند.
وی به تغییر مدیرعامل بانک سرمایه که متعلق به فرهنگیان است اشاره کرد و گفت: در دو سال 6 مدیرعامل عوض شدند که در نهایت مدیرعامل صندوق سرپرست این بانک شد. بهدلیل برداشت بیش از حد از منابع، بانک مرکزی این بانک را مشمول جریمه کرد. 90 درصد اعتبارات به 30 نفر و 10 درصد مابقی به فرهنگیان اعطا شد.
نماینده مردم رشت در مجلس درباره 7هزار میلیارد تومان معوقات غیرقابل وصول بانک سرمایه بیان کرد: یک نفر 3هزار و 900 میلیارد تومان به بانک بدهکار است، همچنین بانک سرمایه وام 80میلیارد تومانی با سود 1.5 درصد به یک فرد ارائه کرده است اما به یک فرهنگی 2 میلیون تومان هم وام نمیدهند.
در شرایطی که صندوق فرهنگیان با سرمایهای که از طریق کسر 5 درصد از حقوق فرهنگیان و واریز 5 درصد سهم دولت به دست آمده است فعالیت میکند و فلسفه تأسیس آن حمایت از فرهنگیان بهویژه در ایام بازنشستگی است، این صندوق عملاً بروندادی برای آنها نداشته است.
فرهنگیان بازنشسته این روزها با مشکلات متعددی از جمله تأخیر یکساله و بیشتر در پرداخت پاداش پایان خدمت و کم بودن حقوق بازنشستگی مواجه هستند و بارها شاهد گلایه آنها در این رابطه بودیم، در چنین شرایطی صندوق فرهنگیان بهجای ارائه خدمات و اعطای وامهای حمایتی به فرهنگیان، تاریکخانهای برای فساد مالی شده است.
طرحهای ارائه شده از سوی صندوق ذخیره عمدتاً به ارائه کارتهای خرید همچون کارتهای صدرا یا حکمت خلاصه میشد که آنها نیز با شکست مواجه شد.
صندوق ذخیره در سال 93 نیز اقدام به اعطای 1700 خودروی لیزینگی خارجی کرد، خودروهای ارائه شده شامل هیوندای آی20، هیوندای النترا، هیوندای سوناتا، هیوندای آیایکس35، هیوندای سانتافه، کیا اپتیما و کیا اسپورتیج بود که متقاضیان باید 30 درصد قیمت خودرو را بهصورت نقدی و مابقی آن را بهصورت تسهیلات با کارمزد 15 درصد و اقساط 84ماهه پرداخت میکردند. این موضوع در آن زمان با انتقاد بسیاری از سوی فرهنگیان همراه شد چرا که یکی از شرایط واگذاری خودرو بالاتر بودن مانده حقوق از قسط وام (1200000 تا 2600000 تومان) بود.
اسدالله عباسی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتوگو با تسنیم در رابطه با وضعیت اخیر صندوق ذخیره فرهنگیان اظهار کرد: در رابطه با فعالیت صندوق فرهنگیان شفاف سازی نشده است و بهطور حتم سوء مدیریتهایی در این صندوق وجود دارد.
وی افزود: مدیریت فامیلی و اعطای پاداشهای دلخواه و نامتعارف در مجموعه صندوق مشاهده میشود در حالی که این صندوق متعلق به فرهنگیان است و در شرایطی که معلمان با حقوقهای پایین زندگی خود را سپری میکنند چگونه اموال آنها در صندوق فرهنگیان اینگونه تباه میشود؟
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: معلمان برای دریافت وام با سختیهای متعدد مواجهند در حالی که بانک سرمایه به برخی افراد خاص بهآسانی وامهای کلان پرداخت کرده است.
عباسی با اشاره به اینکه دولت باید در مقابل تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان واکنش نشان دهد، بیان کرد: در این رابطه نباید سکوت کرد، در صورت تشکیل کارگروه تحقیق و تفحص از صندوق فرهنگیان برای موارد مبهم میتوان مستندات را ارائه کرد و پس از آن گزارش تهیه شده به مردم و فرهنگیان اعلام خواهد شد.