کشمش بهعنوان یک محصول استراتژیک و ارز آور تلقی میشود بر همین اساس در صورت ایجاد هماهنگی میان وزارت جهاد کشاورزی و بورس کالا، میتوان کشمش را از طریق بورس کالای ایران و با رعایت استانداردهای اعلامی معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی مورد معامله قرار داد.
عباسبنازاده گفت: تاک یا مو یا درخت انگور گیاهی است که در مناطق معتدل و حتی سردسیر و گرمسیر با نوع و واریتههای مختلف قابل رویش است. محصول این گیاه به نام انگور و خشک آن به نام کشمش میتواند یک محصول استراتژیک ارز آور تلقی شود مشروط به اینکه حوزه معاونت باغبانی از طریق ترویج و آموزش کشاورزان تغییر قابل ملاحظهای در تاکستانهای موجود و راهنمایی در نوع و واریتههای دنیا پسند به عمل آورد. وی افزود: در حال حاضر و در وضعیت فعلی تولید محصول انگور در کشور حدود ۲ تا ۵/ ۲ میلیون تن است. طبق نظر کارشناسان به دلیل مرغوبیت خاک و آشنایی کشاورزان با این گیاه در صورت تغییر وضعیت از حالت سنتی فعلی به اصول فنی و مکانیزه، تولید این محصول میتواند تا ۱۶ میلیون تن یعنی ۸ برابر تولید فعلی برسد.
این محصول بهصورت تازه و خشک (کشمش و مویز) و حتی تولید پکهای آب انگور یا شیره انگور و سرکه مورد مصرف است که در صورت افزایش تولید در هر مورد مصرف، بازار خاص و مورد علاقه خود را میطلبد. ایران سومین تولیدکننده کشمش در جهان و هشتمین کشور از نظر تولید انگور است یعنی پس از آمریکا و ترکیه، ایران سومین تولیدکننده کشمش تلقی میشود. متاسفانه یکی از اشکالاتی که باعث میشود کشمش ایران نتواند بازارهای بینالمللی را تصاحب کند علاوه بر کمی تولید، نوع و واریتههای مورد پذیرش کشورهای مختلف، نحوه جمعآوری، شستوشو و تفکیک و بستهبندی این محصول و عدم رعایت درجه بندی از نظر رنگ، سایز دانه و نوع و کیفیت آن است. بهطور خلاصه عدم رعایت استانداردهای جهانی از نظر فنی و بهداشتی نتوانسته جایگاه ویژهای برای این محصول خصوصا در کشورهای آمریکایی و اروپایی ایجاد کند. در سال زراعی جاری طبق بررسیهای به عمل آمده آمریکا با تولید ۳۱۵ هزار تن و ترکیه با تولید ۳۰۰هزار تن و ایران با تولید ۱۵۰هزار تن در رقابت صادراتی هستند. از طرفی نوعی از کشمشهای ایران نظیر کشمش ملایر یا قوچان آنقدر مورد توجه اروپاییان است که تولید بعضی کشورها نظیر هند یا یونان با نام کشمش ملایر و قوچان در تابلوی بورس ازمیر یا آدنا درج میشود. این موارد در شرایطی است که به تازگی تعدادی از نمایندگان به دلیل عدم امکان صادرات کشمش، تقاضای خرید تضمینی این محصول توسط دولت را دارند که خرید تضمینی به صلاح دولت، کشاورز و صادرات نیست زیرا به دلیل عدم رعایت استانداردها در خرید تضمینی، ارگان خریدار با عجله و با فشار کشاورز این محصول را در بسته بندیها و حجم زیاد نظیر کیسههای گونی ۵۰ تا ۱۰۰ کیلویی خریداری میکند که تا زمان اتمام خرید تضمینی (حداقل تا ۵ ماه) این محصول به دلیل رطوبت و داشتن قند زیاد، شیره زده و هنگام شستوشو و بستهبندی تا ۲۵ درصد افت و ضایعات به بار میآورد؛ در حالیکه اگر به نحوی برنامهریزی شود که محصول پس از خرید بلافاصله شستوشو و بسته بندی شود حداقل افت یعنی ۵ درصد را خواهد داشت.
وی معتقد است: با همه این تفاسیر، پیشنهاد میشود با توجه به سابقه چندین و چندساله خرید تضمینی در کشورمان، مسوولان سازمان مدیریت، وزارت جهاد کشاورزی و همچنین شرکت بورس کالای ایران با هماهنگی یکدیگر برای بهبود شرایط فعلی بازار داخلی کشمش، رشد کیفیت و ایجاد استانداردهای لازم و همچنین صادراتی بهتر، برنامهریزی کنند. در صورت ایجاد این هماهنگی، میتوان اولا این محصول را از طریق بورس کالای ایران و با رعایت استانداردهای اعلامی معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی مورد معامله قرار داد و ثانیا شفافیت قیمت در زمینه خرید و فروش این محصول به عمل میآید؛ در این صورت میتوان با مقایسه نرخهای جهانی در زمینه صادرات این محصول نیز بهتر از گذشته اقدام کرد. در نهایت میتوان با در نظر گرفتن جوایز صادراتی خاصی جهت صادرات کشمش همزمان با خرید آن، با داشتن یک برنامهریزی مناسب وارد گود رقابت با سایر کشورها شد تا از آن به بعد کشمش بهعنوان یک محصول استراتژیک و ارزآور تلقی شود.