يك كارشناس اقتصادي با اشاره به اينكه احتمال سقوط اونس جهاني تا 1350 دلار وجود دارد، معتقد است: تنها راهي كه عطش خريداران را كاهش مي دهد عرضه بستههاي 500 تايي سكه است البته با قيمت پايه نه در حراج، زيرا سبك حراج در بانك كارگشايي خود باعث افزايش قيمت ميشود.
به گزارش خبرنگار اقتصادي فارس، رشد حبابي قيمت سكه بر خلاف قيمتهاي جهاني آشفته بازاري را در بازار اين كالا بوجودآورد و اين وضعيت به حدي پيش رفت كه بسياري از مردم عامي كارهاي روزانه خود را رها كرده و به خريد و فروش سكه مشغول شدند، البته شايد برخي از اين بازار استفادههاي كلان كرده باشند ولي به گفته اكثر فعالان اغلب افرادي كه به روند بازار سكه آشنا بودند در اين شرايط به دليل اينكه روند آن منطقي و غير قابل پيش بيني بود ضررهاي كلاني كردند.
فرزان سهرابي كارشناسان اقتصادي و مدير قرار دادهاي آتي شركت كارگزاري بهپرور تحليلي از وضعيت بازار، در گفت و گو با خبرنگار اقتصادي فارس تحليلي خود در خصوص دلايل ايجاد حباب در بازار سكه و اقدامات و عكسالعملهاي مسئولان براي كنترل قيمتهاي سكه را ارائه كرده است كه متن آن به شرح زير است:
*عوامل مؤثر در ايجاد حباب 50 هزار توماني براي سكه
فارس: چه تحليلي از وضعيت فعلي طلا داريد؟
سهرابي: با توجه به اينكه طلا در هر كشوري يك كالاي سرمايهاي است، در حال حاضر اين كالا تبديل به يك نوع ارز شده است و عواملي از جمله بدهيهاي اروپا، وضعيت هستهاي ژاپن، كاهش ارزش دلار، افزايش تورم جهاني و بالا رفتن قيمت غذا و انرژي باعث شده قيمت جهاني اين كالاي گرانبها افزايش يابد.
اما بايد در نظر داشت كه اين قيمتها هميشه در مسير صعودي نيست و اين مسئله يك امر طبيعي است، بنابراين افرادي كه اقدام به خريد ميكنند تا حدي مي توانند سكهها را نگه دارند و وقتي شروع به فروش كنند اصلاح قيمتي شروع ميشود.
فارس: مي توان پيشبيني كرد اصلاح قيمتي از چه زماني شروع ميشود؟
سهرابي: اين اصلاح قيمتي احتمالاً از نرخ 1520 دلار در طلاي جهاني شروع ميشود.
فارس: بر چه اساس چنين پيش بيني داريد؟
سهرابي: يكي از عواملي كه در قيمت طلاي جهاني اثر دارد تصميم بانك مركزي آمريكا در چهارشنبه شب در خصوص نرخ سود بانكي است. همچنين، اگر قيمت نفت از 113 دلار عبور كند و به 120 دلار برسد احتمالاً آمريكا با افزايش 0.25 درصدي نرخ سود بانكي روبرو خواهد شد. همچنين از نظر كارشناسان اين احتمال وجود دارد كه بازخريد اوراق خزانهداري آمريكا در انتهاي ماه (june) رخ دهد،بنابراين اوضاع ايران نيز به دليل التهاب بازار جهاني ميتواند ملتهب شود.
فارس: رشد قيمت سكه در هفتههاي گذشته تناسبي با افزايش قيمتهاي جهاني طلا نداشته است، چه مسائلي باعث ايجاد حباب 50 هزار توماني در سكه شد؟
سهرابي: يكي از مهمترين دلايل، كاهش نرخ سود بانكي است كه باعث شد پول زيادي از بانكها خارج و به بازار وارد شود. در هر كشوري هر وقت نرخ سود كاهش يابد بر روي طلا اثر ميگذارد. در ايران نيز اين وضعيت به دليل افزايش پول نقد جاري بوجود آمد، بنابراين منطقي است چنين وضعيت ايجاد شود.
قيمت شمش در ايران با قيمت جهاني حركت ميكند ولي قيمت سكه به دليل نقدينگي بالايي كه در اين كالا وجود دارد و به راحتي فروخته ميشود افزايش يافته، اما بايد نوسانات آن را در نظر گرفت.
البته بايد به اين نكته اشاره كرد كه بالا رفتن قيمت سكه چيز بدي براي اقتصاد نيست زيرا در سبد خانوار اثري ندارد و كسي سكه نميخورد بنابراين اگر التهاب نقدينگي فراوان در كشور با افزايش قيمت سكه مهار شود بد نيست، البته نه تا اين حد كه به حباب 50 هزار توماني تبديل شود.
فارس، نظر شما درباره اقدام بانك مركزي فروش سكه در برخي از شعب بانك هاي ملي چيست؟ آيا مي تواند با اين روش قيمتها را متعادل كند؟
سهرابي: ابتدا بايد گفت، كه بانك مركزي دير وارد عمل شد، حباب 50 هزار تومان براي سكه بسيار بالا است. ولي به نظر ميرسد اين برنامه را دارند كه از اين طريق نقدينگي بازار را جمع كنند و منطقي است، اما به عنوان يك كارشناس اقتصادي معتقدم يكي از دلايل بالا رفتن سكه در ايران جمع كردن نقدينگي است.
فارس: چه اقدامي التهاب بازار را كم و قيمتها را كاهش ميدهد؟
سهرابي: تنها راهي كه عطش خريداران را كاهش مي دهد عرضه بستههاي 500 تايي سكه است البته با قيمت پايه نه اينكه به حراج گذاشته شود تا در جريان حراج باز قيمت افزايش يابد و سبك حراج در بانك كارگشايي خود باعث افزايش قيمت ميشود.
زماني قيمت واقعي كشف و بازار اشباع ميشود كه عرضه و تقاضا متعادل باشد ولي در حال حاضر تقاضا بيشتر از عرضه است،البته در اين چند روز بانك مركزي توانست حدود 35 هزار تومان قيمت را كاهش دهد ولي همچنان در قيمت فعلي حباب وجود دارد، بنابراين، اگر ميزان عرضه در روز هاي آينده افزايش يابد، التهاب بازار كند ميشود.
بانك مركزي با دارا بودن كارشناساني از بازار سنتي و جهاني ميداند چگونه قيمتها را كنترل كند ولي چرا دير وارد عمل شد، مشخص نيست.
بنابراين تنها عرضه نامحدود بانك مركزي البته نه به قيمت فعلي زيرا به نسبت انس گران تر است، مي تواند روند قيمتها را تغيير دهد، در روز گذشته بر اساس انس جهاني قيمت سكه حدود 400 هزار تومان محاسبه شد، بنابراين با توجه به كاهش حباب قيمت سكه همچنان بيش از 10 هزار تومان حباب وجود دارد كه با اقدامات بانك مركزي در حال كاهش است.
فارس: آيا عرضه سكه در بستههاي 500 تايي مشكل را حل ميكند؟
سهرابي:چنين وضعيتي اواخر سال 87 در كشور بوجود آمده بود كه درآن زمان بستههاي سكه در بانك كارگشايي 500 تايي شد و اين كار آنقدر ادامه يافت تا متقاضي براي خريد وجود نداشته باشد.
روش فعلي كه بانك مركزي تنها 5 سكه آن هم در شعب محدود انجام ميدهد، وضعيت را متعادل نكرده و حتي مردم بيشتر تحريك ميشوند، البته بايد گفت اگر بازار سنتي به اين نتيجه برسد كه مردم عامي از بانك مركزي سكه 409 تومان را خريده و در بازار 420 تومان ميفروشند اجازه دريافت چنين سودهايي را به انها نميدهند و در نتيجه قيمت كاهش مي يابد.
فارس: برخي طي دو سه هفته اخير سودهاي كلاني كردند، اما طلا فروشان و تاجران به گفته خودشان ضرر كردند، چرا؟
سهرابي: در بازار امسال هر كسي كه به معاملات طلا آشنا بود ضرر كرد، زيرا چنين وضعيتي را پيش بيني نميكرد كه ربع سكه 98 هزار توماني به 160 هزار تومان برسد،در حال حاضر نيز كه قيمتها 20 يا 30 هزار تومان كاهش يافته باز هم قيمتها منطقي نيست.
فارس: اين تحولات و قيمتهاي حبابي در سكه با توجه به اينكه در بخش معاملات آتي بورس كالا سكه معامله ميشود، چه اثري دارد؟
سهرابي: بورس كالا و معاملات آتي نيز بازاري جدا نيست و هر اتفاقي كه در بازار آزاد و سنتي رخ دهد، اثر مستقيمي بر روي معاملات آتي اين كالا دارد. همچنين، چون فعالان بازار آتي عمدتا از بازار سنتي هستند هر اتفاقي كه در بازار سنتي رخ ميدهد در بورس نيز اثر ميگذارد.
فارس: فكر ميكنيد تا چه زماني روند افزايشي قيمت سكه در بازار داخل ادامه دارد؟
سهرابي: به دليل اينكه دستور عرضه و ضرب سكه را بانك مركزي ميدهد، نميتوان پيشبيني كرد. هميشه با ديدن روند قيمتها ميتوان بر آن اساس برخي تصميمگيريها و پيشبينيها را انجام داد، اما نميتوان ذهن افراد را پيشبيني كرد بنابراين مشخص نيست در اين شرايط رئيس كل بانك مركزي چه تصميمي اتخاذ ميكند. بانك مركزي قرار بود از شنبه در 40 شعبه بانك ملي در تهران سكه عرضه ميكند ولي تعداد شعب كم و از ساعت 11:50 دقيقه شروع به عرضه كردند. در حالي كه مردم در انتظار عرضه سكه به هر تعداد و در شعب بيشتري بودند،اما وقتي صبح شنبه نحوه عرضه را ديدند، روند كاهشي قيمت سكه به افزايشي تبديل شد.
با اعلام بانك مركزي در سه شنبه شب قيمت سكه در چهارشنبه و پنج شنبه حدود 30 هزار تومان كاهش يافت ولي در روز شنبه كه قرار بود عرضه سكه شروع شود به دليل كاهش شعب عرضهكننده باز قيمتها سير صعودي به خود گرفت.
فارس: وضعيت معاملا آتي سكه در اولين روز عرضه بانك مركزي يعني شنبه به چه شكل بود؟
سهرابي: به دليل اينكه در دو روز كاري قبل از شنبه در معاملات آتي قيمتها هر روز سه درصد افت كرد شنبه معاملات آتي با خطر بزرگي روبرو شد، زيرا اگر شنبه نيز سه درصد افت ميكرد، بسياري از معامله گران آتي بيش از حد ضرر ميكردند و اين ضرر به حدي ميرسيد كه مجبور بودند اضافه ضرر مشتري را كارگزاران بدهند.معاملات در بورس كالا برنده/برنده نيست بلكه هميشه يك برنده دارد يك بازنده.
اين نوسانات ريسك بورس را بسيار بالا برده و اگر اين ضررها همچنان ادامه داشته باشد حجم معاملات در بورس طي ماههاي آينده بسيار كاهش مييابد.
فارس: وضعيت قراردادهاي آتي درهفته گذشته با توجه به روند افزايشي قيمت سكه در بازار به چه شكل بود؟
سهرابي: از سهشنبه هفته گذشته روزي 5 يا 6 هزار قرارداد براي ماههاي ارديبهشت، تير و شهريور منعقد شد و شنبه نيز حدود 3600 قرارداد بسته شد كه اين حجم قرارداد غير منتظره بود. تعداد قراردادها آتي و قيمتهاي اثر مستقيمي بر روي هم دارند، بنابراين هر زمان قيمتها رو به افزايش باشد تعداد قراردادها نيز افزايش مي يابد.
باز تأكيد مي كنم بالا رفتن بيش از حد قيمت سكه به دليل كاهش نرخ سود بانكي است كه باعث شده پولها از بانك خارج و به بازار سكه وارد شود،در حالي كه وقتي قصد كاهش نرخ سود بانكي را دارند بايد زمينه سرمايه گذاري اين پول ها در نظر بگيرند تا چنين مشكلاتي در برخي بخش هاي بوجود نيايد، زيرا ورود نقدينگي به بخش هاي سرمايه اي كمكي به رشد ناخالص ملي نميكند.
فارس: برخي معتقدند افزايش قيمت سكه به دليل جمع آوري نقدينگي جامعه است، آيا مي توان چنين چيزي گفت؟
سهرابي: تا زماني كه عضوي از بدنه اجرايي بانك مركزي نباشيم نميتوان نظري در اين خصوص داد. ميشود پيشبيني كرد و نميتوان قطعي نظر داد.
فارس: آيا جمع آوري سكه هاي پارسيان برقيمت سكه هاي بانكي اثر داشت؟
سهرابي: اين اقدام بيش از همه بر روي قيمت سكه هاي يك گرمي اثر گذاشت و باعث شد قيمت آن از 50 هزار تومان به 65 هزار تومان برسد.
بايد اين مسئله را درنظر گرفت كه مردم از اقدامات بانك مركزي و دولت در راستاي كاهش قيمت سكه نميترسند زيرا از نوسان صعودي قيمتهاي جهاني طلا مطمئن هستند، اما معلوم نيست كه قيمت طلا همواره در حال صعود باشد.
* وضعيت جهاني بازار طلا و اثر كنفرانس بانك مركزي آمريكا براي نرخ بهره
فارس: قيمت طلا در بازار جهاني در چه وضعيتي قرار دارد؟
سهرابي: بازخريد اوراق بهادار آمريكا اثر قابل توجهي بر روي نرخ بهره و اشتغالبزايي آن كشور دارد كه اين عوامل نيز بر روي نرخ طلا اثر گذارند. همچنين وضعيت كشورهاي همسايه و بالا رفتن قيمت نفت يك عامل تأثيرگذار بر روي طلا است و از وقتي طلا به يك دارايي ايمن و مطمئن تبديل شد، منطقي است كه تقاضا افزايش يابد ولي قيمتها دائما در بازار جهاني افزايشي نخواهد بود،
همان طور كه در ابتدا گفتم قيمت انس طلا حداكثر از 1540 دلار بالاتر نمي رود و پس از آن شروع به اصلاح قيمت ميكند كه اين اصلاح از اواخر هفته شروع ميشود.
چهارشنبه 12:30 شب به وقت نيويورك و 20:30 دقيقه امشب به وقت تهران بانك مركزي آمريكا كنفرانسي در خصوص نرخ سود دارد و پس از اعلام نرخ سود، سياستهاي جديد بانك مركزي آمريكا در خصوص كنترل فشار تورم در آمريكا را اعلام ميكند. در صورت افزايش نرخ سود بانكي قيمت طلا 35 تا 40 دلار افت خواهد كرد.
بنابراين ممكن است دست نگه داشتن دولت و بانك مركزي ايران نيز براي عرضه عمده سكه در بانكها صرفا مشخص شدن قيمت انس در چهارشنبه باشد، زيرا نميتوان سرمايه بيتالمال را حراج كرد.
همچنين، هيچ كارشناسي پيش بيني افزايش قيمت طلا را در اين ماه نميكرد و همه انتظار اين روند را در تير ماه (June) داشتند، كه به دليل مسائل خاورميانه بوده و وضعيت امسال استثناء بود.
رئيس خزانه داري امريكا اعلام كرده كه ممكن است اوراق بهادار خزانه داري آمريكا را كه به كشورهاي آسيايي فروخته، بازخريد كند.
فارس: در صورت رسيدن قيمت طلا به 1540 دلار قيمت سكه به چه قيمتي مي رسد؟
سهرابي: اگر به اين رقم برسد قيمت سكه حداكثر 10 هزار تومان افزايش مييابد. به طور كلي اگر قيمت دلار ثاببت باشد، هر 10 دلار افزايش در انس طلا، 2300 تومان قيمت سكه را افزايش ميدهد. در شرايط فعلي كه قيمت سكه در داخل، حباب دارد يا سود هاي كلان بدست مي آورند يا ضرر هاي زياد.
فارس: معاملات طلا در دنيا از چه ساعتي شروع مي شود؟
سهرابي: معاملات طلا از يكشنبه شب ساعت 2.5 صبح به وقت تهران در بورس استراليا(سيدني) باز و تا هفته بعد جمعه ساعت 1.5 شب به وقت تهران در شيكاگو ادامه دارد. در اين سيكل زماني طلا به صورت حضوري و الكترونيكي معامله ميشود، بنابراين كسي كه در بازار كار ميكند بايد بداند در هر لحظه طلا در چه بازاري نوسان پيدا ميكند، در مجموع قيمت طلا در بورس نيويورك تعيين ميشود.
به طور مثال، روزي كه قرار است نرخ بهره در لندن مشخص شود در آن لحظه به روند قيمت طلا درآن بازار توجه ميكنيم، همه اين مسائل به دليل اينكه طلا يك كالاي جهاني است به روي بازار ايران نيز اثر ميگذارد.
بر اين اساس، هميشه انس بالا نميرود و كساني كه در قيمت 1400 و 1350 دلار طلا خريداري كرده اند زماني كه اقدام به فروش مي كنند و قيمتها كاهش مي يابد.
فارس: چه پيش بيني ازآينده قيمتي فلزات با ارزش وجود دارد؟
سهرابي: در فلزات با ارزش به شدت خطر اصلاح قيمتي وجود دارد به نحوي كه طلا تا 1450 يا 1460 دلار افت مي كند، نقره نيز تا 39 دلار.
بنابراين قيمت طلا حدود 15 دلار ديگر رشد كرده و به 1520 دلار ميرسد و پس از آن اصلاح قيمت شروع خواهد شد واين اصلاح احتمالا از امروز يا فردا شروع مي شود.
فارس: وضعيت كشور هايي خاورميانه و همسايه چه اثري در قيمت ها دارد؟
سهرابي: اگر در دنيا اعلام شود كه قذافي از قدت كنارهگيري كرده و ليبي به آرامش رسيده، نفت 15 تا 10 دلار افت كرده و به 100 دلار ميرسد و انس طلا نيز تا 1450 دلار ميرسد، زيرا نفت ليبي بالاترين گريد را در بين ساير نفتها دارد.اين احتمالها ممكن است اصلا رخ ندهد زيرا شرايط جهاني اصلا مشخص نيست.
در نهايت به اين نتيجه ميرسيم كه افزايش قيمت طلا در دنيا همواره روند صعودي ندارد و اين امكان وجود دارد كه قيمت طلا در 1520 دلار به يك افسانه تبديل شود، بنابراين معاملهگران طلا و سكه در نظر داشته باشند كه احتمال سقوط طلا تا 1350 دلار دو از ذهن نيست.
سهرابي در پايان به نقش خبرنگاران در چنين شرايط حساسي اشاره كرد و معتقد است: اين جو را دلالان ايجاد ميكنند ولي دود آن به چشم افراد معمولي ميرود و بنابراين خبرنگاران بايد بر حبابي بودن قيمت سكه تأكيد كنند و به اطلاع رساني مكرر در مورد بازار سكه و طلا در داخل و خارج بپردازند.
گفتوگو از: حميده نكونام
۷ اردیبهشت ۱۳۹۰ ساعت ۱۰:۵۰:۵۹ قبل از ظهر