افزایش پی درپی قیمت سکه دولتی در شعب بانک ملی و اختلاف فاحش آن با قیمتهای کاهشی بازار آزاد، نگرانیهایی را فراهم آورده است.
افزایش پی درپی قیمت سکه دولتی در شعب بانک ملی و اختلاف فاحش آن با قیمتهای کاهشی بازار آزاد، نگرانیهایی را فراهم آورده است. طی روزهای اخیر کارشناسان و فعالان بازار سکه از اعمال مالیات بر ارزش افزوده سکه به شدت انتقاد کردهاند.
رییسکل بانک مرکزی دیروز بالاخره سکوت خود را شکست و با انتقاد فراوان از نحوه اجرای مالیات بر ارزش افزوده در بازار سکه، تمام تقصیرها را بر گردن معاون حقوقی دولت و سازمان امور مالیاتی انداخت و نهایتا با تاکید بر اینکه سکه بانک مرکزی دیگر خریدار ندارد، آب پاکی را روی دست کارشناسان دولت ریخت و گفت: از اينجا مالياتي درنميآيد، چون فروشي نداريم.وی همچنین با بیان اینکه بانك مركزي با اجراي ماليات برارزش افزوده يكي از مهمترين ابزارهاي خود براي تنظيم بازار را از دست داد، گلایه کرد: با خريداري نشدن سكههاي بانك، ديگر امكان اخذ ماليات برارزش افزوده نيز از سكهها وجود ندارد. در اين حالت علاوه بر حذف شدن ماليات برارزش افزوده، قدرت و توان رقابتي (يكي از مهمترين ابزارهاي طلا) از دست رفت.
رییسکل بانک مرکزی در عین حال که دولت را در این وضعیت بی تقصیر میداند، تاکید کرد: وقتي مجلس، بانك مركزي را از ماليات برارزش افزوده معاف كرده چرا آقايان بازهم ميخواهند از بانك، ماليات بگيرند؟ او رسما گفت: نميتوانيم مقابل دولت بايستيم.
در همين حال هشدار رییسکل بانک مرکزی به تزریق گسترده ارز در بازار، نرخ دلار آزاد آمریکا دیروز 20 تومان کاهش یافت و به 1185 تومان رسید. قیمت دلار بانکی دیروز به 1064 تومان رسید، در حالی که نرخ مرجع دلار آمریکا در بانک مرکزی دیروز بدون تغییر 10622 ریال بود.
چرخش نقدینگی از بازار سکه به سمت بازار ارز ، پس از اعمال 4 درصدی مالیات بر ارزش افزوده، موجب افزایش تقاضا و گرانی ارزهای عمده به ویژه دلار آمریکا شد.قیمت دلارآمریکا طی یک هفته گذشته تا 1210 تومان نیز افزایش داشت که قیمتهای خارج از عرف سکه در پی اعمال مالیات بر ارزش افزوده موجب فرار سرمایهها از بازار سکه به سوی بازار ارز شد.
دیروز درپایان معاملات بازارهای جهانی برابری یورو در مقابل دلار آمریکا تا 4332/1 بالا رفت که نشان از افت ارزش دلار آمریکا دارد. در عین حال قیمت طلا با 17 دلار افزایش تا 1536 دلار بالا رفت. قیمت سکه دولتی دیروز با 17 هزار و 360 تومان افزایش به 451 هزار و 360 تومان رسید که طبق گفته رییسکل بانک مرکزی دیگر خریداری ندارد. این در حالی است که قیمت سکه در بازار آزاد با 3000 تومان کاهش تا 445 هزار تومان افت کرد. نیم سکه دولتی نیز 8 هزار و 680 تومان گران تر شدو به نرخ 225 هزار و 680 تومان رسید. قیمت نیم سکه در بازار آزاد 226 هزارتومان گزارش شد.
ربع سکه بانکی دیروز تا 128 هزارو 440 تومان بالا رفت، در حالی که قیمت آن در بازار آزاد 130 هزارتومان بود.
در بازار ارز یورو با 5 تومان کاهش قیمت تا 1695 تومان افت کرد.
«دل خون» بهمني از اجراي ماليات برارزش افزوده سکه
اما همزمان با اعمال ماليات بر ارزش افزوده بر فروش سكه طي يك هفته گذشته، رييسكل بانك مركزي در گفتوگو با فارس با انتقاد از اين قانون و تشريح آثار منفي آن، به بيان ناگفتههايي از بازار سكه و آينده مبهم آن پرداخت. محمود بهمني با تشريح دلايل اتفاقات روزهاي اخير بازار سكه و ارزان بودن قيمتهاي آزاد نسبت به قيمتهاي رسمي، گفت: بانك مركزي به ميزان كافي و چند صد تن طلا در كشور دارد و البته به اين ذخاير و بازار طلا نيز كنترل كافي و لازم را دارد.
وي افزود: اما زماني كه سازمان ديگري با لحاظ كردن ارزش افزوده قيمت سكه را 18 الي 20 هزار تومان افزايش ميدهد به معناي اين نيست كه بانك مركزي قيمتها را بالا برده است. رييس كل بانك مركزي با بيان اينكه قيمت واقعي سكه منهاي قيمت تمام شده با لحاظ ماليات برارزش افزوده است، گفت: اگر ارزش افزوده از قيمت سكه در روزهاي اخير كاسته شود مشخص خواهد شد كه بانك مركزي قيمت سكه را كنترل كرده است.
بهمني ضمن تاكيد براينكه قيمت سكه طلا بدون ماليات بر ارزش افزوده مطابق با بازارهاي جهاني است، ادامه داد: اما حالا اين ابزار را از دست بانك مركزي را گرفتند؛ حال كه فروش سكه در بانك مركزي طي روزهاي اخير خيلي كم شده و به نزديك صفر رسيده بايد پرسيد كه آيا بانك مركزي مقصر اين مساله است؟
اين مقام مسوول در شبكه بانكي اذعان داشت: قيمت سكههايي كه الان در شعب بانك ملي عرضه ميشود به مراتب بالاتر از قيمتهاي جهاني طلا است ولي اين به خاطر نرخهاي بانك مركزي نيست بلكه ارزش افزوده اين قيمتها را بالابرده است.
بهمني با انتقاد از اخذ ماليات برارزش افزوده در سكه، تصريح كرد: در طول تاريخ، بانك مركزي از پرداخت هرگونه ماليات برارزش افزوده، عوارض و حقوق گمركي براي طلا معاف بوده تا قيمتهاي بازار كنترل شود.
سكههاي تقلبي نخستين اثر اخذ ماليات برارزش افزوده
رييس كل بانك مركزي در مورد احتمال قاچاق در بازار طلا و سكه گفت: زماني كه قيمتها به اين نحو باشد قاچاق و ورود سكههاي تقلبي به كشور آغاز ميشود. بهمني دلايل اين موارد را اخذ ماليات برارزش افزوده دانست و تصريح كرد: بانك مركزي در حال حاضر بايد به مردم هشدار بدهد كه مراقب سكههاي تقبلي در بازار باشند و از خريد آنها خودداري كنند.
وي ضمن بيان اينكه بانك مركزي با اجراي ماليات برارزش افزوده يكي از مهمترين ابزارهاي خود براي تنظيم بازار را از دست داد، گفت: اگر الان طلاي قاچاق با اين قانون وارد كشور شود، بانك مركزي بايد چطور وضعيت را كنترل كند؟ بانك مركزي بايد معادل قيمت جهاني يا پايينتر طلا را به بازار عرضه كند اما زماني كه ارز، گرانتر باشد به طور حتم طلاي قاچاق وارد كشور مي شود.
رييس كل بانك مركزي دليل قاچاق طلا را پايين بودن قيمت سكه در بازار آزاد عنوان كرد و افزود: وقتي قيمت بازار پايينتر باشد، آيا بانك مركزي بايد بازار را كنترل كند يا كنترل بانك مركزي دست بازار باشد؟ وي خطاب به سودجويان اين روزهاي بازار سكه، تاكيد كرد: بانك مركزي به شدت جلوي قاچاق طلا را ميگيرد. همچنين مانع از ورود سكههاي تقلبي به دليل كاهش قيمتها ناشي از ماليات برارزش افزوده خواهد شد.
رييس كل بانك مركزي با بيان اينكه بايد به شدت مراقب هرگونه تخلف و سودجويي در اين وضعيت بود، تصريح كرد: همكاران ما در مرزها نيز بايد مراقب باشند كه طلا قاچاق نشود.
سكه بانك مركزي ديگر خريدار ندارد
وي درباره دليل اجراي ماليات بر ارزش افزوده در بانك مركزي و عدم اجراي آن در بازار گفت: بانك مركزي «دولتي» است. پس از اعلام اخذ ماليات برارزش افزوده از سكه نيز بانك مركزي اين طرح را از معاونت حقوقي رييس جمهور استعلام كرد و ايشان نيز گفتند قانون است و بايد آنرا اجرا كنيد. اين مقام مسوول در بانك مركزي تاكيد كرد: وقتي كه معاونت حقوقي ميگويد بايد ماليات برارزش افزوده سكه در بانك مركزي اعمال شود اين بانك كه نميتواند تخلف كند، اما بازار در مسير خود حركت ميكند.
بهمني افزود: برخي ميخواستند كه از سكه ماليات بگيرند و حاصل اين اقدام موجب نابساماني بازار سكه طي هفته اخير شد؛ با اين وصف ديگر خريداري براي سكه بانك وجود ندارد. رييس كل بانك مركزي با بيان اينكه با خريداري نشدن سكههاي بانك، ديگر امكان اخذ ماليات برارزش افزوده نيز از سكهها وجود ندارد، تصريح كرد: در اين حالت علاوه بر حذف شدن ماليات برارزش افزوده، قدرت و توان رقابتي (يكي از مهمترين ابزارهاي طلا) از دست رفت.
ماليات موجب 20 هزار تومان گراني سكه شد
رييس كل بانك مركزي در ادامه تاكيد كرد: با اجرا شدن ماليات برارزش افزوده در بازار سكه، 20 هزار تومان به مردم جامعه سكه گرانتر فروخته ميشود. وي درباره دليل اعمال ماليات برارزش افزوده در بازار سكه، تصريح كرد: اگر آقايان ماليات برارزش افزوده را در بازار سكه اجرا نميكردند به هيچ وجه بانك مركزي اجازه نميداد طلا از بازار جهاني به ميزان 16 الي 18 هزار تومان بالاتر برود. اين مقام مسوول در نظام بانكي گفت: مگر قيمت جهاني به قدري افزايش پيدا كند كه اين فاصله پوشانده شود البته بانك مركزي هم به همان ميزان قيمت تمام شده را بالا ميبرد.
بهمني حذف ارزش افزوده از قيمتهاي فروش انواع سكه طي روزهاي اخير را تاييدي بر سخنان خود دانست و خاطرنشان كرد: با انجام اين امر مشخص ميشود كه بانك مركزي قيمتهاي پايه را مطابق بازارهاي جهاني تعيين ميكند اما با افزودن ماليات بر ارزش افزوده قيمتها در بازار داخلي سير صعودي گرفته است.
سازمان امور مالياتي مصوبه بالاتر گرفت
رييس كل بانك مركزي همچنين درباره احتمال حذف ماليات برارزش افزوده از سكه، گفت: بانك مركزي نمي تواند اين ماليات را حذف كند اما از سوي ديگر در طول تاريخ هم مشاهده نشده كه از سكه ماليات اخذ شود. بهمني با اشاره به مصوبه مجلس مبني بر معاف بودن بانك مركزي از ماليات برارزش افزوده، تصريح كرد: با اين وجود سازمان امور مالياتي ميگويد كه مجوز خاص در اينباره گرفته است. وي افزود: به همين دليل بود كه از معاونت حقوقي رييس جمهور اجراي ماليات برارزش افزوده را استعلام كرديم؛ ما كه نميتوانيم مقابل دولت بايستيم. اين مقام مسوول در شبكه بانكي با بيان اينكه بانك مركزي ماليات برارزش افزوده را اجرا ميكند، اظهار كرد: سوال اينجاست وقتي مجلس، بانك مركزي را از ماليات برارزش افزوده معاف كرده چرا آقايان بازهم ميخواهند از بانك ماليات بگيرند؟ وي با تاكيد براينكه بانك مركزي بايد بازار را كنترل كند، تصريح كرد: در اين مواقع بايد ديد علت گران فروختن سكه در بانك مركزي چيست؟ طبيعي است با اعمال تكليف قانوني (ماليات برارزش افزوده) بانك مركزي اين قانون را بايد اجرا كند و به دنبال آن نيز سكه گران مي شود.
بهمني گفت: آقايان بايد به اين مسائل توجه كنند؛ البته درصورتي كه اين آثار را در بازار مشاهده كنند حتما اصلاح خواهند كرد؛ شايد خودشان متوجه بشوند كه اين وضعيت طبيعي نيست.
بانك مركزي بار طلاي خود را چند سال قبل جمع كرد
وی در پاسخ به این سوال که در خبرها آمده بود بانكهاي مركزي دنيا ظرف سه ماه به اندازه يك سال طلا خريداري كرده اند؛ آيا بانك مركزي ايران نيز جزء اين بانكها بوده است؟پاسخ داد: اين بانكها كار بسيار خوبي كرده اند اما بانك مركزي ايران پيش از اينكه بانكهاي مركزي ديگر كشورها به فكر بيفتند به ذخيره سازي طلا پرداخته است.
بهمني با تاكيد براينكه بانك مركزي در قيمتهاي بالا خريد طلا نداشته است، تصريح كرد: همان موقع كه قيمت بسيار پايين بود به ميزان خيلي زياد و در حجم چند صد تن طلا خريداري كرده است. وي تاكيد كرد: بانك مركزي مي خواست طلاهاي ذخيره سازي خود را ارزان به ملت خود بفروشد اما با ماليات بر ارزش افزوده ديگر نمي تواند اين كار را انجام دهد. اگر كمتر از قيمت جهاني سكه به بازار عرضه شود همه انتقاد مي كنند كه چرا ذخاير كشور را حراج مي كنيد. رييس كل بانك مركزي ادامه داد: افزايش 18 الي 20 هزار توماني قيمت سكه در يك روز به خاطر اعمال ماليات برارزش افزوده ديگر به بانك مركزي ارتباطي ندارد.
ديگر نميتوانيم بازار طلا را كنترل كنيم
رييس كل بانك مركزي در باره وضعيت نرخ فروش سكهها در بازار از هفته آينده، گفت: اگر طلا بدين ترتيب باشد ديگر بانك مركزي فروشي ندارد كه بتواند بازار طلا را كنترل كند؛ كسي نميآيد سكه را 20 هزار تومان بيشتر از قيمت جهاني از بانك بخرد.
بهمني تاكيد كرد: مگر اينكه بازار حبابي شود به گونهاي كه اين حباب به قدري باشد كه 20 هزار تومان را نيز خنثي كند و بيشتر از آن حبابي شود كه بانك مركزي بخواهد وارد قسمتي از حباب آن شود. رييس كل به پشتوانه قوي بانك مركزي در خصوص طلا اشاره و تصريح كرد: حتي اگر 10 سال اين روند پيش ميرفت بانك مركزي به راحتي بازار را كنترل ميكرد اما با اجراي ماليات برارزش افزوده عملا اين ابزار بسيار خوب را فعلا ساقط كردند.
بهمني در پاسخ به اين سوال كه آيا بانك مركزي اعتراض خود را در مورد اجراي ماليات برارزش افزوده به دولت مطرح نكرد؟ گفت: دولت مقصر نبود؛ اما به هر حال قانونا بانك مركزي بايد اين قانون را اجرا كند.
حاضريم درآمد طلا را نقدا به خزانه بريزيم
به گفته بهمني، بانك مركزي هيچ وقت براي كنترل بازار، ماليات و عوارض نداده بود و الان هم كه با لحاظ ماليات سكهها را به بازار ميدهد به دنبال سود نيست بلكه به دنبال تنظيم بازار است. اين مقام مسوول در شبكه بانكي ضمن تاكيد براينكه بانك مركزي هرچه قدر طلا بفروشد درآمد آن را به خزانه واريز ميكند، بيان كرد: اصلا به بانك مركزي بگويند نقدا هر چه قدر طلا فروختيد بريزيد به خزانه چرا قيمتها را بالا ميبرند؛ اگر اين را ميگفتند بانك مركزي بلافاصله به حساب خزانه واريز ميكرد. رييس كل بانك مركزي درباره درآمد فروش سكه در ماههاي گذشته كه بازار نوسان زيادي داشت، گفت: در اين مدت بانك مركزي بازار را تنظيم ميكرد و هر چه قدر پايان سال از مابهالتفاوت خريد و فروش طلا سود ببرد، درآمد را به حساب خزانه واريز ميكند. وي با بيان اينكه بانك مركزي بخش خصوصي نيست كه درآمدها را به حساب خود واريز كند، تاكيد كرد: اگر اين درآمدها را پايان سال به حساب خزانه واريز كنيم بهتر است يا اينكه يكباره با بالابردن قيمتها فروشمان را صفر كنيم.
از بانك مركزي ماليات در نميآيد
بهمني افزود: به هيچ وجه از صفر شدن فروش سكه و طلا در بانك خوشحال نيستيم چراكه بانك مركزي به قدري آماده بود كه ميتوانست كاملا بازار را در اختيار داشته باشد.
رييس كل بانك مركزي با ابراز ناراحتي از وضعيت اخير بازار سكه و ارز ناشي از اجراي ماليات برارزش افزوده، گفت: بالاخره اين هم سبكي است كه اجرا شده ولي بايد گفت كه از اينجا مالياتي درنميآيد چون فروشي نداريم. وي اضافه كرد: طبق اين برنامهريزي فروش سكه نداريم كه بخواهيم ماليات برارزش افزوده را پرداخت كنيم؛ اگر دوستان دنبال ماليات برارزش افزوده بودند راه درستي را انتخاب نكردند و اين راهش نبود.
جداسازی قرضالحسنه از سایر منابع
ريیسکل بانک مرکزی از ابلاغ افزایش وام 10 میلیون تومانی خودروهای فرسوده به بانکها خبر داد و گفت: جداسازی منابع قرضالحسنه از سایر منابع بانکی بر اساس طرح تحول نظام بانکی در دستور کار قرار دارد.
ريیس کل بانک مرکزی در گفتوگو با مهر با بیان اینکه در بسته سیاستی- نظارتی امسال بانک مرکزی موضوع افزایش وام بانکی مدنظر قرار گرفته است، تصریح کرد: مشتریان با تقاضایی که به بانکها میدهند میتوانند از وام 10 میلیون تومانی خرید خودرو استفاده کنند. وی با اشاره به اینکه مشتریان از این طریق خودروهای فرسوده خود را میتوانند از رده خارج کنند، اظهار داشت: وثیقه وام 10 میلیون تومانی خودروهای فرسوده دوضامن یا خود خودرو است. بهمنی از ابلاغ پرداخت وام 5 میلیون تومانی ازدواج به بانکها خبر داد و مدت زمان بازپرداخت این وام را 3 سال اعلام کرد. وي افزود: اگر مدت زمان بازپرداخت به جز این زمان باشد، بانکها متخلف محسوب خواهند شد. وی حذف صفرها از پول ملی و ادامه ساماندهیهای موسسات مالی و اعتباری، صندوقهای قرضالحسنه، صرافیها و غیره را از جمله برنامههای طرح تحول نظام بانکی کشور اعلام کرد. ريیسکل بانک مرکزی تفکیک منابع قرضالحسنه از سایر منابع بانکی را از دیگر برنامههای طرح تحول نظام بانکی کشور دانست و یکی از اهداف بانک مرکزی از این برنامه را کنترل بر روی تسهیلات بانکها اعلام کرد.
وی افزود: با جداسازی منابع قرضالحسنه بانکها از سایر منابع بانکی، بانک مرکزی میتواند کنترل بیشتری بر روی نحوه تسهیلاتدهی بانکها داشته باشند.
۸ خرداد ۱۳۹۰ ساعت ۶:۹:۴۲ قبل از ظهر