فصل برگزاری مجامع برای بانکها، این بار دیگر یک فصل رویایی برای بانکداران نبود. همه چیز رنگ و بوی ضرر و زیانی را میداد که نه تنها آینده سهام بانکها در بورس را در هالهای از ابهام قرار داده، بلکه شرایط را به گونهای پیش برده است که باید یک تغییر اساسی در شیوه گزارشدهی مالی آنها ایجاد کند. اکنون دیگر تنها بانکها، طرف حساب بانک مرکزی نیستند که الزام برای تهیه صورتهای مالی بر اساس استانداردهایش، تنها بانکداران را دچار چالش کند، بلکه این سهامداران بانکها هستند که سرمایههایشان قفل شده و نه راه گریزی دارند و نه بازگشت به عقبی برای دسترسی به پولشان میسر است.
موضوع بستهشدن نماد بانکها در بورس، به اواخر تیرماه امسال برمیگردد؛ آن زمان که فصل برگزاری مجامع سالانه شرکتها بود و بانک مرکزی، اولین گامهای خود برای رعایت استانداردهای بینالمللی موسوم به آی. اف. آر. اس را به بانکها تحمیل کرد. در واقع، بانکها باید در تدوین صورتهای مالی و اسناد حسابرسی خود، این استانداردها را رعایت میکردند تا بتوانند مجوز برگزاری مجامع خود را به دست آورند. اما کار به کندی پیش میرفت.
اکنون کارشناسان خبر از بلوکه شدن ارزشی بیش از ۱۴ هزار میلیارد تومان در همین نمادهای متوقف را میدهند و معتقدند که اکنون، ۴ درصد ارزش کل بازار سرمایه، در سه بانک تجارت، صادرات و ملت، منجمد شده است. اما این تمام موضوع نیست، اکنون صورتهای مالی بانکها وضعیت قرمز پیدا کرده و شرایط برای آنها به لحاظ درآمد و هزینه، کاملا منفی است.
اکنون بانکها یکی پس از دیگری باید به جای تقسیم سود میان سهامدارانشان که به امید دریافت سود بهتر، راهی بورس برای خرید سهام بانکها شده بودند، به تقسیم زیان بپردازند و سهامدارانی که به جای سپرده کردن پولشان در بانک، تلاش داشتند تا به پتانسیلهای بازار سرمایه کشور بیفزایند، باید درگیر ضرر و زیان هزار میلیاردی بانکها باشند و آنها هم، در غم زیان، شریک باشند.
از سوی دیگر، متولیان بازار سرمایه برای حمایت از سهامداران خرد، نماد بانکها را متوقف کردهاند تا با صورت مالی شفاف به بازار برگردند؛ در حالیکه همین بسته بودن نمادها، مشکلات زیادی را برای سهامداران ایجاد کرده است. اکنون، نماد بانک صادرات از ۲۴ تیر امسال، نماد بانک ملت از ۲۸ تیر، نماد بانک تجارت از ۲۹ تیر و نماد پستبانک از ۲ شهریور بسته شده است که در مجموع بیان میشود که بیش از ۲۰۶ هزار میلیارد ریال از کل ارزش بازار بورس را تشکیل میدهند.
بر اساس آمار، در فرابورس نیز نماد بانک دی از ۲۹ تیر، نماد بانک گردشگری از ۲۴ مرداد و نماد بانک ایران زمین از ۲۷ اردیبهشتماه متوقف شده که ارزش نمادهای بانکی یادشده در فرابورس بیش از ۲۰ هزار میلیارد ریال از ارزش این بازار است؛ در چنین شرایطی به گفته کارشناسان، سرمایهگذاران با توجه به توقف نمادهای بانکی با مشکلات فراوانی مواجه خواهند شد که به تبع آن بسیاری از نهادهای دیگر بازار سرمایه نیز دچار چالش میشوند.
حال خبر از این میرسد که ظرف روزهای آینده قرار است نماد بانکها در بورس باز شود و تابلوی بورس، باز هم شاهد معاملات سهام بانکها باشد، اما اینکه چه سرنوشتی برای سهام رقم خواهد خورد، موضوعی است که باید در روزهای آینده و بعد از بازگشایی نماد در بورس، راجع به آن قضاوت کرد؛ در حالیکه آنچه که باید بیشتر نگرانش بود، اعتماد سهامداران به بازار سرمایه و سیاستهای دولت است.