درحالی که خلأ بیمه و ایمنی سال هاست موضوع بحث کارشناسان اقتصادی است، اما گستردگیحادثه پلاسکو که در کنار از بین رفتن چندین میلیارد تومان سرمایه جان تعدادی از آتشنشانان و کسبه را نیز گرفته است، بیمه را در صدر توجه کسانی قرار داده است که شاید تا پیش از این نیازی به خرید بیمه نامه احساس نمیکردند. حالا پس از گذشت پنج روز از حادثه ساختمان پلاسکو تعداد متقاضیانی که برای خرید بیمه نامه آتشسوزی یا تکمیل و تمدید آن به شرکتهای بیمه مراجعه میکنند چند برابر شده است، هرچند به گفته عبدالناصر همتی رئیس کل بیمه مرکزی این استقبال از خرید بیمه نامه هم پس از مدتی فروکش میکند و شرایط به روال سابق باز میگردد.این درحالی است که برخی از کارشناسان صنعت بیمه و از جمله رئیس پژوهشکده بیمه اعتقاد دارد که تنها با افزایش فروش بیمه نامه مشکل حل نمیشود و باید ریسکهای موجود درکشور مدیریت شود.براساس آمارهای رسمی بیمه مرکزی ایران در سال 1394 سهم بیمه آتشسوزی از کل بازار بیمه 4.7 درصد بوده است که این سهم در آبان سالجاری به 3.88 درصد رسیده است.
خرید بیمه نامه چند برابر شد
در چند روزی که از حادثه پلاسکو میگذرد، تعداد کسانی که برای خرید بیمه نامه آتشسوزی به شرکتهای بیمه مراجعه میکنند با افزایش چشمگیری مواجه شده است به طوری که مسئولان بیمه از2 تا 4 برابر شدن متقاضیان خرید بیمه نامه آتش سوزی خبر میدهند.
محمد رضایی، مدیربیمههای آتشسوزی بیمه ایران دراین باره گفت: این حادثه دردناک تأثیر زیادی روی کسانی که بیمه نبودهاند داشته است به طوری که براساس آمارهای مقدماتی فروش بیمه نامه آتشسوزی دراین شرکت دو برابر افزایش یافته است.
به گفته وی، عمده متقاضیانی که برای خرید بیمه نامه آتشسوزی به نمایندگیهای بیمه مراجعه میکنند فعالان اقتصادی و کسبهای هستند که سعی دارند ریسک خود را پوشش دهند.مشکانی، مدیر بیمههای آتشسوزی بیمه پارسیان نیز از افزایش شدید تقاضا برای خرید بیمه نامه آتشسوزی در روزهای اخیر خبر میدهد.به گفته وی در فاصله روزهای شنبه تا سهشنبه هفته جاری حدود 1300 تقاضای خرید بیمه نامه داشتهایم که در مقایسه با قبل 3 تا 4برابر بیشتر شده است.
وی درباره ترکیب این متقاضیان توضیح داد: درمیان متقاضیان خرید بیمه نامه آتشسوزی بسیاری از واحدهای مسکونی نیز دیده میشود و این موج خرید تنها به کسبه محدود نمیشود. وی ادامه داد: درکنار خرید بیمه نامههای جدید بسیاری از کسانی که بیمه هستند نیز برای تکمیل بیمه نامه خود مراجعه کردهاند. ازآنجا که کم بیمه گی یکی از مشکلات مهم صنعت بیمه است، بسیاری از خریداران بیمه سعی میکنند تا حداقل پوششهای بیمه را خریداری کنند ولی در زمان بروز حادثه این موضوع به زیان آنها تمام میشود. برهمین اساس بسیاری از بیمه شدگان آتشسوزی برای اینکه سقف پوششهای بیمهای خود را افزایش دهند به شرکت مراجعه کردهاند.
مشکانی همچنین با اشاره به اینکه فروش بیمه نامه آتشسوزی نیازمند بازدید محل و بررسی ایمنی آن است، گفت: برهمین اساس تعداد زیادی از متقاضیان برای طی مراحل بازدید و صدور بیمه نامه در صف انتظار قراردارند.این مقام مسئول درپاسخ به این سؤال که هزینه متوسط بیمه آتشسوزی برای یک واحد مسکونی چقدر است، اظهارکرد:یک واحد مسکونی با پوشش مالی 100 میلیون تومان سالانه باید 27 هزار تومان حق بیمه بپردازد که البته این بیمه نامه شامل آتشسوزی، صاعقه و انفجار میشود.
فروش بیمه نامه تنها راه چاره نیست
اما رئیس پژوهشکده بیمه نگاه متفاوت تری به موضوع دارد. وی اعتقاد دارد که تنها افزایش فروش بیمه نامه معضل ریسک و مدیریت آن را حل نمیکند. غدیرمهدوی گفت: وقتی که ریسک موجود بالا و ایمنی پایین باشد تنها باعث ضرر و زیان بیشتر شرکتهای بیمه و انتقال آن به بیمه شوندهها میشود.وی با اشاره به اینکه یک ساختمان حتی نوساز تنها یک ساعت در مقابل آتش دوام میآورد، گفت: درحالی که ساختمان پلاسکو سه ساعت در آتش می سوخت نباید اجازه داده میشد کسی وارد آن شود. اما متأسفانه درایران مردم به استقبال خطر میروند و تمام شاخصها مانند تصادفات جادهای که 5 برابر میانگین جهانی آن است این موضوع را تأیید میکند.به گفته وی ایرانیها در ریسک گریزی درمیان 100 کشور دنیا رتبه 98 را دارند به این معنا که از ریسک فرار نمیکنند. برهمین اساس کارگران کلاه ایمنی نمیگذارند و رانندگان نکات ایمنی را رعایت نمیکنند.
مهدوی تأکید کرد: درهمین راستا مهمترین وظیف بیمه مرکزی ایران مدیریت ریسک و کاهش آن است نه افزایش فروش بیمه نامه. حتی اگر این بیمه هم اجباری شود فرقی نمیکند و خسارات آن باقی میماند. باید با یک برنامه دقیق ریسک را با نظارت و همکاری دستگاهها کاهش داد. همان کاری که ژاپن وآلمان توانستند در 5 سال تعداد کشتههای تصادفات خود را به نصف کاهش دهند که این کار با نظارت جدی و فرهنگسازی ممکن شد.
در حالی که در سال 2000 تعداد کشتههای رانندگی ژاپن 7 هزار نفر بود این تعداد در سال 2006 به 3 هزار نفر کاهش یافت. به گفته وی، در ژاپن با سه تخلف خاص رانندگی گواهینامه باطل میشود ولی درایران اگر راننده متخلف خودرو خود را بفروشد تمام سوابق آن پاک می شود. بنابراین تنها با فرهنگسازی، نظارت و ایمنی میتوان این معضل را حل کرد.