هفته گذشته بازار سکه و ارز در حالی ریزش شدیدی را تجربه کرد که معاون سازمان امور مالیاتی کشور در تازه‌ترین اظهارنظر خود از دریافت مالیات بر ارزش افزوده سکه از تمامی سکه فروشان خبر داد. موضوع دریافت مالیات بر ارزش افزوده از فروش سکه در بازار در حالی دوباره بر سر زبان‌ها می‌افتد که نیمه اردیبهشت ماه سال گذشته موضوع دریافت آن علاوه بر بانک مرکزی و بانک کارگشایی به عنوان فروشنده‌های اولیه سکه، از سوی وزیر اقتصاد به عنوان راهکاری برای کنترل سوداگری در این بازار اعلام شده بود. همان زمان نیز انتقادهایی با اصل این مساله از سوی کارشناسان مطرح شد.
از جمله این موارد این بود که اگر سکه به عنوان یک کالا مطرح است باید بانک مرکزی کد شناسایی برای آن در نظر می‌گرفت، آمار مشخصی از تعداد سکه‌های ضرب شده در اختیار داشت و مصرف‌کننده نهایی آن (end user) به دلیل خاصیت دست به دست شدن سكه طی معاملات معلوم نیست، از این رو از آنجا که باید مالیات بر ارزش افزوده را از مصرف‌کننده نهایی گرفت، وضع مالیات بر ارزش افزوده، سنخیت کاملی با آن ندارد.
اردیبهشت سال قبل وزير امور اقتصادي و دارايي در حالی از صدور دستور برای اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده براي معاملات سكه خبر داد که رییس صندوق صادرات طلا و جواهر در واکنش به این دستور آن را نقض توافقات بانک مرکزی با صنف طلا و جواهر خوانده بود. سيد شمس‌الدين حسيني با بيان آنكه، به سازمان امور مالياتي اعلام شده كه ماليات بر ارزش افزوده براي سكه نيز اعمال شود، گفته بود: اين سازمان نيز مصرانه اين امر را پيگيري كرده و ماليات برارزش افزوده طلا كه جزو احكام قانوني است در بخش سكه نيز عملياتي شده است. وي با بيان آنكه، دولت خود را متعهد مي‌داند از اختيار انحصاري خود در ضرب و عرضه سكه براي ايجاد تعادل در بازار استفاده كند، گفت: بانك مركزي مرجع ضرب سكه و بزرگ‌ترين توزيع‌كننده آن است و به عنوان حاكميت، خود را متعهد مي‌دانيم از اين اختيار انحصاري براي تعادل، توازن و اعتماد بخشي در جامعه استفاده كنيم.
در واکنش به سخنان سال گذشته وزیر اقتصاد، علی فخر موحدی، رییس صندوق صادرات طلا و جواهر کشور به دنیای اقتصاد گفت: مشمول شدن سکه در قانون مالیات بر ارزش افزوده در واقع نقض توافقات بین بانک مرکزی و صنف طلا و جواهر است. وی افزود: اگر هنگام ورود شمش طلا مالیات 4 درصدی از آن گرفته می‌شود چرا پس از ضرب سکه، مجددا آن را مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده می‌کنند؟ موحدی با بیان اینکه شمش‌های طلا در بانک مرکزی از ذخایر ارزی کشور تهیه شده و عوارض گمرکی 4 درصدی نیز برای آن پرداخت می‌شود در نتيجه نباید مالیاتی تحت این عنوان از سکه گرفته شود. وی افزود: اگر به هنگام ضرب سکه و فروش به اولین خریدار که بانک ملی یا سایر بانک‌ها هستند، مالیاتی از آنها گرفته شود، نباید در مراحل بعد از معاملات سکه مالیات گرفته شود. وی همچنین گفت: در جایی که بانک مرکزی توانایی رصد سکه‌های فروخته شده در بازار را ندارد و سکه‌ها بدون پلمب و کدهای استاندارد مطلوب به بازار سرازیر شده و پس از آن هیچ رد و نشانی را نمی‌توان از آن یافت، مشمولیت قانون مالیات بر ارزش افزوده بر آن چیست؟ وی به سکه‌های موسوم به سوئیسی(سکه‌های شانس یا مدال‌های شانس) در بازار اشاره کرد و گفته بود: این سکه‌ها با اوزان یک تا 100 گرمی با عیار 24 و با داشتن کدهای امنیتی در سراسر جهان با قیمت استاندارد معامله می‌شوند. در هر گوشه از دنیا می‌توان با مراجعه به کد امنیتی این سکه‌ها از تاریخ ضرب، قیمت و سایر مشخصات آن اطلاع یافت.
معاملات سکه در بازار مشمول مالیات می‌شود
در تازه‌ترین خبرها معاون سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرد: تمام فعالان اقتصادی به مرور مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده خواهند شد که این موضوع فروش سکه در بازار را نیز دربر خواهد گرفت.
حسین وکیلی در گفت‌وگو با مهر در مورد دریافت مالیات از فروش سکه در بازار، گفت: در حال حاضر بانک مرکزی به عنوان فروشنده سکه به بازار مالیات مربوطه را به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌کند.
معاون سازمان امور مالیاتی کشور با اعلام اینکه سازمان به مرور تمام مودیان مالیاتی را به زیر چتر خود در خواهد آورد، افزود: هنوز تمام فعالان اقتصادی مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نشده‌اند.
وکیلی گفت: زمانی که تمام فعالان اقتصادی تحت پوشش پرداخت مالیات قرار گرفتند از فروشندگان سکه در بازار هم مالیات خواهیم گرفت.
به گفته این مقام مسوول سازمان امور مالیاتی کشور، در حال حاضر مالیات اخذ شده از بخش فروش سکه در بانک صورت می‌گیرد، فعلا بانک مرکزی مشمول پرداخت مالیات سکه است و در مراحل بعدی مالیات فروش سکه در بازار اجرایی خواهد شد.
با مطرح شدن دوباره دریافت مالیات بر ارزش افزوده از معاملات بازار سکه احتمال می‌رود در شرایطی که با طرح‌های پر سروصدايي همچون پیش فروش نقدی و شرایط تکمیلی آن پس از دریافت و قیمت تعیین شده برای بازخرید آن از سوی بانک مرکزی و همچنین تهیه اوراق سرمایه‌گذاری و غیره قیمت‌های کاهش یافته دوباره با شوک جدید روبه‌رو شود.
افت قیمت‌های داخلی خلاف جهت بازارهای جهانی
در حالی که قیمت جهانی طلا در اواخر هفته گذشته مسیر صعودی به خود گرفته بود، قیمت سکه و دلار در بازار داخل کاهش قابل ملاحظه دیگری را ثبت کرد. قیمت طلا در بازارهای جهانی در اواخر هفته تا 1660 دلار نیز رسید، اما قیمت سکه تا 682 هزار تومان افت کرد که نسبت به نرخ روز دوشنبه تقریبا 13 هزار تومان افت داشت. دلار آمریکا در این مدت 40 تومان ارزان شد و به 1750 تومان در بازار رسید.
در حالی که قیمت طلا در بازارهای جهانی طی یک هفته گذشته حداقل نیم درصد افزایش داشته، قیمت سکه در بازار داخلی 2/3 درصد از ارزش خود را از دست داد. سکه طرح قدیم نیز 7/3 درصد ارزان شد. نیم سکه و ربع سکه هم به ترتیب 2/4 درصد و 3 درصد افت قیمت داشتند.
در بازار ارز نیز دلار آمریکا در هفته گذشته 8/3 درصد از ارزش خود را از دست داد.
در بازار داخلی به گفته فعالان بازار آنچه که بیش از افزایش میزان تحویل سکه‌های پیش فروش شده و افت تقاضا برای خرید سکه، به افت قیمت آن منجر شده، کاهش یافتن شدید قیمت دلار در بازار داخلی است.
برخی از صرافان به دنیای اقتصاد خبر می‌دهند که پیشنهادهایی مبنی بر فروش دلار به نرخ 1700 تومان در روزهای اخیر دریافت داشته‌اند. با توجه به سخنان روزهای قبل وزیر اقتصاد مبنی بر کنترل قیمت بازار از طریق کاهش قیمت ارز، برخی ورود ارزهای ارزان قیمت به بازار را در راستای سخنان وی تحلیل می‌کنند. این در حالی است که بر اساس تازه‌ترین بخشنامه‌های بانک مرکزی میزان ارز مسافری باز هم کاهش یافته است. این شرایط حکایت از انقباضی عمل کردن در تخصیص ارز در مصارف خارج از فهرست مایحتاج ضروری و مواد اولیه مورد نیاز جامعه حکایت دارد که با آنچه در بازار اتفاق می‌افتد عملا در تناقض است. محدود شدن فروش ارز مسافری نشانی جز محدودیت منابع ارزی کشور ندارد. از این رو فرض تزریق ارز ارزان به بازار توسط بانک مرکزی فرضیه‌ای غلط است، اما اینکه دلارهای پیشنهاد شده از کدام منشأ به بازار و برخی شرکت‌های بورسی پیشنهاد می‌شود را باید مسوولان پاسخ بدهند.
بر اساس اخبار منتشر شده تلاش ویژه‌ای برای تحویل دلارهای صادراتی از صادر‌کننده به وارد‌کننده‌های کالاهای ضروری در کشور صورت می‌گیرد. با این حال پیشنهاد فروش دلار در بسته‌های کلان یا از اساس کذب و از مصادیق فعالیت‌های کلاهبردارانه است یا در جهت فضا‌سازی قیمتی است یا اینکه برخی دارندگان دلارهای صادراتی نیازی به فروش ارزهای صادراتی خود به بانک‌ها و توافق با وارد‌کننده‌های مواد اولیه و کالاهای اساسی در شرایط تحریمی کشور احساس نمی‌کنند.