دو دلیل عدم همکاری بانک‌‌های خارجی با ایران

ولی الله سیف در برنامه نگاه یک اظهارداشت: از زمان روی کار آمدن این دولت، یکی از دغدغه‌های اصلی بانک مرکزی دیدن کمترین خسارت سپرده گذاران مؤسسات غیرمجاز بوده است اما منبع خاصی برای جبران این خسارت‌ها از جای دیگری وجود ندارد.

وی گفت: درباره مؤسسه ثامن الحجج فقط دارایی‌های آن مؤسسه حفظ و حراست شده است که از محل آنها نقدینگی ایجاد و خسارت سپرده‌گذاران تا حدودی جبران شود.

سیف افزود: دارایی‌ها و ملک و املاک این مؤسسه بخش عمده‌ای از مطالبات سپرده‌گذاران را پاسخ می‌دهد.

وی گفت: سپرده‌گذاران مؤسسه ثامن الحجج که تا 300 میلیون تومان در این مؤسسه سرمایه گذاری کرده اند بیش از 90 درصد مشتریان آن را تشکیل می‌دهند.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: برای جبران خسارت این سپرده گذاران زمان تعیین شده است که تا صد میلیون تومان یک سال، 200 میلیون تومان 14 ماه و 300 میلیون تومان 17 ماه است.

سیف گفت: اگر از محل دارایی‌های این مؤسسه، نقدینگی زودتر ایجاد شود، خسارت این سپرده‌گذاران زودتر پرداخت می‌شود.

وی درباره زمان جبران خسارت سپرده گذارانی که بیش از 300 میلیون تومان در این مؤسسه سرمایه گذاری کرده اند افزود: این موضوع بستگی به سرعت نقد شدن دارایی های مؤسسه ثامن الحجج دارد.

سیف درباره نقش بانک پارسیان نیز در مسئلة مؤسسة ثامن الحجج گفت: بانک پارسیان هیچ نقشی جز عاملیت ندارد و نقدینگی هایی که ایجاد می شود به سپرده گذاران این مؤسسه پرداخت می کند.

وی افزود: هیچ گونه استثنایی در پرداخت ها به سپرده گذاران مؤسسة ثامن الحجج وجود ندارد و به هیچ وجه اجازه حق و ناحق در اختصاص منابع به سپرده گذاران داده نمی شود.

رئیس کل بانک مرکزی درباره مؤسسه کاسپین نیز گفت: درباره مجوز کاسپین سوء تفاهم ایجاد شده است.

سیف افزود: در دوره قبل تصمیم گرفته شد تعاونی‌های مختلف ساماندهی شوند که از جمله آنها 8 تعاونی بود که تعاونی فرشتگان جزو آنهاست.

وی گفت: این 8 تعاونی در اواخر سال 94 تأمین سرمایه و معرفی هیئت مدیره و مقدمات تشکیل مؤسسة کاسپین را فراهم کردند و این مؤسسه از بانک مرکزی مجوز گرفت که تک تک تعاونی ها دارایی و بدهی هایشان را به مؤسسة کاسپین منتقل کنند.

سیف افزود: هیات مدیره این تعاونی ها موظف بودند معادل آن، سپرده منتقل کنند و اگر کسری داشته باشند هیات مدیره مؤسسه مسئول است.

وی گفت: تاکنون از این 8 تعاونی فقط یک تعاونی این کار را انجام داده است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: کاسپین مؤسسه ای نیست که درون آن سرمایه گذاری شده باشد.

سیف گفت: هیات مدیره این مؤسسه با سرعتی که در نظر بانک مرکزی بوده کارها را انجام نداده است و بر این اساس بانک مرکزی با آنها برخورد کرده است.

وی افزود: در یکی از استان‌ها مقام قضایی حکم صادر کرده که به رغم اینکه هنوز دارایی ها و سپرده ها به کاسپین منتقل نشده است، تابلوهای آن تعاونی ها به کاسپین تغییر یابد و سوء تفاهم برای سپرده گذاران از اینجا شکل گرفته است.

سیف گفت: هیات مدیره مکلف شده است دارایی ها را به سرعت تحویل بگیرد تا مشخص کند تک تک این تعاونی ها چه میزان کسری دارند و اگر کسری داشته باشند باید پاسخ دهند.

وی افزود: در غیر این صورت کار در روند طبیعی خود قرار می گیرد و ساماندهی به تدریج انجام می شود.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در همه جای دنیا صندوق ضمانت سپرده خسارت سپرده گذاران در بانک‌ها را تضمین می کند و اگر مؤسسه یا بانکی ورشکسته شود هیچ کس جز آن صندوق پاسخگو نیست.

سیف گفت: اما در ایران بانک مرکزی تلاش می کند خسارت سپرده‌گذاران را جبران کند.

وی در پاسخ به اینکه آیا اصل پول سپرده گذاران مؤسسة ثامن الحجج باز می گردد، اظهار داشت: این موضوع بستگی به میزان دارایی های مؤسسه دارد.

سیف درباره دستاوردهایبرجامنیز گفت: به دلیل ملاحظات سیاسی در برخی مطالب به حقایق برجام توجه نمی شود.

وی افزود: وضع کنونی با وضع پیش از برجام قابل مقایسه نیست؛ صادرات نفت نسبت به پیش از برجام دو برابر شده و در بسیاری از حوزه‌ها تحولات زیادی ایجاد شده است.

سیف با بیان اینکه همه تحریم های هسته ای برداشته شده است، افزود: در تحریم های بانکی موانع تحریمی که مربوط به تحریم‌های هسته‌ای بود برداشته شده است.

وی گفت: در مدت تحریم‌ها تحولات بسیاری در صنعت بانکداری جهان روی داده است و ما از استانداردهای روز جهانی عقب افتاده ایم.
سیف افزود: اینکه برخی بانک‌های جهانی تمایل به همکاری با بانک‌های ما ندارند، به دلیل استانداردهای پایین بانک‌های کشورمان است، مانند نرخ کفایت سرمایه که اکنون در دنیا 12 درصد اما در بانک‌های ما 4.5 تا 5 درصد است.

وی گفت: البته برخی بانک‌ها نیز از تحریم‌های آمریکا می‌ترسند.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه ایده آل روابط بانکی برای ما شرایط پیش از تحریم‌هاست، افزود: اکنون نسبت به قبل از برجام وضع ما کامل متفاوت است و روابط کارگزاری ما با 238 بانک بین المللی ایجاد شده است.

سیف گفت: با توجه به اینکه مشکلات روابط بانکی 70 درصد حل شده است اما این میزان 95 درصد عملیات بانکی بین المللی و تجارت خارجی کشورمان را تأمین می کند.

وی اضافه کرد: پیش از تحریم‌ها با 600 بانک بین المللی کار می کردیم.

سیف گفت: بانک های اروپایی که استانداردهای پایین بانکهای ما را می بینند از ریسک رابطه با بانک های کشورمان پرهیز می کنند.
وی افزود: یکی از دستاوردهای برجام، انتقال ذخایر ارزی کشورمان از کشورهایی که به آنها نفت صادر می کردیم به بانکهای معتبر اروپایی است.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: رتبه اعتباری کشورمان در بهترین زمان سه بود اما در زمان تحریم‌ها، ریسک پذیری رابطه و رتبه اعتباری کشور در سیستم بانکی به هفت افزایش یافت و پس از برجام این رتبه به شش کاهش یافته است.

سیف ابراز امیدواری کرد: در آینده نزدیک رتبه اعتباری کشور باز هم کاهش و بهبود یابد.

وی گفت: اینکه در مذاکرات برجام گفته می شد مسائل یکباره حل می شود به این دلیل بود که موانع دیگری برای عادی سازی روابط بانکی وجود ندارد.

سیف اضافه کرد: اکنون مهمترین مسئله در روابط بانکی، وضع و استانداردهای پایین بانکهای ماست.

وی گفت: اگر استانداردهای جهانی را در بانکداری رعایت کنیم بسیاری از بانک‌ها که اکنون ابراز تمایل برای رابطه با ما نمی‌کنند، با ما همکاری خواهند کرد.

رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: پرداخت هزینه های دانشجویی دانشجویان خارج از کشور هرگز چمدانی نیست و اولیا می توانند به آسانی از طریق صرافی‌ها و برخی بانک‌ها این کار را انجام دهند.
سیف گفت: البته این انتقال از طریق صرافی ها به صرفه‌تر است زیرا انجام این عملیات از طریق سیستم بانکی هزینه دارد.

وی افزود: اینکه می گویند برجام باید در زندگی مردم احساس شود، باید گفت که صادرات نفت کشور دو برابر شده است اما بیشتر از این توقع داشتیم.

سیف گفت: وضع ما اکنون در مقایسه با پیش از برجام بسیار متفاوت شده است اما باید بهتر می شد.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: انتقال پول حاصله از فروش نفت به داخل منطقی نیست.

ولی الله سیف افزود: هدف ما سرمایه گذاری و تامین نقدینگی برای واردات به کشور است و نیازی به ورود منابع حاصله از فروش نفت به داخل کشور نداریم.

وی گفت: در شرایط فعلی وضعیت مناسبی از نظر ذخایر ارزی داریم و دیگر اینکه اگر بخواهیم میزان دارایی های بیشتری را به کشور وارد کنیم منعی وجود ندارد مشکل اصلی حجم بالای نقدینگی در داخل کشور است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: بهتر است تاجران و وارد کنندگان برای تامین ارز مورد نیاز خود از شبکه بانکی استفاده کنند تا صرافی ها زیرا نظام بانکی از امنیت و کم هزینگی قابل ملاحظه ای نسبت به صرافی برخوردار است البته قدرشناس زحمات برخی از صرافی ها در زمان تحریم هستیم.

سیف با بیان اینکه محدودیتی برای ورود ارز به کشور نداریم گفت: ورود دلار به کشور جز تحریم های اولیه است ولی مشکل پوند به ریسک پذیری برخی بانک های انگلیسی برمی‌گردد در غیر این صورت برای پوند هم مشکلی نداریم.

وی با بیان اینکه دلار جزو تحریم های اولیه است افزود: ارائه خدمت هر موسسه آمریکایی به ایران ممنوع است .

رئیس کل بانک مرکزی گفت: اگر کسی بخواهد دلار را از طریق یک بانک آلمانی برای فردی در اروپا بفرستد مطمئن باشد که هرگز دلار به دست طرف مورد نظر نمی رسد زیرا بانک آلمانی دلار را به یورو تبدیل کرده و معادلش را به فرد مورد نظر تحویل می دهد.

سیف نوسانات قیمت دلار را اتفاقی معمولی بیان کرد و افزود: در همه دنیا نوسانات قیمت ارز رایج است، در ماه های اخیر نرخ برابری دلار با سایر ارز ها تغییر کرده و تقویت شده است،برای مثال ارزش پولی در آذربایجان، روسیه و ترکیه، سوئد، اتحادیه اروپا و ایران به ترتیب  130 درصد، 87 درصد،87 درصد، 47 درصد ، 26 درصد و 21 درصد نسبت به دلار آمریکا ضعیف شده است که دلیل عمده این کاهش نرخ به شوک نفتی اخیر مربوط می شود.

وی با بیان اینکه وضعیت ریال ما با ثبات تر از ارز دیگر کشور ها است گفت: افرایش قیمت دلار یک نوسان فصلی است و روند کاملا طبیعی دارد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به نقش دلار در تجارت خارجی کشورمان تصریح کرد: یکی از اقداماتی که باید انجام دهیم تغییر ارز مبادلاتی کشور از دلار به سایر ارزها است زیرا بزرگترین شرکای تجاری ما کشورهایی هستند که با یورو ، یوآن و درهم امارات کار می کنند پس بهتر است ارز گزارشگری را از دلار به دیگر واحدهای پولی تغییر دهیم و این اقدام احتمالا ظرف دو ماه آینده انجام خواهد شد.

سیف گفت: قیمت دلار روند کاهشی خواهد داشت اما به 3 هزار و 500 تومان نخواهد رسید.

وی در خصوص یکسان سازی نرخ ارز افزود: پیشتر یاد آور شده بودم که بعد از برجام و افزایش سرعت دسترسی به منابع مالی خارج از کشور، 6ماه زمان نیاز داریم تا ارز را تک نرخی کنیم زیرا این اقدام زمانی باید انجام شود که دیگر برگشت نداشته باشد و احتمالا در سال آینده اجرایی خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: متاسفانه در کشور التهاب آفرینی کاذبی وجود دارد که نشات گرفته است شایعه های بی اساس است چه کسی می تواند نرخ ارز را پیش بینی کرده و بگوید دلار به 5 هزار تومان خواهد رسید؟ جدای التهاب آفرینی موجود در کشور ما نیازمند ثبات و ارامش بانکی هستیم و در حال حاضر وضعیت باثباتی را در مورد ارز سپری می کنیم.

وی افزود: در دوره جدید مدیریت بانک مرکزی هیچ وقت نخواسته ایم نرخ ارز را زیر قیمت بازار تعیین کنیم و برای ساماندهی بازار روش مناسبی به نام عرضه و تقاضا را پیش گرفته ایم که متولی آن هم بانک‌ها هستند.

سیف با اشاره به ارائه دو لایحه پیشنهادی تحت عنوان قانون بانکداری ایران و قانون بانک مرکزی  به دولت گفت: مشکل قدیمی ما با ریال بود زیرا همه چیز با تومان سنجیده می شد اما واحد پول ریال بود بنابراین سعی کردیم با حذف یک صفر و تغییر نام ریال به تومان کمی مشکل را مرتفع کنیم اما باید منتظر تصمیم مجلس بمانیم.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: سال 93 یکی از انتقاد ها به دولت این بود که چرا فوکوس بر تورم است و رکود را نمی بینیم ما پاسخ دادیم هر دو را با دقت پیگیری می کنیم سال 94 انتقاد به افزایش نقدینگی تغییر کرد، در واقع این انتقاد بی اساس بود زیرا نظام بانکی همیشه در تلاش است تا نقدینگی را در چرخه تولید به حرکت در آورد.

وی گفت: در 9 ماه اول امسال حدود 348 هزار میلیارد تومان تسهیلات نقدی پرداخت شده است که طرح تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از آن دسته است.

سیف با اشاره به اینکه نظام بانکی کشور دچار تنگنای مالی است افزود: باید منابع محدود مالی اثر بخش تخصیص یابد و تاکنون20 هزار و 500 واحد تولیدی توانستند از 14 هزار و اندی میلیارد تومان بهره مند شوند و در شهرک های صنعتی می توان این حرکت را دید.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه حدود 50 درصد دارایی بانکها راکد است گفت: این سرمایه به سرمایه سمی معروف است، بانک مرکزی توانسته با ورود خود به بازار غیربانکی از طریق عرضه اوراق سرمایه در بازار حرکت و جنبش رو به رشدی را ایجاد کند.

وی بازار سرمایه کشور را در حال حرکت رو به جلو توصیف کرد و افزود: باید از بازار سرمایه حمایت شود.

سیف حادثه پلاسکو را تاسف بار خواند و گفت: می شد با تصمیمات مدیریتی بهتری مانع از شهید شدن برخی عزیزانمان در این حادثه شد باید از این اتفاق درس گرفت.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: نظام پولی بانکی تحت مصوبه ای مقرر کرده که تا سقف 300 میلیون تومان به تولید کننده و کسبه پلاسکو کمک رسانی کند تا چرخه تولید و معاش این دسته از تولیدکنندگان راکد نماند در این اقدام می توان نقش پررنگ مسئولین تشکل های بانک‌های خصوصی و دولتی را مشاهده کرد.

سیف در مورد وام ازدواج هم گفت: از آغاز سال 95 تا 8 بهمن امسال حدود 7 هزار و 400 میلیارد تومان تسهیلات نقدی در قالب وام ازدواج پرداخت شده و 282 هزار فقره تسهیلات در حال رسیدگی است که امیدواریم تا آخر سال پرداخت شود.