77 روز از سال 1391 گذشت و بازارهاي فعال در ايران كارنامه متفاوتي از خود بر جاي گذاشتند.
آخرين بررسي‌ها حاكي از آن است كه در 77 روز گذشته بازار مسكن توانسته بخش قابل توجهي از نقدينگي 352 هزار ميليارد توماني شناور در كشور را به خود جذب كند، اما از آنجا كه تا اين لحظه هيچ گونه گزارشي رسمي درخصوص رشد قيمت مسكن منتشر نشده، براي رصد اين بازار تنها مي‌توان به اظهارات متقاضيان مسكن، مشاورين املاك و در نهايت سازندگان و فعالان بازار ساختمان درخصوص رشد اخير قيمت مسكن تكيه كرد؛ اظهاراتي از خيزش قابل توجه قيمت مسكن در 2 ماه و نيم اخير حكايت دارد. اما علاوه بر اين اظهارات شواهد ديگري هم وجود دارد كه ورود بخش قابل توجهي از نقدينگي شناور در كشور به بازار مسكن را تاييد مي‌كند، شواهدي همچون بازدهي اندك بازارهاي سهام و اوراق سپرده بانكي و همچنين سكون مداوم و البته افت بازدهي بازارهاي طلا، سكه و ارز. ولي با اين حال براي قضاوت نهايي درباره بازار مسكن بايد منتظر گزارش‌هاي رسمي مراجع ذي‌ربط بود كه احتمالا در تيرماه روايت دقيق‌تري از اوضاع اين بازار منتشر خواهند كرد.
اوراق و بورس مثبت ماندند
بررسي‌هاي «دنياي اقتصاد» حاكي از آن است كه پس از بازار مسكن دو بازار اوراق مشاركت و سپرده بانكي و بورس تنها دو بازار مثبت بهار 91 بوده‌‌اند، به طوري كه با احتساب نرخ سالانه 20 درصد اوراق مشاركت و سپرده‌هاي بانكي اين ابزارهاي مالي در مدت 77 روز گذشته (منتهي به خرداد 91) بازدهي 2/4 درصدي را از خود به نمايش گذاشته‌اند. اين در حالي است كه در مدت يادشده شاخص بورس تهران در پروازي كم‌ارتفاع تنها توانسته خود را از ارتفاع 25 هزار و 905 واحدي به ارتفاع 26 هزار و 735 واحدي رسانده و براي سرمايه‌گذاران خود سودي 2/3 درصدي را رقم بزند.
اما كمي آن طرف‌تر بازار طلا و سكه و ارز همچنان مشغول كج‌دار و مريز با تحولات داخلي و خارجي هستند. به گونه‌اي كه سكه تمام بهار پرطرفدار سال گذشته از ابتداي سال جاري تا 15 خردادماه افت 90 هزار توماني را در قيمت خود تجربه كرده و در عمل به خريداران ابتداي سال خود 6/11 درصد بازدهي منفي داده است. افزون بر اين، هر گرم طلاي 18 عيار ايراني نيز كه در ابتداي سال قيمت 76 هزار و 850 توماني را تجربه مي‌كرده است، در 15 خردادماه سال جاري نرخ 69 هزار و 255 توماني را شاهد بوده است و در واقع با افت حدود 10 درصدي در قيمت خود مواجه شده است. حال آنكه در بازارهاي جهاني نرخ هر اونس طلا در اين مدت فقط 4/2 درصد افت كرده است.
دلار گران بود، گران‌تر هم نشد
با اين وصف افت معنادار قيمت سكه و طلا روايتگر اين واقعيت هستند كه نرخ اين فلز گرانبها سال گذشته در ايران در سطح قابل توجهي رشد كرده است و اين افت معنادار به دليل آن است كه اساسا سكه و طلا جاي رشدي بيش از ارقام سال قبل يا ابتداي سال را ندارند.
ضمن اينكه اقدامات كنترلي درخصوص عدم افزايش نرخ سكه و طلا نيز در اين مدت بي‌تاثير نبوده است.
در نهايت دلار آمريكا هم طي دو ماه و نيم گذشته افت قيمتي معادل 6 درصد را تجربه كرده و در واقع نرخ اين ارز مرجع از هزار و 890 تومان در ابتداي سال جاري به هزار و 776 تومان در 15 خردادماه سال جاري رسيده است.
خوش‌بيني نسبت به مذاكرات هسته‌اي و گران بودن نرخ دلار در سال گذشته نيز از جمله دلايل عدم افزايش نرخ اين ارز در مدت يادشده به شمار مي‌رود، اما ادامه برخي از تحريم‌هاي اعمال شده و محدوديت نقل و انتقال ارز همچنان يكي از عوامل رشد قيمت دلار در آينده مي‌تواند باشد.
اما برگرديم به بورس، بازاري كه ظرف 77 روز گذشته با بازدهي 2/3 درصدي عملكرد نسبتا مناسبي را در مقايسه با ديگر بازارهاي موازي از خود به نمايش گذاشته است.
بررسي متغيرهاي مهم اين بازار ظرف مدت يادشده حاكي از آن است كه در بيست و هفتمين روز بهار امسال، دماسنج بورس تهران ركورد تاريخي 43 ساله خود را به ثبت رسانده و روي عدد 27 هزار و 281 واحد ايستاده است. هرچند پس از اين تاريخ بورس تهران روزهاي چندان خوبي را سپري نكرد و حتي ارديبهشت 91 به عنوان بدترين ارديبهشت 5 سال اخير بورس لقب گرفت.اما در اين دوره زماني عدد 26 هزار و 280 واحد در پنجم فروردين‌ماه به عنوان پايين‌ترين سطح شاخص بورس گزارش شده است.
شاخص مثبت، ارزش بازار منفي!
افزون بر اين، ارزش بورس تهران به عنوان ديگر متغير مهم بازار سرمايه هم از رقم 131 هزار ميليارد تومان اول سال به 127 هزار ميليارد تومان در نيمه خرداد ماه سال جاري تنزل يافته است. اما اينكه چرا به‌رغم افت ارزش بازار، شاخص بورس در اين مدت 2/3 درصد رشد داشته است را بايد در نوع محاسبه دماسنج بازار جست‌وجو كرد. به آن معني كه اگر پس از گذشت 2 ماه و نيم از سال رشد 2/3 درصدي شاخص بورس را شاهد هستيم، مربوط به تغييرات قيمت سهام نيست، بلكه ناشي از سود تقسيم شده در مجامع شركت‌ها است و به تعبيري واضح‌تر تنها سهامداراني در بهار امسال از بورس سود عايدشان شده كه با سهام شركت‌ها به مجمع رفته‌اند و سود نقدي دريافت كرده‌اند.
در همين حال طي مدت يادشده بالغ بر 2 هزار و 976 ميليارد تومان سهم در بورس تهران معامله شده است.
در واقع ظرف 47 روز كاري بهاري در بورس تهران به طور متوسط روزانه 63 ميليارد تومان سهام معامله شده، حال آنكه متوسط ارزش روزانه معاملات سهام در بازار طي سال گذشته رقمي بالغ بر 71 ميليارد تومان بوده است، پس اين متغير مهم بازار سهام نيز طي بهار 91 نزولي رقم خورده است.
گروه‌هاي برتر بازار را بشناسيد
در همين حال، محسن نظري كارشناس و تحليلگر بازار سرمايه درباره وضعيت گروه‌هاي برتر بازار در 77 روز گذشته نيز گفت: در اين مدت گروه حمل و نقل با بازدهي 50 درصدي در صدر جدول بيشترين بازدهي قرار دارد، گروهي كه شامل سهامي همچون كشتيراني، تايدواتر، حمل‌ونقل توكا، حمل‌ونقل خليج فارس و حمل و نقل پتروشيمي است و بيشترين رشد اين گروه مديون رشد بالاي قيمتي سهام كشتيراني با سرمايه هزار ميليارد توماني است. بر اين اساس، بازدهي بيش از 60درصدي سهام كشتيراني از ابتداي سال از عمده دلايل صدر نشيني اين گروه بوده است.
به گفته نظري، گروه سيمان نيز به دليل روند رو به رشد سهام سيماني به خصوص در دو هفته اخير در پله دوم صدر نشيني بيشترين بازدهي 77 روزه اخير قرار گرفته است، گروهي كه به دليل برخي از خبرهاي غيررسمي مانند افزايش احتمالي نرخ سيمان و به تعويق افتادن اجراي گام دوم طرح تحول مورد توجه بازار بوده است.
اما گروه شيميايي هم همچنان به دليل رشد خيره‌كننده قيمت سهام خود به خصوص در فروردين ماه در پله سوم بيشترين بازدهي در دو ماه و نيم اخير قرار گرفت، گروهي كه البته پس از آن رشد خيره‌كننده مدتي است در روند اصلاحي قرار گرفته‌اند.
مدير اتاق گفت‌وگوي پايگاه اطلاع‌رساني و تحليلي بورس 24 درباره گروه‌هاي كم‌فروغ بازار در اين مدت هم گفت: گروه قندي صدر نشين بيشترين بازدهي منفي از ابتداي سال است، گروهي كه با بازدهي منفي بيش از 30 درصدي بيشترين عايدي منفي را به سهامداران خود داده است. اما در گروه زغال‌سنگ و تك سهم اين گروه يعني زغال‌سنگ نگين طبس به خصوص در يك ماه اخير با توجه به جو منفي شكل گرفته بر روي سهام معدني با توجه به ريزش قيمت‌هاي جهاني شاهد افت قيمتي و بازدهي منفي 8/16 درصدي اين سهم بوديم.
نظري خاطرنشان كرد: در نهايت گروه كاشي و سراميك طي دو ماه و نيم گذشته با افت متوسط 15 درصدي بخشي از حباب سال 90 خود را تخليه كرده و به اين ترتيب در پله سوم بيشترين بازدهي منفي گروه‌هاي بهاري ايستاده است.