امضاي تفاهمنامه با صندوق توسعه ملي براي سرمايه‌گذاري در بازار، اجازه به بانك‌ها براي خريد و فروش سهام در بورس، حمايت بازيگران حقوقي از بازار و اعطاي وام به شركت‌هاي سرمايه‌گذاري از جمله اقدامات مهمي است كه ظرف چند روز گذشته براي نجات بازار سهام از چنبره ركود انجام شده است.برآيند اين اقدامات سبب شد كه ظرف 4 روز معاملاتي گذشته رنگ سبز در دماسنج بورس جا خوش كند و شاخص بورس با رشد 5/1 درصدي مواجه شود. هرچند بازدهي بازار سهام از ابتداي سال جاري تاكنون هنوز 8/1 درصد منفي است.از اين رو در گزارشي به بررسي دلايل متعادل شدن بازار سهام پرداخته‌ايم به ويژه اينكه آيا تعادل در بورس تهران پايدار خواهد ماند يا روزهاي آينده شرايط ديگري را براي بورس رقم خواهد زد؟
اين گزارش را در ادامه بخوانيد:
تقاضاي خريد در حال افزايش است
مديرعامل كارگزاري بانك مسكن در تحليلي از روند بازار سرمايه كشور گفت: افزايش ابهام‌ها طي يك ماه گذشته مهم‌ترين بحثي بود كه بازار از آن رنج مي‌برد؛ به طوري كه اين ابهام‌ها در بحث سياست خارجي، هدفمندي يارانه‌ها، عوارض صادرات سنگ‌آهن و مذاكرات گروه 1+5 گسترده بود و مانع اصلي در تصميم‌گيري معامله‌گران به شمار مي‌رفت.محمد كفاش افزود: مجموع اين شرايط موجب شد بازار در سال 91 در بخش خريد ضعيف ظاهر شود تا تقاضاي خريد قابل توجهي در بازار قابل رصد نباشد؛ اين موضوع بازار را هر چه بيشتر كم‌عمق‌تر و با حجم اندك معاملات مواجه كرد. وي با تاكيد بر اينكه در روند ركودي افزايش اخبار منفي، بازار را منفي‌تر كرد، تصريح كرد: طي ماه‌هاي گذشته سازمان بورس چند بار تلاش كرد تا از بازار حمايت كند اما اين حمايت‌ها مقطعي و يك روزه بود و حقوقي‌ها حمايت جدي و خوبي را براي خروج بازار از وضعيت منفي انجام ندادند.مديرعامل كارگزاري بانك مسكن عملكرد اين هفته سازمان بورس را مورد توجه قرار داد و افزود: حمايت سازمان از بازار طي اين هفته به شكل منسجم‌تري انجام شد و با جلسات پيوسته با معامله‌گران حقوقي و نيز وزير اقتصاد خريدهاي حمايتي از بازار در اين هفته به خصوص طي روزهاي دوشنبه و سه‌شنبه آغاز شد. وي با انتقاد از عرضه «شبندر» در روزهاي منفي گفت: عرضه پالايش نفت بندرعباس در شرايط منفي بر بازار تاثير منفي داشت، اما با برگشت نوسان مثبت به اين سهم تاثيرات مثبت اين نماد بر بازار و حركت نمادهاي ديگر قابل مشاهده بود.
به صف‌هاي فاندامنتال برويد
كفاش با اشاره به صف‌هاي خريد اين هفته كه به لحاظ فاندامنتال ارزنده هستند، تصريح كرد: حفظ كردن اين روند با افزايش اعتماد معامله‌گران كه در حال بازگشت به بازار هستند، مي‌تواند اميدواركننده باشد. زيرا معامله‌گراني كه قصد خريد نداشتند آرام آرام در حال تبديل اوراق مشاركت 20 درصدي به سهام هستند.وي با پيش‌بيني مثبت از هفته آينده خاطرنشان كرد: به اعتقاد من بحث تحريم‌ها 6 ماه است كه وجود داشته و خبر تازه‌اي نداشته كه بخواهد بازار را دگرگون كند. ضمن اينكه بازار در اين مدت آثار كاهشي آن را تجربه كرده است، ضمن اينكه در دور جديد تعداد كشورهايي كه از تحريم نفتي معاف شده‌اند، در حال افزايش است. كفاش با اشاره به اينكه هنوز حضور حقوقي‌ها به ويژه بانك‌ها در بازار پررنگ نشده است، گفت: در شرايط كنوني مجامع و تعديلات شركت‌هاي بنيادي بسيار خوب و فراتر از انتظار سهامداران بوده كه مي‌تواند به مثبت ماندن شرايط تعادلي در بازار كمك كند.وي به معامله‌گران خريد سهام فاندامنتال با رويكرد كمي بلندمدت را توصيه كرد وگفت: در شرايط كنوني تنها با بحث فاندامنتال وارد سهام شوند و به هيچ وجه اقدام به نوسان‌گيري نكنند و ريسك و بازدهي متناسبي را در نظر بگيرند.مديرعامل كارگزاري بانك مسكن خاطرنشان كرد: بازار فراز و نشيب زيادي دارد و حتي به خاطر حمايت‌هاي دولت و حقوقي‌ها انتظار رشد چشمگيري از آن نمي‌توان داشت، اما مي‌توان به 20 تا 30 درصد بازدهي اميدوار بود.
نگاه مثبت به گزارش‌هاي سه‌ماهه
در همين حال، يك كارشناس ديگر بازار با تاكيد بر اينكه حضور حقوقي‌ها طي روزهاي گذشته بر خلاف تصورات عموم آنقدر چشمگير نبوده است كه منجر به برگشت روند بازار شود، گفت: در اين بين عوامل گوناگوني دست در دست هم داده تا موجبات برگشت روند بازار را رقم بزنند. محسن نظري افزود: عواملي همچون افت قيمت عموم سهام بازار به سطوح حمايتي و كف قيمتي در كنار رشد قيمت فلزات در بازارهاي جهاني و افزايش نرخ دلار، همچنين نزديك شدن به زمان انتشار گزارش‌هاي عملكرد 3 ماهه شركت‌ها كه اكثرا با رشد سودآوري و تعديل مثبت عايدي همراه خواهند بود؛ در كنار شكل‌گيري جو رواني ناشي از حمايت بازار توسط مسوولان امر همگي باعث شد تا به يكباره شاهد كاهش فشار فروش و عرضه از يك طرف و افزايش تقاضا از طرف ديگر باشيم.اين در حالي است كه متاسفانه ديدگاه ابهام‌آميز به خصوص در مسائل سياسي باعث شده حتي بانك‌ها و حقوقي‌هاي دولتي و شبه دولتي نيز در حضور جدي در بازار سرمايه با ديده ترديد بنگرند.نظري تاكيد كرد: متاسفانه باوجود پتانسيل‌هاي اقتصادي كه از افزايش نرخ ارز و افزايش قيمت كالاها در بين شركت‌هاي بورسي ايجاد شده است بي‌ثباتي در بازار سرمايه به دليل افزايش شديد تاثيرپذيري بازار از مسائل سياسي باعث شده تا همچنان چه سهامداران حقيقي و چه سهامداران حقوقي با احتياط بالايي به معامله بپردازند. وي افزود: اين احتياط شديد باعث مي‌شود سهامداران به سودهاي كوتاه‌مدت و نوسانات چند درصدي قانع باشند، به همين دليل بازار نمي‌تواند بيش از 2 تا 3 روز روند مثبت پايدار را تجربه نمايد و سريعا به تعادل مي‌رسد. در اين مواقع توصيه مي‌شود سهامداران در خريد عجله نكنند و اگر قصد خريد دارند حتما سهامي را انتخاب كنند كه از ديد بنيادي و تكنيكالي تاييد شده و روند ميان مدت و بلند مدتش صعودي ارزيابي شود.
بورس همچنان در اولويت است
اين تحليلگر بازار سرمايه ادامه داد: قطعا ريسك خريد سهام در مقطع فعلي افزايش چشمگيري يافته است، اما در شرايط فعلي با توجه به ركود نسبي در بازار مسكن از يك طرف و عدم جذابيت بازارهاي موازي ديگر مانند بازار ارز و طلا همچنان بازار سرمايه به عنوان بازاري با نوسانات بهتر مي‌تواند در اولويت قرار بگيرد.وي خاطرنشان كرد: در سال‌هاي گذشته دولت با جديت تمام حتي در بحراني‌ترين شرايط به كمك بازار سرمايه آمده و از تمامي سطوح بازار سرمايه حمايت به عمل مي‌آورد، حتي در مواردي در زمان انتشار قطعنامه‌هاي شوراي امنيت نيز بازاري متعادل و حتي مثبت را شاهد بوديم. اما در سال جاري متاسفانه حمايت عملي دولت و شركت‌هاي حقوقي وابسته به دولت كه بخش اعظمي از بازار سرمايه را تشكيل داده‌اند، بسيار كم رنگ شده است. همين عامل اصلي نيز باعث بي‌اعتمادي اكثر سرمايه‌گذاران و خروج از بازار و كاهش شديد نقدينگي و ايجاد روندهاي چند روز اخير شده است. به اعتقاد اين كارشناس بازار اگر دولت بتواند به صورت منسجم و مديريت شده در مواقع بحراني از بازار سرمايه حمايت كند علاوه بر جلوگيري از خروج سرمايه از بورس و شكل‌گيري روندهاي كاذب در بازارهاي موازي باعث اعتماد‌سازي و ورود خيل عظيم سرمايه به بازار سرمايه و پايان سفته‌بازي در ساير بازارها مانند بازار ارز و طلا خواهد شد.نظري تاكيد كرد: يكي از اميدهاي فعالان بازار نيز همين مورد است، بازار اميدوار است دولتي كه در بحراني‌ترين شرايط به داد بازار رسيده و از بورس و شاخص حمايت كرده در سال آخر دولت كه نياز به ارائه كارنامه موفق از بازار سرمايه دارد نيز به عنوان حامي از بازار حمايت كند.
موانع كسب و كار شركت‌ها برطرف شود
افزون بر اين، مديرعامل سرمايه‌گذاري آوين مهم‌ترين دليل افزايش قيمت‌ها در اين هفته را اصلاح رفتار هيجاني هفته گذشته دانست و گفت: سرمايه‌گذاران در هفته گذشته واكنش بيش از اندازه به بازار داشتند و افت زيادي را تجربه كردند. مجتبي كامل‌نيا افزود: در همين حال افزايش قيمت‌ها در بازار جهاني به خصوص فلزات و نفت كه رشد بالاي 5 درصد را به همراه داشت نيز به كمك بازار آمد.
وي درخصوص ترديد سرمايه‌گذاران براي ورود دوباره گفت: يكي از دلايل ترديد خريداران اين است كه حمايت حقوقي‌ها هنوز كامل نيست و فقط صف فروش‌ها جمع شده و هنوز كف‌هاي قيمتي بالا نيامده است و سيگنالي در حجم‌هاي بالا ديده نمي‌شود. عضو هيات مديره كارگزاري ارديبهشت ايرانيان افزود: شايد با پروسه تصميم‌گيري و اجرايي كردن تصميمات تصميم‌گيرندگان كه طي چند روز اخير بحث شدهفته‌ها طول بكشد تا حمايت‌ها اجرايي شوند.كامل‌نيا با اشاره به اينكه در اين شرايط همچنان امكان نوسانات مثبت و منفي وجود دارد، گفت: اصلي‌ترين دليل نوسانات دو سه هفته اخير ريسك‌هاي سيستماتيك است كه كماكان وجود دارد. اين در حالي است كه شرايط سياسي خيلي براي شركت‌ها مناسب نيست و در مقابل قيمت سهام به شدت افت كرده و جذاب است.
وي با تاكيد بر اينكه نوع تحريم‌هاي سال‌هاي گذشته با تحريم‌هاي فعلي فرق داشت، تصريح كرد: تحريم‌ها در گذشته بار رواني داشت و تاثيري بر كسب و كار شركت‌هاي بورسي نمي‌گذاشت. ولي در حال حاضر تحريم‌ها فروش محصول شركت‌ها را نشانه گرفته و بحث حمل محصولات اوليه، فعاليت‌های اين شركت‌ها را تحت تاثير قرار داده است.اين موضوع باعث مي‌شود درخصوص اينكه آينده بازار مثل گذشته باشد، ابهام اساسي وجود داشته باشد.كامل‌نيا با اشاره به تلاش‌هاي مسوولان براي حمايت از بورس گفت: حمايتي كه دولت مي‌تواند با تاثير بلندمدت از بازار انجام دهد، برطرف شدن مشكلات كسب و كار شركت‌هاي بورسي و ريسك‌هايي نظير تغيير مكرر قوانين و بحث‌هاي صندوق‌هاي بازنشستگي است.اما خريد سهام حمايت كوتاه‌مدت است كه به درد روزهاي بحراني بازار مي‌خورد و دولت براي حمايت بلندمدت از شركت‌ها بايد موانع موجود در فضاي كسب و كار را براي شركت‌ها مساعد كند.
حمايت بيشتر؛ تعادل بالاتر
مهدي نجفي، مدير سرمايه‌گذاري «وصنعت» نيز در گفت‌وگو با خبرنگار ما چند عامل را در جهت متعادل شدن بازار موثر دانست و اظهار کرد: بدون شك اقدامات سريع و حمايت سازمان و شركت بورس و همچنين نگاه ويژه وزير اقتصاد به جهت تاثير بالاي بورس بر اقتصاد كشور، مهم‌ترين عامل در جهت از بين رفتن ركود و بازگشت شرايط تعادلي به بازار سرمايه بوده است.
وي در ادامه افزود: همچنين اصلاحات قيمتي مناسب در اكثر شركت‌هاي بورسي منجر به كشف قيمت مناسب براي سهام شده و به اين ترتيب جذابيت خريد براي حقيقي‌ها و حقوقي‌ها شكل گرفته است.نجفي ادامه داد: از سوي ديگر گزارش‌های 3 ماهه مطلوب و تعديل‌هاي رخ داده در بيشتر شركت‌ها، چشم‌انداز آينده آنها را مثبت‌تر كرده و باعث روان‌تر شدن جو بازار شده است.وي افزود: افزون بر اين در هفته جاري نيز قيمت‌هاي جهاني از جمله فلزات نيز با جهش قيمتي مثبت روبه‌رو شده كه اين مساله نيز عامل ديگري در جهت حرکت بازار به سمت متعادل شده است. مديرسرمايه‌گذاري «وصنعت» در ادامه اظهاراتش پايداري اين جو مثبت را در گرو دو عامل دانست و گفت: در صورتي كه حمايت مسوولان بازار سرمايه تداوم يابد، جو متعادل كنوني نه تنها ادامه خواهد داشت بلكه مثبت‌تر نيز خواهد شد.نجفي در ادامه افزود: همچنين در كنار اين حمايت بايد كنترل بر روي ساير بازارهاي رقيب از جمله طلا و ارز صورت گيرد، به طوري كه با همكاري بانك مركزي از خروج نقدينگي از بازار سرمايه به سوي بازارهاي ديگر جلوگيري شود.