در شرايطي كه در طول هفته گذشته بازار سرمايه مملو از خبرهاي مربوط به تصميم دولت و مسوولان بازار سرمايه براي حمايت از بازار سرمايه بود، روز چهارشنبه عرضه اوليه شركت پالايشگاه نفت شيراز كه چهارمين پالايشگاه بازار سرمايه و شركت مشمول اصل 44 به شمار مي‌رود در شرايطي صورت گرفت كه بخش قابل ملاحظه‌اي از خريداران با زياني هنگفت مواجه شدند. در حالي كه كارآيي نظام قيمت‌گذاري عرضه‌هاي اوليه از جمله ويژگي‌هاي برجسته ارزيابي كارآيي بازار به شمار مي‌رود، روز چهارشنبه فرابورس تن به عرضه سهام پالايشگاه شيراز از قيمت 4هزار ريال تا قيمت 2هزار و 500ريال داد تا در نهايت قيمت ميانگين اين عرضه 2هزار و 700ريال تعيين شود. به اين ترتيب در اين عرضه، گروهي از سهامداران با 8درصد سود و گروهي ديگر تا 60درصد زيان را تجربه كردند كه تا‌كنون سابقه نداشته است.
حاشيه‌هاي يك عرضه عجيب
افزون بر اين، نحوه عرضه سهام پالايشگاه شيراز و عدم توجيه‌پذيري قيمت خريد برخي از سرمايه‌گذاران و كارگزاران طي روز چهارشنبه مباحث زيادي را به همراه آورد. در حالي كه قرار بود عرضه اوليه با سهميه 90هزار سهم براي هر ايستگاه معاملاتي صورت گيرد سهميه به 75هزار سهم در روز چهارشنبه كاهش يافت. در اين ميان سهميه يك هزار سهمي معامله‌گران آنلاين سبب شد تا برخي از اين معامله‌گران اقدام به وارد كردن قيمت‌هاي متفاوت و بالايي در سيستم كنند. پس از اين اتفاق براي دقايقي نماد «شراز» متوقف و در نهايت در نزديكي زمان پايان معاملات عرضه به صورت محدوده قيمتي توسط كارگزاري بانك پاسارگاد به عنوان كارگزار عرضه‌كننده صورت گرفت تا معامله‌گران با اتفاقي بي‌سابقه مواجه شوند. در همين حال نحوه عرضه موجب شد تا بسياري از معامله‌گران در انتظار ابطال معاملات بمانند، امري كه به‌رغم تاثير اختلال در عرضه اوليه رخ نداد. مصطفي اميد‌قائمي مديرعامل فرابورس در گفت‌و‌گو با فارس، در مورد قيمت‌هاي 250 تا 400 توماني هر سهم پالايشگاه شيراز توضيح داد: متاسفانه در روز عرضه برخي از معامله‌گران آنلاين تريدينگ (آني) با وارد كردن قيمت‌هايي موجب بروز اختلال شدند، در نتيجه به آن دسته از متقاضيان خريد سهام آنلاين تريدينگ كه قيمت 400 توماني را تقاضا كرده بودند، سهامي فروخته شد كه البته تعدادشان زياد نيست.
وي افزود: در اين ميان با قيمت‌هاي 300 توماني هر سهم هم معامله شد، ولي با توجه به فروش تعداد زيادي از سهام به قيمت 250 تومان، ميانگين قيمت هر سهم پالايشگاه شيراز دو هزار و 703 ريال محاسبه مي‌شود. وي در برابر اين سوال كه آيا سازمان خصوصي‌سازي در روزهاي آينده اقدام به عرضه سهام اين شركت خواهد كرد يا خير و آيا در معامله بيش از 51 ميليون سهم، سهميه‌بندي هم براي اشخاص حقوقي و حقيقي در نظر گرفته شده است ؟ توضيح داد: با توجه به ارائه تعهد 5 درصدي عرضه توسط سهامدار عمده يعني شركت ملي پالايش و پخش، عرضه ديگري در روزهاي بعد انجام نخواهد شد. همچنين بيش از 51 ميليون سهم سهميه‌بندي نمي‌شود.
در حالي كه آمار دقيقي از نحوه خريد منتشر نشده است اما گفته مي‌شود نزديك به 30درصد معاملات در قيمت بالاي 2هزار و 700 ريال رخ داده است با اين شرايط روز شنبه معامله‌گران شاهد حضور 70درصد سهامداران با سود 8 تا 13درصدي و 30درصد با زيان ماكزيمم 60درصدي هستند. امري كه براي بار ديگر ناكارآمدي عرضه‌هاي اوليه در بازار سرمايه و به ويژه فرابورس را به نمايش گذاشته است در عرضه سهام ذوب آهن نيز كه شركت قبلي اصل 44 در فرابورس به شمار مي‌رود معامله‌گران پس از عرضه اوليه شاهد توقف نماد و اعلام قيمت جديد و در نهايت آشفتگي بي‌سابقه در عرضه ذوب‌آهن بودند.
عرضه‌اي بدون معارفه، قيمت‌گذاري‌هاي ذهني
در همين حال، روز چهارشنبه شاخص بورس به ميزان 49/9 درصد افت كرد. معامله‌گران انتظار داشتند حمايت‌هاي لفظي از بازار سرمايه و معامله‌گران متضرر با عرضه اوليه‌اي مناسب تا حدودي تحقق يابد امري كه در نهايت به دليل ناكارآمدي روش عرضه بي نتيجه باقي ماند. كارشناسان بازار موضوعاتي نظير سهميه‌بندي ايستگاه‌هاي معاملاتي، سهميه معامله‌گران آنلاين، موضوع كشف قيمت و قيمت‌گذاري اوليه (كه در نهايت بر كشف قيمت برتري يافته و عرضه در قيمت مورد نظر عرضه‌كننده به روي تابلو مي‌رود) و در نهايت نامشخص بودن شرايط ابطال معاملات در كنار عدم برگزاري جلسه معارفه در عرضه‌هاي اوليه را زمينه ساز بروز حوادثي نظير اين عرضه اوليه مي‌دانند. از ديدگاه كارشناسان در هنگامي كه عرضه اوليه‌اي بدون برگزاري جلسه معارفه و حتي يك مورد تحليل قابل اتكا روي تابلو مي‌رود، چگونه مي‌توان آشفتگي ميان قيمت‌هاي معامله‌گران را مهار كرد. افزون بر اين، در بازار سهام معامله‌گران همچنين زير سايه برخي از تحولات مهم قرار دارند. در مسائل سياسي مذاكرات استانبول بدون تعيين زمان ديدار مجدد كارشناسان و به دور از رسانه‌ها پايان يافت. در بيانيه انتشار يافته در استانبول گفته شده است كه طرفين درباره مسائل فني تبادل نظر كردند و علي باقري و هلگا اشميت، معاونان سعيد جليلي و كاترين اشتون، به مذاكرات ادامه خواهند داد، اما تاريخي براي مذاكره اين دو نفر گفته نشده است.
در همين حال بحران در منطقه به ويژه در سوريه نيز توجه كارشناسان را به خود جلب كرده است. در اين رابطه قاضي‌زاده نماينده مردم مشهد در مجلس نسبت به هرگونه اقدام تجاوزكارانه عليه سوريه هشدار داد.
منتظر كاهش نرخ سود بانكي نباشيد
در تحولات اقتصادي بحث در مورد كاهش ميزان صادرات نفت خام و بازارهاي ارز و طلا همچنان در محافل اقتصادي به گوش مي‌رسد. در مهم‌ترين تحولات اقتصادي به دنبال تشديد انتقادات از نرخ سود سپرده‌هاي بانكي، رييس كل بانك مركزي در اظهار‌نظري بحث درباره تغيير در نرخ سود بانكي را رد كرد.
رييس كل بانك مركزي تصريح كرد: در شرايط فعلي نرخ سود تسهيلات بانكي پايين نمي‌آيد و اگر تورم كاهش يابد در اين مورد شوراي پول و اعتبار تصميم خواهد گرفت.
محمود بهمني در مورد كاهش نرخ سود بانكي به ايسنا گفت: با توجه به شرايط فعلي كه اعلام مي‌كنند نرخ سود تسهيلات بانكي پايين بيايد، نه، اين طور نيست. اگر تورم را به سمت پايين ديديد مجددا يك كار كارشناسي مي‌كنيم و در شوراي پول و اعتبار مي‌بريم و براساس مصوبه شوراي پول و اعتبار تصميم‌گيري مي‌كنيم.
همچنين وي در پاسخ به اين سوال كه اگر تورم نيز افزايش يابد آيا امكان بازنگري دوباره نرخ سود وجود دارد؟ گفت: اميدواريم تورمي كه منجر به تغيير نرخ سود شود، فعلا بروز نكند. مگر اينكه مراحل بعدي هدفمندسازي صورت بگيرد. روند رشد تورم ما در ماه‌هاي اخير يك درصد و 5/1 درصد بوده است. بعد رسيديم به عدد 3/0 درصد رشد تورم در فروردين ماه امسال نسبت به اسفندماه سال گذشته كه تورم از 5/21 درصد به 8/21 درصد رسيد. با اين حال اميدواريم اتفاقي نيفتد كه اين روند را شتاب دهد. اين در حالي است كه طي هفته گذشته رييس خانه صنعت و معدن ايران گفته بود: به نشانه اعتراض نسبت به تصميم شوراي پول و اعتبار مبني بر افزايش بهره بانكي از يازده درصد به ۲۱درصد، در روز ۲۵ تيرماه به مدت يك دقيقه سوت تمام كارخانجات به صدا در خواهد آمد.
روز يكشنبه تعيين سهميه مباركه از معدن سنگان و حضور رييس‌جمهوري در مراسم افتتاح توليد آهن اسفنجي از اهميت برخوردار بود و با حضور رييس‌جمهوري پروژه احياي مستقيم شهيد خرازي كه شامل دو كارخانه توليد آهن اسفنجي است مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
اين كارخانه‌ها كه پيشرفته‌ترين و بزرگ‌ترين واحد‌هاي توليد آهن اسفنجي در كشور هستند كار خود را با توليد هر كدام از واحد‌ها به ظرفيت 5/1 ميليون تن در سال آغاز كردند.
ميزان اشتغالزايي اين پروژه نيز 700 نفر است و اين كارخانه‌ها ششمين و هفتمين كارخانه توليد آهن اسفنجي با ظرفيت بالا در دنيا به شمار مي‌رود. در همين حال در حاشيه اين مراسم غضنفري وزير صنعت، معدن و تجارت اعلام كرد روز يكشنبه امضاي قرار دادهاي 20ميليون تن ظرفيت توليد سنگ‌آهن معدن سنگان با شركت‌هاي فولادي انجام خواهد شد. براساس اعلام اوليه قرار است توليد 5ميليون تن كنسانتره به مباركه واگذار شود. به دليل سولفور بالاي معدن سنگان مباركه بايد كل اين ظرفيت را به گندله‌سازي اختصاص دهد از اين رو در سه سال آينده مباركه 5ميليون تن ظرفيت گندله جديد از محل سنگان خواهد داشت. اجراي اين پروژه موضوع افزايش سرمايه پيش روي مباركه نيز هست جايي كه قرار است مباركه به سرمايه‌اي بيش از 4هزار ميليارد تومان برسد.
بازارهاي جهاني، همچنان ناپايدار
در تحولات اقتصادي وضعيت ناپايدار بورس‌هاي جهاني همچنان ادامه دارد. برخلاف خوش بيني ابتدايي در مورد وضعيت اتحاديه اروپا پس از تصويب كمك به بانك‌هاي اسپانيا، مجددا حوزه يورو به درون بحران غلطيده است كه در پي اين امر ارزش يورو در برابر دلار به 2377/1 رسيده است. همين امر به كاهش بهاي نفت و فلزات منجر شده و بهاي نفت برنت به 21/99 دلار در هر بشكه و نفت وست تگزاس به 7/85 دلار در هر بشكه رسيده است. در همين حال بهاي فلز مس به 7هزار و 659دلار در هر تن، روي يك هزار و 895دلار، سرب يك هزار و 901دلار و آلومينيوم به يك هزار و 914دلار رسيده است.
جزئيات عرضه اوليه بيمه ملت
در تحولات درون بازار روز دوشنبه بورس اوراق بهادار شاهد عرضه اوليه 10درصد بيمه ملت است.
روز دوشنبه تعداد 150,000,000 سهم معادل 10درصد از سهام شركت بيمه ملت متعلق به شركت‌هاي سرمايه‌گذاري صدر تامين، سرمايه‌گذاري صندوق بازنشستگي كشوري، گروه بهمن و ساير سهامداران عمده به عنوان 471 امين شركت پذيرفته شده براي اولين بار پس از پذيرش و درج نام شركت در فهرست شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار در بخش و گروه «تامين وجوه بيمه و بازنشستگي به جز تامين اجتماعي اجباري» و طبقه «بيمه غير از بيمه عمر» در فهرست نرخ‌هاي بازار دوم و در نماد «ملت» عرضه خواهد شد.
در بازار چه خبر بود؟
روز چهارشنبه بورس تهران شرايط متعادل رو به ضعف نهاد كه در نهايت نحوه عرضه اوليه پالايشگاه شيراز بازار را متاثر كرد.
در بازار روز چهارشنبه شاخص كل 49/9 واحد افت كرد كه بيشترين تاثير منفي در اين افت را گروه سايپا مركب از سايپا و سرمايه‌گذاري سايپا داشت. در گروه بانكي روز چهارشنبه پذيره‌نويسي بانك قوامين انجام شد. در اين باره مدير بازار فرابورس از پايان پذيره‌نويسي يك ميليارد و 200ميليون سهم، در اولين روز خبر داد و گفت: مدت اين پذيره‌نويسي عمومي 15روز بود كه در نخستين روز با استقبال بي‌نظير به پايان رسيد.
امير‌هاموني با اعلام اين خبر افزود: بانك قوامين كه سرمايه ثبت شده آن 2 هزار و 800 ميليارد ريال است، براي تامين افزايش سرمايه خود به 4هزار ميليارد ريال، روز چهارشنبه مبلغ 1200ميليارد ريال كه شامل يك ميليارد و 200ميليون سهم است از طريق سلب تمام حق‌تقدم و فروش سهام با صرف، در بازار سوم پذيره‌نويسي كرد كه در نخستين روز اين پذيره‌نويسي پايان يافت.
در همين حال امروز بانك خاورميانه كه توسط مديران سابق بانك كارآفرين تاسيس شده است در فرابورس پذيره‌نويسي خواهد كرد. عملكرد مناسب و متوازن بانك كارآفرين تحت مديريت دكتر عقيلي موجب توجه كارشناسان به بانك خاورميانه شده است كه البته از برنامه عملياتي متفاوت نسبت به بانك‌هاي ديگر برخوردار است.
در حوزه بانكي، سهامداران بانك آرين 27 تيرماه جاري به مجمع سالانه مي‌نشينند.
در اين گروه مدير روابط عمومي بانك حكمت ايرانيان گفت: برخلاف ديگر بانك‌هاي دولتي و خصوصي كه متمركز به وام‌هاي كلان هستند، سياست بانك ما ارائه وام خرد است، زيرا آنچه موجب آرامش در زندگي مي‌شود، ميزان سرمايه نيست، بلكه پاك و حلال‌بودن آن است كه مي‌خواهيم به اين امر جامه عمل بپوشانيم.
داوود رحيمي با بيان اينكه بانك حكمت ايرانيان، بانك عامل ارتش است به ايسنا گفت: از جمله سياست‌هاي كلان امسال ما آن است كه به حدود 50 الي 60 هزار نفر وام خرد بدهيم كه عمدتا به نيروهاي ارتشي است.
از سوي ديگر، مدير بازار فرابورس ايران از بازگشايي نماد شركت سرمايه‌گذاري تدبيرگران فارس و خوزستان در بازار دوم فرابورس در روز شنبه آينده خبر داد.
بازگشايي يك نماد جديد
در گروه سيماني امروز شركت فارس و خوزستان شاهد گشايش نماد شركت زير مجموعه خود یعنی سرمايه‌گذاري تدبير گران فارس و خوزستان در فرابورس خواهد بود. به گفته امير‌هاموني نماد شركت سرمايه‌گذاري تدبيرگران فارس و خوزستان در نماد «سدبير1» در روز شنبه 17 تير بازگشايي مي‌شود و از اين پس معاملات سهام اين شركت در بازار دوم فرابورس انجام مي‌شود.
در گروه تجهيزات نماد شركت توليدي پمپ پارس از بورس به بازار پايه فرابورس به عنوان هفتاد و هفتمين شركت منتقل شده است.
در گروه خودرويي عرضه بلوك 6/1درصدي سايپا توسط تامين اجتماعي در روز چهارشنبه بدون خريدار روي ميز ماند.
در مجموع بازار روز چهارشنبه با معامله 44ميليارد تومان سهام همراه شد كه 17درصد آن را جابه‌جايي 4/18ميليون سهم ملي مس تشكيل داد. از 209 نمادي كه روز چهارشنبه به روي تابلو رفتند، 134نماد با كاهش قيمت و 68 نماد با كاهش قيمت همراه شدند. با اين كارنامه دومين هفته تير ماه با رشد 5/1 درصدي شاخص همراه شد تا زيان معامله‌گران در سال 91 به 8/1 درصد كاهش يابد. ميزان معاملات در هفته گذشته 258ميليارد تومان بود كه 3/23درصد نسبت به هفته ماقبل افت داشت و شمار خريداران هم بدون تغيير ملموس در حد اندكي بيش از 21هزار نفر ثابت ماند.
برای اطلاع از آخرین اخبار بازار طلا و سکه در ایمیل خود، در خبرنامه سایت زر عضو شوید.