این روزها بحث داغ بازار، ارز و سکه، گمانهزنیهای مربوط به تک نرخی شدن ارز مرجع و همچنین راهاندازی بازار آتی ارز است. بهمنی در سخنان خود از تغییر قطعی نرخ ارز مرجع خبر داده و تاثیر آن را بر قیمت ارز کاهشی ارزیابی کرده است.
مساله اینجا است که بانک با چه مکانیزمی میخواهد این کاهش قیمت را محقق کند. بهمنی معتقد است: بازار آتی ارز بستری را فراهم خواهد آورد که در آن دارندگان و همچنین متقاضیان ارز با یکدیگر تعامل خواهند کرد و دست دلالان از بازار کوتاه خواهد شد. این سناریو منوط به طراحی مکانیزم دقیقی از سمت بانک برای ایجاد انگیزه در دارندگان ارز است تا ارز خود را در این بازار، ولو با وجود پایین تر بودن قیمت نسبت به بازار آزاد عرضه كنند. سیاست بانک باید به گونهای باشد که صرافیها را نیز با خود همراه كند و مانع از جذابیت بالاتر عرضه دلار در بازاری غیر‌از بورس ارز شود. هشدارهای اخیر بانک مرکزی به صرافیها، شاید به نوعی گامی در جهت کنترل بازار آزاد، پس از راهاندازی بورس ارز و تک نرخی شدن ارز مرجع باشد.
بانک مرکزی هنوز در مورد نرخ ارز مرجع توافق شده و جزئیات بورس ارز شفافسازی نکرده و همین مساله باعث افزایش حساسیت قیمت‌ها نسبت به شایعات در نتیجه نوسان‌های بازار و سودجویی دلالان شده است. در کنار عدم قطعیت در مورد وضعیت ارز، کنترل چندانی بر بازار نیز از سمت بانک دیده نمی‌شود که با توجه به پیشی گرفتن تقاضای ارز، باعث افزایش قیمت شده است. البته حذف حضور بانک در بازار و اجرای سیاست‌های موثرتری همچون بازار آتی ارز، از جمله تدابیر هوشمندانه بانک از لحاظ اقتصادی است. تک نرخی کردن ارز؛ اما اگر به درستی مدیریت نشود می‌تواند منجر به بروز معضلات زیادی همچون افزایش تورم شود و نگرانی‌هایی از این دست سر راه تک نرخی شدن نرخ مرجع وجود دارد.
اگر سیاست تک نرخی شدن ارز و راهاندازی بورس آتی ارز به شکل موثری محقق شود، می‌تواند منجر به کاهش نوسان‌های قیمتی ارز شود که این مساله به نفع بازار آتی سکه نیز خواهد بود؛ چرا که مانند گذشته حساسیت قیمتهای آتی سکه را به اونس جهانی در مقایسه با دلار بیشتر خواهد کرد و به این ترتیب معامله‌گران از تغییرات و نوسان‌های غیر‌قابل‌پیش‌بینی بازار ارز غافلگیر نخواهند شد. در مورد بازار آتی ارز، مکانیزم تعیینشده برای آن و اینکه آیا منع ورود و خروج برای عموم دارد یا خیر، آیا موقعیتهای اتخاذی حتما باید به صورت فیزیکی تسویه شود یا خیر، میزان وجه تضمین، تعداد بازیگران و مسائلی از این دست می‌تواند تعیین‌کننده جذابیت بازار آتی ارز در مقابل آتی سکه باشد.
وضعیت قیمت سکه با افزایش اخیر قیمت دلار، از لحاظ عرضه و تقاضا در حالت عدم تعادل قرار دارد. از یک سو به علت اشباع خرید و پایین بودن تقاضا، سکه توان همراهی با دلار را ندارد، از سوی دیگر؛ اما حباب منفی سکه در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برد، به طوری که قیمت سکه بیش از 40 هزار تومان زیر ارزش طلای موجود در آن معامله می‌شود. این اختلاف قیمتی، می‌تواند خطر خروج طلا از کشور را افزایش دهد.
در کنار این مسائل داغ ارزی، وضعیت سیاسی کشور نیز از جمله عوامل تعیین‌کننده قیمت دلار است. مساله این است که انتخابات آمریکا در پیش است و تا آن زمان به نظر میرسد اوباما تمایل چندانی به شفافسازی در مورد موضع خود نسبت به ایران ندارد. روند کند مذاکرات ایران و غرب، با وجود مشخص بودن موضع از سمت ایران، خود شاهدی بر این مدعا است. مسایل سوریه نیز علاوه بر تاثیر بر فاکتور دلار، بر اونس جهانی تاثیرگذار است و از این حیث می‌تواند بر قیمت سکه اثر بگذارد. سوریه هرچند از لحاظ نفتی کشور تاثیرگذاری محسوب نمی‌شود، اما به علت روابط تنگاتنگ این کشور با ایران؛ به عنوان یک کشور تعیین‌کننده نفتی، تشدید بحران در آن می‌تواند منجر به صعود قیمت نفت شود که معمولا افزایش قیمت اونس طلا را نیز در پی دارد.
در مورد قیمت طلا، از سمت اروپا وضعیت تا حدودی ناامید‌کننده است. پیشنهاد ماریو دراگی مبنی بر خرید اوراق قرضه اسپانیا و ایتالیا و کاهش هزینه استقراض در این کشورها، با مخالفت سیاستمداران آلمانی مواجه و انتقادات زیادی به آن وارد شده است. این مساله می‌تواند موجب کاهش ارزش یورو در برابر دلار شود؛ زیرا حمایت‌ها از کشورهای بحران زده را کمرنگ خواهد کرد. بسیاری از مردم کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند درگیر وضعیت کشورهای بحران زده نشوند.
علاوه بر اسپانیا و ایتالیا که با بحران‌های خود سر می‌کنند، کشور یونان نیز برای مشخص کردن برنامه بودجه خود، تحت فشار قرار گرفته اند و باید تا سپتامبر وضعیت مالی و برنامه‌های آتی خود را مشخص كنند تا صلاحیت لازم برای برخورداری از کمک‌های مالی و بسته‌های نجات را داشته باشند و به علاوه این شرط برای حفظ یونان در حوزه یورو نیز وجود دارد.
کشور هند به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده طلا هم به فکر افتاده است تا اقتصاد بحران زده خود را احیا كند. کاهش ارزش روپیه به دلار، باعث پایین آمدن قدرت خرید مردم این کشور برای طلا شده است. اگر هند بتواند تدابیر مناسبی برای کاهش رکود خود اتخاذ كند، این کشور باز به صحنه تقاضاهای بسیار بالا برای طلا باز می‌گردد. چین نیز در نظر دارد رشد اقتصادی خود را بهبود بخشد که این مساله می‌تواند منجر به افزایش قیمت طلا شود.
* تحليلگران وب‌سايت Gold24.ir
برای اطلاع از آخرین اخبار بازار طلا و سکه در ایمیل خود، در خبرنامه سایت زر عضو شوید.