فعالان بازار سهام ايران در شرايطي وارد شهريورماه شدند كه همچنان برخي تحولات سياسي و بيروني بر بازار دادوستد سهام سايه افكنده است.
اما اين در بين برخي تحولات پيشرو از جمله اجلاس غيرمتعهدها به همراه مذاكرات هستهاي، خوشبينيهاي معاملهگران همه بازارها از جمله بورس تهران را تقويت نموده است.
در هفتهاي كه سپري شد درحالی آژانس بينالمللي انرژي اتمي با ايران نشستي برگزار كرد كه طرح برخي از ادعاهاي بياساس درباره فعاليت هستهاي كشورمان همچنان احتياط را در همه بازارهاي مالي حاكم كرده است. اين در حالي است كه برگزاري اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران و اعلام حضور بانكيمون دبيركل سازمان ملل براي شركت در اجلاس غيرمتعهدها بر دغدغه غربیها افزوده و نشانههايي از خوشبيني سياسي را به وجود آورده است.
با این حال در پي تعطيلي دو روزه عيد سعيد فطر طي هفته گذشته، وقفهاي در فعاليتهاي اقتصادي كشور به وجود آمد تا اين مساله بهانهاي باشد، براي نهاد اجرايي بازار سرمايه تا از انتشار آمار و اطلاعات ناشي از مبادلات هفتگي اوراق بهادار تهران خودداري كند. با اين حال در فعاليت 3 روزه این بازار در هفته منتهي به سوم شهريورماه جاري شاخص کل یک درصد رشد کرد، تا به اين ترتيب بورس هم در ميان ديگر بازارهاي سرمايهگذاري حرفي براي گفتن داشته باشد. افزون بر اين در آخرین روز کاری بورس تهران آن هم پس از گذشت 3 روز كاري از انتشار اوراق اختيار فروش تبعي پتروشيمي كرمانشاه به عنوان اولین تجربه بورس در بهکارگیری این ابزار مالی جدید، «اميدكو» يكي از سهامداران اصلي شركت چادرملو نیز براي پوشش ريسك و حمايت از سرمايهگذاران خود، اوراق تبعي (كچاد) را روانه بازار كرد.
اما در بازار ارز و طلا و سكه، آمارها حاكي از آن است كه در بازه زمانی یکساله يعني از مردادماه 90 تا مردادماه 91، دلار آمريكا، يورو و سكه به ترتيب سرمايهگذاران خود را از بازدهيهاي 80، 54 و 47 درصدي برخوردار كردند. حال آنكه در اين هفته پس از عملي نشدن وعدههاي راهاندازي بورس ارز در زمان اعلام شده (در پايان مردادماه امسال)، قطع ارز مسافرتي و كاهش تعداد گروههاي دريافتكننده ارز دولتي، سفتهبازي در بازار ارز تشديد شد و قيمت دلار و يورو در هفته منتهي به سوم شهريورماه به ترتیب از رشد 8/1 و 8/3 درصدي برخوردار شد.
از سوی دیگر تقویت اجراي سياستهاي انبساط پولي بيشتر از سوي فدرال رزرو، افزايش هزينه استحصال طلا در معادن، کشتار معدنچيان در آفريقا، اقدام اروپا مبني بر فروش تمام موجودي طلاي خود و اقدام مجدد آن براي سرمايهگذاري در اين عرصه در كنار انتشار اخباري مبني بر خريد طلا توسط بانك مركزي روسيه سبب شد تا هر اونس طلا در بازارهاي جهاني از رشد 2/3 درصدي برخوردار شود كه به تبع آن در ايران نيز قيمت هر گرم طلاي 18 عيار از افزايش 5 درصدي و سكه طرح جديد نيز از افزايش 5/5 درصدي برخوردار شد.
اين در حالي است كه طی یکسال گذشته (از مرداد 90 تا پايان مرداد 91) قیمت هر اونس طلای جهانی 14 درصد کاهش را نشان ميدهد.
اما در بازار ابزارهاي مالي نيز با به پایان رسیدن مهلت پذيرهنويسي اوراق مشاركت 150 ميليارد توماني سايپا در آخرين روز مردادماه، دور جديد فروش اوراق مشاركت طرحهاي سد و نيروگاه برق آبي در نخستین روز شهريورماه آغاز شد.
تحركات بازار مسكن در اين هفته نيز حاكي از آن است كه طرح تفصيلي شهرداري تهران، تبليغات وسيع از سوي مديريت شهري براي اجرای طرحهاي شهري، توريستي و تفريحي منجر به ايجاد مزيت نسبي در بازار مسکن نسبت به ساير فعاليتهاي اقتصادي شده است. به طوری که اين موضوع در 4 ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، ساخت و ساز در تهران را 40 تا 60 درصد افزایش داده است. همچنين در اين پروسه معاملات خريد و فروش مسكن با كاهش 5/18درصدي همراه بود. اما با پايان ماه مبارك رمضان و شروع شهریورماه، مدت قرارداد اغلب مستاجران به پایان میرسد که این مساله بازار اجارهبها را احتمالا از رونق برخوردار خواهد ساخت.
در سطح بینالمللی نیز كاهش ذخاير استراتژيك بنزين و نفت خام آمریکا، افزايش تقاضاي نفتي چين، افت توليد نفت در درياي شمال، ادامه تنش در منطقه خاورميانه و به پايان رسيدن زمان تعميرات فصلي پالايشگاههاي جهان منجر به افزايش تقاضا براي نفت خام شده است. اگرچه قيمت نفت برنت درياي شمال هم در يك هفتهاي كه گذشت كمي كاهش يافت.
اما در هفته سپري شده این عوامل در کنار مسائلي همچون خوشبيني هيجاني به حل بحران بدهيها در اروپا به همراه اعلام ورشكستگي يونان تا ماه اكتبر در صورت عدم دريافت وام جديد، افزايش ارزش طلا و امكان افزايش اجراي سياستهاي انبساطي از سوي فدرال رزرو، ارزش يورو در برابر دلار را به ميزان يك درصد تقویت نمود.
در نهايت هفته منتهي به سوم شهريورماه در بازار فلزات اساسي با رشد 4 درصدي قيمت مس، افزايش 4 درصدي قيمت روي و خيزش 6 درصدي قيمت سرب همراه بود.