بورس اوراق بهادار تهران هفته گذشته با ثبت کارنامه‌ای ضعیف با افت ۴/ ۱ درصدی به کار خود پایان داد. این کاهش شاخص کل در حالی ثبت شد که همچنان گمانه‌زنی معامله‌گران برای توجیه آن ادامه دارد، در حالی که بازار جهانی روند مثبتی را طی کرده و ارزش ریال در برابر دلار نیز کاهش یافته است. انتظار اولیه معامله‌گران افزایش شاخص کل بود اما این امر محقق نشد و کارشناسان بازار دلایل این امر را کمبود نقدینگی متعاقب دستورالعمل اعتباری بانک مرکزی و سازمان بورس، فروش سنگین سهام توسط دستگاه‌های دولتی و همچنین نبود انگیزه در معامله‌گران ناشی از تداوم توقف‌های گسترده نمادهای بازار سرمایه ارزیابی می‌کنند.
از دیدگاه این افراد، شماری از دستورالعمل‌های ابلاغی جدید بازار در حوزه اعتباری و توقف و بازگشایی نمادها مهمترین مقصر در وضعیت ضعیف کنونی بازار هستند. در این شرایط در روز چهارشنبه، آخرین روز کاری هفته گذشته نیز چهره یک روز منفی را داشت، جایی که شاخص کل با کاهش ۴۲/ ۰ درصدی معادل ۴۲۴واحد به رقم ۹۸هزار و ۱۳۳واحد رسید تا در آستانه از دست دادن حمایت روانی ۹۸هزار واحد قرار گیرد. شاخص کل هم‌‌وزن نیز چهارشنبه با کاهش ۴۵ واحدی به عدد ۱۷ هزار و ۴۷۲ واحد رسید. نمادهای هلدینگ‌های فارس و نفت و گاز پارسیان، ایران‌خودرو، گل‌گهر، فولاد، امید و پالایشگاه اصفهان بیشترین تاثیر را در کاهش شاخص کل وزنی داشتند. در بازار روز چهارشنبه نماد معاملاتی شرکت‌های گسترش سرمایه‌گذاری ایرانیان، مدیریت انرژی امید‌تابان‌هور، ذوب‌آهن اصفهان، فیبر ایران و حق تقدم خرید سهام آن، گوشت زاگرس و سرمایه‌گذاری مسکن تهران از سوی ناظر بازار سهام متوقف و در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های مجتمع صنعتی آرتاویل تایر، گروه صنعتی بوتان، نفت‌پارس، صنایع شیمیایی فارس، سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان بازگشایی شدند.
در بازار روز چهارشنبه توقف نمادها براساس قانون جدید رشد ۲۰ درصد در پنج روز ادامه داشت. نمادهای بوتان و شیر و گوشت شهرکرد متوقف شدند. در فرابورس نیز نماد ذوب‌آهن اصفهان که صف خرید عمده‌ای را تحت‌تاثیر خبرهای اولیه مبنی بر افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی شاهد بود، متوقف شد. در این نماد شرکت روز پنج‌شنبه اقدام به شفاف‌سازی در مورد روند فروش محصولات کرد و از افزایش میزان فروش خبر داد. در صحنه بازار جهانی معامله‌گران همچنان با رشد قیمت‌ها مواجه هستند؛ بهای نفت برنت مجددا به مرز ۷۰دلار بازگشته است، بهای مس به ۷ هزار و ۱۰۰ دلار و بهای سرب و روی به ترتیب ۲ هزار و ۶۴۵ دلار و ۳ هزار و ۵۱۵ دلار گزارش شده است (ساعت ۱۵ روز جمعه). در مهمترین تحولات بازار روز چهارشنبه بازار شاهد اعلام تشکیل کمیته ویژه‌ای در دولت برای سرعت بخشی به واگذاری شرکت‌های وابسته به بانک‌ها بود، این امر در شرایطی است که بانک صنعت و معدن روز چهارشنبه در شفاف‌سازی از نتیجه تلاش برای واگذاری شرکت‌های زیر‌مجموعه «وصنعت» شرکت‌های صرافی و کارگزاری این شرکت را به دیگر شرکت‌های بانک منتقل کرد. این انتقال‌ها احتمالا برای آماده‌سازی شرکت سرمایه‌گذاری صنعت و معدن برای واگذاری در روز ۲۴ بهمن ماه است. براساس اعلام بلوک ۵۱ درصد «وصنعت» به قیمت پایه ۱۹۰۰ریال و به‌صورت ۳۰درصد نقد واگذار خواهد شد.
در بازار روز چهارشنبه در گروه واسطه‌گری مالی، پذیره‌نویسی اوراق اجاره شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر به ارزش اسمی هر ورقه یکصد هزار تومان با تاریخ سررسید منتهی به ۱۱ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ شمسی انجام شد. در همین‌حال روز پنج‌شنبه گل‌گهر شاهد حضور رئیس‌جمهوری برای راه‌اندازی خط هفتم کنسانتره بود. در این مراسم خط هفت کنسانتره سنگ‌آهن گل‌گهر سیرجان با ظرفیت ۲ میلیون تن در سال و حجم سرمایه‌گذاری ۷۰۰ میلیارد ریال و ۴۹ میلیون یورو به‌صورت ارزی راه‌اندازی شد. مهدی حسینی‌نژاد، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان در این آیین به خبرنگاران گفت: ظرفیت تولید روزانه این کارخانه 6 هزار و 667 تن است. عملیات اجرایی این خط از مهرماه 1393 آغاز و با بهره‌برداری از آن برای 700 نفر اشتغال ایجاد شده است. در بازار جهانی سنگ‌آهن نیز بازار واردات سنگ‌آهن در چین با توجه به نزدیکی سال نو در این کشور روند نزولی تدریجی به خود گرفته و چشم‌انداز آینده بازار چندان روشن نیست. به گزارش فولاد ایران، آخرین قیمت سنگ‌آهن خلوص ۶۲ درصد استرالیا ۵۰ سنت افت داشته و ۵/ ۷۲ دلار در هر تن سی‌اف‌آر شد و قرارداد ماه مه (اردیبهشت-خرداد ۹۷) سنگ‌آهن در بورس دالیان نیز ۲/ ۱دلار افت داشت. در کل فعالان بازار نسبت به چشم‌انداز بازار سنگ‌آهن در کل سال ۲۰۱۸ چندان خوش‌بین نیستند و اخیرا برخی میانگین قیمت سال جاری میلادی را ۶۵ دلار هر تن سی‌اف‌آر برآورد کرده‌اند و گروهی دیگر معتقدند میانگین قیمت از ۷۱ دلار در سال قبل به ۶۳ دلار در هر تن سی‌اف‌آر هم تنزل خواهد داشت. در گروه خودرویی معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد تشکیل صف فروش در نماد ایران‌خودرو و گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو بودند. این صف فروش متعاقب اعلام رد صلاحیت خریدار بلوک ۸۵/ ۱۵ درصدی ایران‌خودرو مطرح شد. در این باره، یک مقام مسوول به بورس‌پرس توضیح داد: یک شرکت خارجی قطعه‌ساز که با صنعت خودروی کره‌جنوبی مشغول به فعالیت است، در نظر داشت با خرید بلوک مدیریتی ایران‌خودرو، وارد صنعت خودرو در ایران شود. این شرکت در امارات تاسیس شده که علت عدم تایید صلاحیت آن توسط نهاد ناظر، ناشی از تازه تاسیس بودن شرکت و نبود صورت‌های مالی چند ساله و در نتیجه، ایجاد ابهام در چند و چون خریدار بلوک است. وی ادامه داد: بر همین اساس، سازمان بورس تصمیم به عدم تایید صلاحیت این خریدار خارجی گرفت و در مورد زمان بعدی یا لغو واگذاری این بلوک، ایران‌خودرو و زیرمجموعه‌های آن تصمیم‌گیری خواهند کرد. عرضه بلوک ۸۵/ ۱۵ درصدی ایران‌خودرو که قرار بود امروز توسط سرمایه‌گذاری سمند و نگار نصر انجام شود، لغو شد. در گروه بانکی درحالی که سه روز تا زمان برگزاری مجمع سالانه به‌طور فوق‌العاده بانک صادرات باقی‌مانده، با حکم هیات‌مدیره مدیرعامل این بانک بورسی منصوب شد. اعضای هیات‌مدیره بانک صادرات در حکمی حجت‌الله صیدی را که از مدیران موفق و کارشناسان برجسته بازار سرمایه بوده و سال‌های اخیر مدیریت سرمایه‌گذاری خوارزمی را بر عهده داشته، به‌عنوان مدیرعامل این بانک منصوب کردند.
در گروه شرکت‌های سرمایه‌گذاری شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایرانیان به بازار دوم معاملات فرابورس منتقل شد. شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایرانیان با سرمایه ۴۰ میلیارد تومانی به دلیل زیان‌ده شدن شرکت در دو سال متوالی حسابرسی شده ۹۵ و ۹۶، به بازار دوم فرابورس منتقل شد. بنابراین گزارش، سرمایه‌گذاری سلیم با ۵/ ۶۸ درصد سهم، در ترکیب سهامداری «وگستر» حضور دارد.در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری ضعیف بود که در آن ارزش معاملات در بورس به ۵۲۹میلیارد تومان و در فرابورس به ۲۰۸میلیارد تومان بالغ شد. با این کارنامه در مجموع ارزش معاملات در کل هفته به هزار و ۴۱۲میلیارد تومان رسید که ۳۵درصد نسبت به هفته قبل کاهش نشان داد. شاخص نیز در کل هفته با افت ۴/ ۱ درصدی، بازدهی بازار را در کل سال به ۲۷ درصد عقب راند.
یک‌هفته با فرابورس
معاملات هفته گذشته فرابورس ایران در رکودی نسبی پایان یافت؛ به‌طوری‌که ارزش کل معاملات فرابورس در دومین هفته بهمن‌ماه کاهش ۳۶ درصدی را به نمایش گذاشت. عنوان بیشترین افت جریان نقدینگی در میان بازارهای چندگانه فرابورسی به بازار ابزارهای نوین مالی تعلق گرفت. علاوه بر این، گردش نقدینگی در بازار دوم که به مدد معاملات بلوکی رشد داشت، در مقیاس معاملات خرد با کاهش روبه‌رو شد. سرانجام نماگر اصلی این بازار با افت هفتگی ۰۸/ ۰ درصدی در سطح ۴/ ۱۰۸۹ واحدی متوقف شد.یکی از مهمترین رویدادهای هفته اخیر، عرضه اوراق اسناد خزانه اسلامی در نماد «اخزا۶۰۵» در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس بود. حجم و ارزش معاملات اوراق بدهی طی هفته اخیر کاهش حدود ۶۰ درصدی را تجربه کرد. با وجود این، معاملات دیگر ابزارهای نوین از قبیل صندوق سرمایه‌گذاری قابل‌معامله و اوراق تسهیلات مسکن با رشد مواجه شدند.بررسی معاملات سهام فرابورسی در بازارهای پایه نیز حاکی از افت ۳ درصدی گردش نقدینگی در هفته گذشته است؛ اما رشد حجم و تعداد دفعات معاملات در این بازارها نشان میدهد که فعالان فرابورسی تحرک بیشتری در سمت دادوستد سهام پایه فرابورسی داشته‌اند.
در بازار اول و دوم نیز شاهد رشد ارزش معاملات بودیم. اما افزایش گردش نقدینگی در این دو بازار مربوط به معاملات بلوکی بود. بنابراین رصد معاملات در سطح خرد از فضای انقباضی بازار پرده برمی‌دارد. طی هفته گذشته، میزان کل نقدینگی خرد در این دو بازار با کاهش ۲۴ درصدی-نسبت به هفته منتهی به ۴ بهمن- به سطح ۱۲۳ میلیارد تومان رسید؛ همچنین میزان سهامی که طی این هفته بین سهامداران دست‌به‌دست شد کاهشی ۲۴ درصدی را نشان میدهد. این روند نزولی در بهای سهام نیز تبلور یافت. شاخص کل سهام فرابورسی در این هفته روندی کاهشی را تجربه کرد و ضمن نزول تا سطح هزار و ۸۴ واحدی، در واپسین روز معاملات به سطح هزار و ۸۹ واحدی قرار گرفت.فضای منفی حاکم بر دادوستد سهام بورس و فرابورس موجب شد که نه‌تنها قیمت‌ها وارد مدار نزولی شوند، بلکه ارزش معاملات نیز کاهش قابل‌ملاحظه‌ای را ثبت کند. روند نزولی قیمت‌های سهام در حالی رقم خورد که عوامل بنیادی اثرگذار بر سودآوری بنگاه‌های بورسی همچنان در شرایط مطلوبی قرار دارند. بنابراین رکود معاملات سهام در این هفته را باید در تحولات بیرونی بازار جست‌وجو کرد. آنجا که چالش‌ها در عرصه سیاست و تعامل نیروها در بازارهای جهانی دست‌به‌دست هم می‌دهند تا چشم‌انداز بازار سهام را رقم زنند.