حراج حقتقدم «سرمایه‌گذاری نیرو» سه‌شنبه هفته گذشته به پایان رسید و البته با تحرکاتی که سهامداران حقیقی در تماس و شکایت به ناظر داشتند، تا حدودی روال حراج تغییر یافت، به این صورت که عمده حقتقدم باقیمانده در آخرین روز حراج فروخته شد. (احتمالا) دخالت ناظر سبب شد که در چند روز ماقبل‌آخر، روزانه تنها ۵ میلیون از حقتقدم استفاده‌نشده فروخته شود تا فقط رشد ۱۰ درصدی قیمت محقق شود. نمونه‌ای از تاثیرگذاری سهامداران حقیقی بر روند حراج حق‌تقدم‌ها در نماد «بیمه تعاون» (وتعاون) هم رخ داد که در مطلب هفته پیش به آن اشاره شد. در این گزارش به وضعیت هفتگی افزایش سرمایه‌ها از مرحله صدور مجوز توسط سازمان بورس تا ثبت آن در اداره ثبت شرکت‌ها پرداخته می‌شود. حرف «ح» پس از نمادهای بورسی به معنی «حقتقدم» و حرف «ج» به معنی «سهام جایزه» است.
پخش ح: «پخش البرز» گرچه مجوز افزایش سرمایه خود را در تیرماه دریافت کرد اما مجمع مردادماه آن با عدم‌حضور سهامدار عمده به حدنصاب نرسید و نهایتا در ۲۱ مهرماه توانست افزایش سرمایه از ۶۰ میلیارد تومان به ۹۵ میلیارد تومان یعنی حدود ۵۸ درصد از مطالبات و آورده نقدی را به تصویب سهامداران برساند. هدف از این افزایش سرمایه اصلاح ساختار مالی و در واقع تامین سرمایه در گردش است. پخش البرز عمدتا محصولات دارویی را از شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده دارو خریداری و بین بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها توزیع می‌کند. در سال‌های قبل که صنعت دارو همانند بیشتر صنایع دچار رکود بود، شرکت در خرید اعتباری محصولات و فروش آنها کمتر مشکل داشت و شاید به همین خاطر هم بود که روند افزایش سرمایه‌اش کند شده بود. با رونقی که در یکسال اخیر در صنعت دارو ایجاد شد شرکت‌های دارویی به نقدفروشی تمایل بیشتری پیدا کرده‌اند و شرکت‌های پخش حداقل در مورد برخی از محصولات، باید دست به جیب شده و خرید نقدی انجام دهند تا قادر به پاسخگویی نیاز مشتریان خود باشند. قیمت نماد پخش در یکسال اخیر بیش از ۱۰ برابر شده که در درجه اول متاثر از بهبود وضعیت صنعت دارو یعنی رشد تقاضا برای خرید از یک‌سو و افزایش نرخ قابل‌توجه محصولات دارویی از سوی دیگر است. عامل بعدی رشد قیمت سهام پخش را به فروش نزدیک به دو هزار میلیارد تومانی شرکت نسبت می‌دهند که امسال به‌نظر می‌رسد بیشتر از این مبلغ هم بشود. این فروش بالا می‌تواند در صورت ثابت ماندن یا حتی کاهش هزینه‌ها که در دوران رونق محتمل است، سود شرکت را چند برابر کند. کما اینکه در یکی دوسال اخیر شاهد افزایش قابل‌توجه سود شرکت بوده‌ایم. قاعدتا این موضوع را باید در جهت عکس نیز در نظر گرفت که اگر رکود به‌وجود بیاید میزان فروش کم می‌شود و هزینه‌ها ممکن است چابکی لازم برای کاهش و تطبیق خود با وضعیت شرکت را نداشته باشند. برای درک موضوع می‌توان به صورت‌های مالی منتهی به ۳۰/ ۱۲/ ۹۵ اشاره کرد که شرکت بیش از ۱۷ میلیارد تومان سود خالص ساخت اما یکسال بعد با بدتر شدن وضعیت در صنعت دارو این سود به حدود ۳ میلیارد تومان کاهش یافت و دوباره با گشایشی که در سال گذشته ایجاد شد برای سال منتهی به ۲۹/ ۱۲/ ۱۳۹۷ بیش از ۲۴ میلیارد تومان سود خالص به‌دست آورد. یک عامل دیگر هم در رشد قیمت شرکت‌های پخش مانند پخش البرز موثر است که آن هم برمی‌گردد به سابقه تاریخی این شرکت‌ها. شرکت‌های پخش هرچه قدیمی‌تر باشند، املاکی را سالیان قبل به عنوان انبار کالا و دفاتر پخش خریداری کرده‌اند که قیمت دفتری پایینی در صورت‌های مالی آنها دارد. پخش البرز که در سال ۱۳۵۳ تاسیس شده مشمول چنین موردی است. مثلا برخی از این انبارها با گذشت زمان در محدوده شهری قرار گرفته‌اند که ممکن است با الزام شهرداری‌ها مجبور به انتقال آن به خارج از شهر شوند و قاعدتا ملک قبلی با قیمت‌های مناسبی قابل‌فروش است. همانگونه که به عنوان نمونه انبار پخش البرز در کرمانشاه همین حالت را پیدا کرد و در افزایش سرمایه قبلی منابع به‌دست‌آمده صرف خرید محل جدیدی در خارج از بافت شهری و انتقال انبار به آنجا شد. بدیهی است تحقق فروش چنین املاکی بستگی به تصمیم سهامدار عمده و هیات‌مدیره داشته و لزوما نمی‌توان براساس احتمال آن اقدام به خرید سهم کرد. البته در چنین حالتی بحث تجدید ارزیابی دارایی‌ها هم پیش می‌آید که البته سهامدار عمده پخش یعنی گروه دارویی برکت، تاکنون هیچ تمایلی برای این پروسه از خود بروز نداده است و دست‌کم فعلا چنین قصدی ندارد. تفاوت قیمت نماد و حقتقدم پخش البرز با درنظر گرفتن صد تومان واریزی، بیش از ۱۴۰ تومان است که با توجه به معاملات در قیمت‌های مثبت و صف خرید باید منتظر معتدل شدن آن بود و سپس با درنظر گرفتن مطالب گفته شده نسبت به خرید یا فروش آن تصمیم گرفت. از رقبای پخش البرز در این صنعت می‌توان به شرکت فرابورسی «قاسم ایران» با نماد قاسم اشاره کرد که در یک سال گذشته رشد قیمتی ۲۰ برابری را شاهد بود. قاسم خریداران ریسک‌پذیری در قیمت‌های بالای ۵ و ۶ هزارتومان داشت که شاید بتوان علت آن را به قصد سهامدار عمده (گروه صنعتی مینو) برای تجدید ارزیابی دارایی‌ها نسبت داد. قاسم گرچه بیشتر به پخش محصولات غذایی (از جمله محصولات شرکت‌های مینو) معروف است اما در پخش محصولات دارویی و بهداشتی نیز رتبه قابل‌توجهی دارد. قاسم از نظر زمان تاسیس ۱۰ سال جوان‌تر از پخش البرز است. از صنعت پخش عضو جوان‌تری نیز در بازار سرمایه وجود دارد به‌نام «توزیع داروپخش» (دتوزیع) که ۲۱ مهرماه امسال عرضه اولیه شد و ۲۲ سال پس از پخش البرز تاسیس شده است.
در حراج حقتقدم «سرمایه‌گذاری نیرو» (ونیرو) با حساسیت‌هایی که نسبت به روند آن ایجاد شد، بخش قابل‌توجهی از برگه‌ها یعنی بیش از ۳۵۰ میلیون در روز آخر و با قیمت بالای ۸۰ تومان فروخته شد. در این روز پنج حقوقی هم وارد میدان خرید این اوراق شدند و بیش از ۸۲ درصد خریدها متعلق به آنها بود. گرچه در یکسال گذشته سهام صنعت نیروگاهی هم متناسب با کلیت بازار از رشد قابل‌توجهی برخوردار بوده اما برخی تحلیل‌ها حکایت از پتانسیل رشد بیشتری برای این گروه دارد. به‌ویژه آنکه قیمت برق خریداری شده از نیروگاه‌ها بیش از ۴ سال است که تغییر چندانی نکرده است. در واقع دولت حتی از به‌روزرسانی قیمت‌های خرید تضمینی برق که باید براساس قیمت ارز و برخی پارامترهای دیگر باشد، شانه خالی کرده است. اخیرا نرخ خرید برق برای نیروگاه‌های تجدیدپذیر (نیروگاه خورشیدی، بادی، آبی و مانند آن) به‌روز شد و کورسوی امیدی را برای تحلیلگران و سهامداران این صنعت ایجاد کرد تا همین رویداد برای نیروگاه‌های تجدیدناپذیر مانند نیروگاه‌های گازی و بخار (سیکل ترکیبی) در کوتاه‌مدت صورت گیرد. ونیرو یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری است که در سبد خود تعداد قابل‌توجهی نیروگاه «درحال کار» و «درحال ساخت» دارد که می‌تواند از تغییر نرخ برق تاثیر خوبی بگیرد.
در هفته گذشته مجوز افزایش سرمایه حدود ۲۳ درصدی «صنایع ریخته‌گری ایران» (خریخت) صادر شد تا ۳۰ میلیارد تومان به سرمایه بیش از ۱۲۶ میلیارد تومانی آن افزوده شود. خریخت منابع این افزایش سرمایه را صرف «جبران مخارج سرمایه‌ای انجام‌شده» و نیز «تامین سرمایه در گردش» خواهد کرد. سهام خریخت مدتی است از سوی خریداران مورد استقبال شدید قرار گرفته و سهامدار آن یعنی «گروه بهمن» (خبهمن) که تلاش دارد هرگونه رشد قیمتی بدون دلیل در سهام زیرمجموعه‌هایش را در نطفه خفه کند، اقدام به عرضه گسترده سهم کرد. در دو ماه گذشته خبهمن میزان سهامش در خریخت را از بیش از ۶۰۰ میلیون سهم به کمتر از ۲۰۰ میلیون سهم کاهش داد تا قیمت این سهم جز یکی دوهفته، نتواند ارقام بالای ۲۰۰ تومان را به خود ببیند. خریخت سال‌هاست زیان‌ده است و در معاملات اخیر احتمال داده شده که برخی از فعالان صنعت ریخته‌گری قصد تصاحب شرکت را داشته باشند که البته تاکنون جز چهار نفر سهامدار حقیقی کمتر از دو درصد فرد دیگری در فهرست سهامداران درصدی نیامده است. با این اوصاف به‌نظر می‌رسد سهامدار عمده از خریداران و حتی تصاحب‌کنندگان خریخت استقبال کند. شرکت «معدنی و صنعتی گل‌گهر» (کگل) خبر از ثبت سرمایه جدید چهار هزار و ۸۰۰ میلیارد تومانی خود پس از افزایش حدود ۳۳ درصدی از مطالبات و آورده نقدی داد.
همچنین «صنایع سیمان غرب » (سغرب) ۶۲۶۵ ریال برای هر حقتقدم استفاده‌نشده به حساب دارندگان آن واریز خواهد کرد. شرکتی با نام مشابه اما در شرق کشور قرار دارد به نام «سیمان غرب آسیا» (سجام) که وی نیز برای هر حقتقدم استفاده نشده ۴۰۳ ریال کنار گذاشت تا به حساب دارندگان آن واریز کند. سجام یکی از طرح‌های دولت نهم در خراسان است که سهامدار عمده‌اش «تعاونی مولی‌الموحدین» بود که با انحلال این موسسه اعتباری و ارجاع تعیین تکلیف آن به «بانک ایران زمین» (وزمین)، دارایی‌های آن از جمله حدود ۴۵ درصد سهام سجام به بانک ایران زمین واگذار شد. سجام که به «سیمان تربت‌جام» هم نامیده می‌شود اردیبهشت ۱۳۹۷ به‌دست رئیس‌جمهور افتتاح شد. معاملات اولیه «صنایع خاک چینی ایران» (کخاک) و «موتورسازان تراکتورسازی ایران» (خموتور) در هفته گذشته به پایان رسید. شرکت «پارس سویچ» (بسویچ) که حدود ۲ میلیون از ۴۰۰ میلیون حق‌تقدمش استفاده نشد، هنوز نتوانسته حراج را انجام دهد و به همین خاطر مهلت آن را دو هفته دیگر تمدید کرد. علت عدم‌فروش آن است که نماد سهم بسویچ دو هفته‌ای است که در صف فروش محتاج حجم مبناست و احتمالا باید مشمول رفع گره معاملاتی شود تا حراج حقتقدم آن هم براساس قیمت تعادلی صورت گیرد، اتفاقی که در معاملات اولیه آن در جهت عکس افتاد و معاملات پس از رشد قیمت سهم در رفع گره متعادل شد.