بازار محصولات پتروشیمی در فاز رونق قرار دارد آن‌هم در شرایطی که بهای پلیمرها نیز در یک فاز افزایشی نوسان می‌کند. رشد قیمت‌های پایه در بورس‌کالا تاکنون به معنی یک روند رو به رشد قیمتی تفسیر شده و نشان میدهد همگام با تقویت نرخ، تقاضا نیز در بورس و بازار افزایش یافته است. این جریان صعودی هم درخصوص رشد قیمت‌ها و هم در فاز بالا بودن تقاضا نشان میدهد که روزهای جذابی در بازار پتروشیمی‌ها تجربه می‌شود که ساده‌ترین خروجی آن تاکنون بالابودن محسوس حجم معامله پلیمرها در بورس‌کالاست.نگاهی به قیمت‌های مخابره شده در بازار داخلی نشان میدهد که روند صعودی قیمت‌ها که از چند هفته پیش آغاز شده تاکنون ادامه داشته است که این رشد نرخ خود محرک قابل اعتمادی برای بالابودن تقاضا به‌شمار می‌رود. هم‌اکنون شاهد رشد قیمت دلار آزاد به نسبت چند هفته اخیر هستیم و البته قیمت دلار نیمایی هم در یک مسیر صعودی قرار داشته است. این روند در کنار تکانه‌های پراکنده رشد نرخ محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی به افزایش قیمت‌های پایه منجر شده که این روند صعودی نرخ را ایجاد کرده است.
ثبت 3 هفته رشد مداوم قیمت
البته از اواخر آبان‌ماه تاکنون قیمت پلیمرها در بورس و بازار در یک مسیر صعودی نسبی قرار گرفته است یعنی رشد قیمت‌های اخیر برای سومین هفته پیاپی تجربه می‌شود. این درحالی است که بازار پلیمرها در بورس‌کالا از اواخر تیرماه تا اواخر آبان‌ماه در یک فاز نزولی مستمر قرار داشته است بنابراین رشد قیمت‌های اخیر رخداد بزرگی در این بازار به‌شمار نمی‌رود اما به‌شدت به تحریک تقاضای داخلی منتهی شده است. این رشد تقاضا موجب شد تا در ۳ هفته اخیر (هفته جاری و ۲ هفته قبل از آن) بیشترین حجم معاملات برای ۳ هفته مستمر در بورس‌کالا در سال‌جاری به ثبت برسد که نشان‌دهنده رونق جدی و تغییر فاز بازار پلیمرهاست. رشد تقاضای داخلی در روزهای سرد سال در کنار افزایش تقاضای صادراتی برای محصولات نهایی را می‌توان از دلایل اصلی رونق در این بازار به‌شمار آورد اگرچه قیمت‌های معاملاتی در هفته‌های اخیر هم از جذابیت بالایی برخوردار بوده‌اند.البته در بسیاری از بازارهای کالایی (داخلی) در هفته‌های اخیر شاهد رشد نرخ هستیم بنابراین در بازار پلیمرها نیز رخداد خاص و عجیبی به ثبت نرسیده است و با توجه به نوسان قیمت‌های پایه، اوضاع در بازار پتروشیمی‌ها را می‌توان متعادل ارزیابی کرد اگرچه این تعادل در همه گروه‌های کالایی پلیمری خودنمایی نمی‌کند. با توجه به رونق جدی تقاضا و اما و اگرهای سفته‌بازی و واسطه‌گری در این بازار شاهد هستیم که سختگیری‌های جدیدی در مسیر تقاضا درحال ترسیم است اما با توجه به تجربیات سال‌های اخیر، انتظار نداریم که بازار با این رفتارهای مدیریتی به تعادل برسد اما تغییر واقعی در حجم عرضه‌ها اثرگذاری بیشتری دارد.
به‌صورت دقیق‌تر اگر شاهد تداوم رشد عرضه در بازار داخلی باشیم، جو روانی رشد قیمت‌ها و هیجان خرید؛ سریع‌تر از حد انتظار متعادل خواهد شد اگرچه اعتماد خریداران به استمرار عرضه کافی کلید اصلی مدیریت بازار خواهد بود. حال در شرایطی که ذهنیت‌های مختلفی از سمت معامله‌گران و خریداران نهایی به بازار وارد می‌شود و استراتژی‌های معاملاتی متفاوتی را شاهد هستیم نمی‌توان درخصوص دورنمای بازار به صراحت اظهارنظر کرد اگرچه برای اغلب گریدهای پلیمری مورد معامله در بازار داخلی و بورس‌کالا، تولید داخلی مازاد بر نیاز یک واقعیت مهم است، بنابراین مدیریت این بازار چندان هم دشوار نیست. در هر حال پاشنه آشیل مدیریت بازار در شرایط فعلی جو روانی حاکم بر معاملات است و اگر به هر دلیل ذهنیت افزایش نرخ در بازار حکمفرما شود، خریدهای هیجانی تداوم خواهد داشت ولی دائمی نخواهد بود. به‌عنوان یک نمونه مشخص شاهد رشد قیمت دلار نیمایی هستیم و حتی بدون در نظرگرفتن نوسان قیمت‌های جهانی، بازار با سیگنال‌های واقعی از احتمال نوسان آینده قیمت‌ها روبه‌روست بنابراین ناخودآگاه خرید را توجیه‌پذیر ارزیابی می‌کند.روزهای پیچیده‌ای در بازار پلیمرها تجربه می‌شود آن‌هم در شرایطی که با رشد قیمت دلار آزاد، شاهد افزایش جذابیت صادرات محصولات نهایی به کشورهای همسایه هستیم. هم‌اکنون رشد قیمت دلار در بازار آزاد گویی سریع‌تر از افزایش نرخ در بازار پلیمرهای بورس‌کالا حرکت کرده است بنابراین جذابیت صادراتی محصولات نهایی در صنایع پلیمری افزایش جدی داشته است و این واقعیت می‌تواند داده‌های جدیدی را به همراه داشته باشد که خود توجیه‌گر رشد حجم معاملات مواد اولیه پلیمری در بورس‌کالاست. آمارهای معاملات پلیمرها در بورس‌کالا از رونق محسوس خرید در این گروه کالایی حکایت دارد که این روند معاملاتی در هفته جاری هم به وضوح قابل مشاهده است گویی بازار هنوز بر این عقیده است که رشد قیمت‌ها استمرار خواهد یافت.
صادرات به عراق؛ همچنان محبوب و جذاب
درخصوص اوضاع صادرات به کشورهای همسایه با محوریت عراق در گفت‌وگویی با دکتر سعید ترکمان به این موارد پرداختیم. وی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: رشد قیمت دلار در بازار آزاد در هفته‌های اخیر موجب شده افزایش جذابیت صادرات محصولات ایرانی به کشورهای همسایه تقویت شود آن‌هم در شرایطی که قیمت‌ها در بازار داخلی در این بازه زمانی رشد چندانی نداشته اگرچه هم‌اکنون شاهد افزایش قیمت مواد اولیه هستیم. به‌صورت دقیق‌تر شاهد هستیم که قیمت دلار آزاد در چند هفته اخیر نزدیک به ۱۵ درصد افزایش یافته است که به معنی ارزان‌تر تمام‌شدن قیمت‌های صادراتی ایران برای خریداران در کشورهای همسایه است. هرچند بحث ناآرامی‌ها در بازار عراق واقعیتی است که جذابیت فعالیت‌های اقتصادی را در مناطق جنوبی عراق کاهش داده است. البته این داده اثرات متناقضی بر بازارهای صادراتی داشته است. مثلا مشکلات حمل‌ونقل در مناطق جنوبی و حتی مرکزی در عراق، موجب شده کالاهایی که از بنادر جنوبی عراق به این کشور وارد می‌شوند، با مشکلات بیشتری همراه شوند ولی در مناطق شمالی این کشور همچون اقلیم کردستان عراق، تمایل بیشتری به خرید کالا از ایران (و ترکیه) پیدا شده است. این داده در کنار افزایش قیمت دلار آزاد موجب شده جذابیت خرید محصولات ایرانی در اقلیم کردستان عراق افزایش یابد. به وضوح شاهد رشد تقاضای صادراتی در مناطق شمالی عراق هستیم که می‌تواند یک محرک مهم برای رشد صادرات به این منطقه باشد. البته نگرانی‌ها در مناطق جنوبی در بین مردم و تجار ایران و عراق افزایش یافته است اگرچه این تردیدها بیشتر به بازار داخلی عراق بازمی‌گردد. وی درخصوص نقل‌وانتقال ارزی بین دو کشور نیز عنوان کرد: تغییر بزرگی در شرایط نقل‌وانتقال ارز بین ایران و عراق با رویکرد مراودات ارزی از مسیر صرافی‌ها رخ نداده است و تنها رشد قیمت دلار را باید در این موارد مهم ارزیابی کرد. هم‌اکنون مسیرهای مختلفی برای انتقال ارز به‌صورت فیزیکی یا حواله وجود دارد که به نسبت قبل تغییر خاصی را شاهد نیستیم هرچند که تغییری اگر وجود داشته باشد در نوسان قیمت دلار تخلیه شده است اگرچه در مورد دورنمای قیمت دلار نمی‌توان اظهارنظر خاصی داشت. ترکمان درخصوص وضعیت بازار داخلی هم عنوان کرد: چیزی که در بازار داخلی مشهود است را باید در رونق فاز تولید مشاهده کرد که در آمارهای معاملات مواد اولیه در بورس‌کالا هم قابل رهگیری است اگرچه رونق صادرات با توجه به نوسان قیمت دلار و همچنین بهبود تقاضا در بازار داخلی را باید در این خصوص مدنظر قرار داد آن هم در شرایطی که همراه با رشد قیمت‌ها، تقاضای داخلی (برای مواد اولیه) نیز افزایش یافته است.