شاخص بورس چند روزی هست که از مرز یک میلیون واحد عبور کرده است. حرکت تمامی شرکتهای بورسی شتابان و معامله سهام آنها در فضاهای واقعی و غیرواقعی گاهاً به دور از منطق و بررسیهای لازم از سوی سهامداران در حال انجام است. واقعیت آن است که برخی سهامداران تازه وارد که اتفاقاً از طریق صندوقهای سرمایهگذاری یا سبدگردانها وارد بازار نشدهاند، گاه در چنگال سوداگرانی میافتند که با سیگنال فروشی، منجر به نادیده گرفتن ارزش ذاتی شرکتها از سوی خریداران میشوند.
واقعیت آن است که این روزهای بازار سرمایه اگرچه به دلایل منطقی و ورود پررنگتر دولت به عرصه رونق بخشی به فعالیتهای این بازار، بسیار پررونق است، اما در این فضا، برخی رفتارهای هیجانی سهامداران و فرصت طلبی سودجویان از شرایط به وجود آمده، منجر به انحرافاتی هم در این مسیر شده است.
در واقع، دولتها سالهای متمادی به دنبال فرهنگ سازی در حضور پررنگ مردم و سرمایهگذاران در بازار بورس بود و اکنون که شرایط به واسطه دلایل منطقی و برخی خطاهای پیرامونی فراهم شده و بازار سرمایه از رشد و اقبال بیشتری از سوی مردم برخوردار شده است، بعضاً اتفاقاتی هم رخ میدهد که باید هر چه سریعتر آثار و تبعات آن را مدیریت نمود تا در نهایت منجر به ضرر و زیان سهامداران نشود.
در این میان برخی تحلیلگران بازار سرمایه بر این باورند که افزایش شاخص و حرکت شتابان بورس این روزها شرایطی را فراهم آورده که برخی خریدهای هیجانی، منجر به معامله سهام برخی شرکتهای بورسی با ۱۰ برابر ارزش ذاتی شده که این خود، هشداری برای سهامداران است.
محمودرضا خواجه نصیری، عضو هیأت مدیره بورس تهران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مطرح کردن موضوع شکلگیری حباب در بازار سرمایه، از پایه دچار ایراد است، گفت: اصل قضیه این است که موضوع حباب را اکنون نباید به عنوان یک موضوع اساسی در بازار سرمایه مطرح کرد؛ چراکه کلمه «حباب» در یک بازار، یک مفهوم کلی است و بر اساس آنچه که سوابق تحقیقات علمی نشان میدهد عمدتاً حبابهایی که در بازار شکل میگیرند، تا قبل از اینکه تخلیه شوند، قابل شناسایی نیستند.
وی افزود: نباید صرف افزایش قیمتها، دلیلی بر شکلگیری حباب شود، بلکه باید به صورت تحلیلی با آن برخورد کرد؛ اما نکته حائز اهمیت آن است که بخشی از بازار به لحاظ قیمتی، تناسبی با عملکرد سودآوری شرکتها ندارد که این خود موضوعی قابل بررسی است.
به گفته خواجه نصیری، تحلیلهای تکنیکال و فاندامنتال مبتنی بر هر سهم، کاملاً قابل بررسی است؛ اما نکته حائز اهمیت آن است که اکنون بیش از ۳۲ صنعت در بازار سرمایه حاضر هستند که هر یک، محیط کسب و کار متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند؛ به نحوی که سهام این شرکتها در بورس، فرابورس و بازار پایه قابلیت معامله دارد و هزاران شرکت را در برمی گیرد که هر یک از آنها، وضعیت متفاوتی نسبت به دیگری دارند.
عضو هیأت مدیره بورس تهران خاطرنشان کرد: مساله جدی آن است که نباید کلیت بازار سرمایه را با یک عینک دید؛ چراکه در بازار سرمایه اکنون شرکتهایی وجود دارند که بین ۵ تا ده برابر ارزش ذاتی خود، معامله میشوند یا قیمت آنها نزدیک ۴۰ برابر ارزش افزوده آنها است.
وی به مردم توصیه کرد که در مورد این چنین شرکتها، کاملاً مراقب باشند و گفت: خرید سهام این شرکتها ریسک دارد و به نظر میرسد که میتوانیم بگوییم که سهام این شرکتها ارزنده نیست؛ در حالی که در مقابل، شرکتهایی داریم که داراییهایی در ترازنامه خود دارند که از سودآوری ارزشمندی برخوردار هستند و با توجه به شرایطی که وجود دارد، این شرکتها میتوانند حداقل معادل سودی که سرمایهگذاران طلب میکنند، در کلیت بازارهای موازی حاصل کنند.