مدتی است که تعیین بازارگردان در نمادهای بازارپایه مورد استقبال قرار گرفته و اخیرا نیز «بانک گردشگری» با فوریت به جمع نمادهای دارای بازارگردان اضافه شد. در مجامع اخیر برخی از شرکت‌های بازارپایه‌ای نیز این موضوع مورد مطالبه سهامداران قرار گرفته و معمولا نمایندگان سهامدار عمده از آن استقبال کرده و قول اقدام می‌دهند. در گزارش پیش‌رو به برخی از رویدادهای یک هفته گذشته «بازار پایه فرابورس» پرداخته می‌شود تا کمکی هر چند اندک به علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران در این بازار پرریسک باشد.
استقبال از بازارگردان در بازار پایه
گشایش نماد «توسعه بین‌المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز » (گشان) در روز شنبه انجام و معاملات آن با قیمت ۱۴ هزارتومان شروع شد. نکته بی‌سابقه در گشایش این نماد، عجله ناظر برای تطبیق قیمت بود، به‌گونه‌ای که کمتر از ۵ دقیقه به معامله‌گران وقت داد تا دستورها را وارد سیستم معاملاتی کنند و بعد بلادرنگ معاملات انجام شد. در روزهای بعد هم صف خرید چند ده میلیونی برای آن تشکیل شد و فعلا فشار فروشی که برخی به‌خاطر حاشیه‌های شرکت پیش‌بینی کردند، در آن مشاهده نشده است. پیش از این نماد شرکت «گتوشا» بود که به‌خاطر مشکل فنی پیش از بازگشایی به «گشان» تغییر پیدا کرد.
«شوکوپارس» (غشوکو) را می‌توان کوچک‌ترین شرکت گروه صنعتی مینو دانست که اخیرا صورت‌های مالی حسابرسی شده منتهی به پایان اسفندماه آن منتشر شده است. حسابرس نظر مطلوب خود را در این گزارش اعلام و بر سود حدود ۱۲۰ تومانی به‌ازای هر سهم صحه گذاشته است. غشوکو سال قبل را با زیان ۸ تومانی به پایان برده بود، اما در مجمع خود سود ۵ تومانی از سرفصل سودانباشته را تقسیم کرد. این شرکت در اواخر بهمن سال قبل گزارش هیات‌مدیره و نظر مطلوب حسابرس درباره افزایش سرمایه از ۳ میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان به ۴۰ میلیارد تومان یعنی بیش از ۱۰ برابر یا حدود ۱۰۹۵ درصد را روی کدال قرار داد. بخش کوچکی از این افزایش سرمایه یعنی حدود ۷۸ درصد از سودانباشته و بقیه از مطالبات و آورده نقدی سهامداران خواهد بود. در گروه مینو همه شرکت‌ها اقدام به تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از این محل کردند، ولی غشوکو در واقع دارایی چندانی به‌جز ماشین‌آلات ندارد و تا یکی، دوسال پیش حتی فضای تولید هم متعلق به خود شرکت نبود. غشوکو روز دوشنبه خبر افزایش بیش از ۳۰ درصدی به‌طور میانگین در نرخ فروش محصولاتش را روی کدال قرار داد و همزمان سیاهه‌ای از افزایش نرخ خرید مواد اولیه‌اش به میزانی در همین حدود را پیش چشم سهامداران گذاشت.
شرکت «تولیدی گازلوله» (پلوله) از صدور رای اولیه دادگاه درباره وضعیت قرارداد مشارکت مدنی (تسهیلات) با بانک اقتصاد نوین خبر داد. در این پرونده سهامدار عمده پلوله یعنی شرکت بورسی «سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی» (شپترو) دادخواستی را برای ابطال قرارداد مشارکت مدنی پلوله با بانک اقتصاد نوین داده بود تا بتواند از توقیف دارایی‌هایش توسط بانک جلوگیری کند، چون در این قرارداد وپترو ضامن وام پلوله بود. در رای دادگاه به زمان این قرارداد یعنی سال ۱۳۸۷ اشاره شده و اینکه در این مدت وام‌گیرنده (پلوله) اعتراضی به این قرارداد نداشته و بنابراین تقاضای وپترو به‌عنوان ضامن در این زمینه رد می‌شود. پرونده ورشکستگی پلوله از سال ۱۳۹۰ شروع شد و درحال سپری شدن یک دهه از آن هستیم. چند سال پیش رای به ورشکستگی پلوله داده شد و حسابهای شرکت هم از این جهت اصلاح و سود انباشته قابل توجهی در آن نشست. اما بانک اقتصاد نوین از پای ننشست و در حرکتی غیرقابل انتظار توانست رای ورشکستگی را نقض کند که البته هنوز قطعی نیست، اما پلوله پارسال بنابر توصیه حسابرس دوباره هزینه‌های مالی چندساله را به‌صورت‌های مالی اضافه کرد و بنابراین این رای حتی اگر در دادگاه تجدیدنظر تایید شود، اثر خاصی روی پلوله نخواهد داشت. باید دید وپترو در ادامه پیگیری‌هایش چه اقدامی انجام میدهد تا از توقیف دارایی‌هایش به‌خاطر ضمانت این وام جلوگیری کند. برخی از سهامداران پلوله معتقدند بهتر است وپترو با بانک اقتصاد نوین وارد مذاکره شود که گرچه راه عاقلانه‌ای به‌نظر می‌رسد اما هرگونه توافق در این زمینه مستلزم منتفی شدن ورشکستگی پلوله است که علاوه بر پلوله اثر قابل‌توجهی روی پرونده‌های مشابه ورشکستگی خواهد داشت و می‌تواند راه آنها را بسیار مشکل کند. یکی از شرکت‌های بازارپایه‌ای دیگری که درگیر پرونده مشابهی هست و البته هنوز حکم ورشکستگی برای آن صادر نشده «لوله و تجهیزات سدید» (فسدید) است. فسدید در شفاف‌سازی چند روز پیش درباره ویروس کرونا بر عملکردش تصریح کرد که با توجه به نوع فعالیت شرکت که متاثر از بودجه‌های عمرانی است، طی سه ماه گذشته موفق نشده هیچ سفارشی در حوزه آب و گاز دریافت کند، و البته باز تصریح کرد: «شیوع ویروس کرونا تاثیری بااهمیت در کسب و کار این شرکت نداشته است».
«مجتمع معادن مس تکنار» (تکنار) صورت‌های مالی حسابرسی نشده مربوط به سال مالی ۱۳۹۸ را روی کدال قرارداد که معلوم شد تغییر چندانی در عملکرد شرکت ایجاد نشده است. تکنار در این دوره ۶ میلیارد تومان درآمد داشته که سال قبل از آن ۵ میلیارد تومان بود و البته درنهایت زیان ۲۷ تومانی سال گذشته به زیان حدود ۱۸ تومانی کاهش یافته است. تکنار با سرمایه ۶ میلیارد تومانی متعلق به سازمان بازنشستگی بوده که تلاش‌های چند سال اخیرش برای تحول در وضعیت عملیاتی شرکت نتیجه چندان ملموسی نداشته است. چندسال پیش برخی از سفته‌بازان با دمیدن در موضوع وجود رگه‌های طلا در معدن، رشد قیمت شگفتی را برای سهم رقم زدند و آن را مستند به گفته یکی از مدیران شرکت در یکی از مجامع کردند. بعدا توضیح داده شد که تقریبا در تمام معادن مس مقادیری از فلزات دیگر از جمله طلا یافت می‌شود که در بیشتر موارد امکان استحصال مقدار قابل اعتنایی از آنها وجود ندارد یا به صرفه نیست. با این وجود و با توجه به تعداد کم سهام شرکت، ارزش بازار تکنار به شدت رشد کرد. تکنار یکی از قدیمی‌ترین معادن کشور است که سال‌ها پیش بهره‌بردار خارجی از فعالیت در آن دست کشید.
مدیریت «بانک گردشگری» (وگردش) پس از بازگشایی نه چندان مناسب درپی شفاف‌سازی موثر بر سود، توانست مجوز عملیات بازارگردانی را برای نماد به‌دست آورد تا با قیمت مرجع ۶۵۰ تومان نماد باز شود که این اتفاق افتاد و برای خرید آن صف سنگین تشکیل و پس از چند روز قیمت سهم از محدوده قیمت کشف شده‌ای که ناظر باطل کرد، گذشت.
در هفته گذشته ناظر در بازگشایی نماد «تولیدی اشتاد ایران» (تشتاد) پس از افزایش سرمایه، با کشف قیمت بیش از ۶۰ درصدی موافقت کرد تا پس از چند هفته سختگیری، محدودیت درصد تک رقمی در رشد قیمتی نمادها را کنار بگذارد. «سرمایه‌گذاری نیروگاهی» (وسنا) اعلام کرد که از روز شنبه واحد دوم گازی نیروگاه سیکل ترکیبی خرم‌آباد به بهره‌برداری رسید. این واحد که با ظرفیت اسمی ۱۶۲ مگاوات و ظرفیت عملی ۱۵۰ مگاوات تولید خواهد کرد، قرار بود تا پایان سال قبل به بهره‌برداری برسد که به‌خاطر تعطیلی ایجاد شده پس از شیوع ویروس کرونا به تاخیر افتاد. واحد اول گازی این نیروگاه نیز پیش از این وارد شبکه سراسری برق شده بود. وسنا در نامه جداگانه‌ای برآورد سودآوری این دو واحد گازی نیروگاه خرم‌آباد را ۱۲ تومان به‌ازای هر سهم برای سال جاری اعلام کرد. در نامه منتشر شده با امضای مدیرعامل گفته شد که عملیات مربوط به واحد بخار که نیروگاه را سیکل ترکیبی می‌کند، طبق زمان‌بندی در حال اجراست و تجهیزات اصلی آن وارد مجتمع شده است. هفته گذشته درباره وسنا و سایر پروژه‌های نیروگاهی‌اش گفتیم. تغییر مدیرعامل «صنعتی و کشاورزی شیرین خراسان» (قشرین) روی کدال اطلاع‌رسانی شد. از آخرین نامه‌هایی که مدیرعامل قبلی این شرکت روی کدال فرستاد به تاریخ دوم فروردین‌ماه و با موضوع مجوز اولیه تولید الکل طبی از ملاس بود که البته با نامه چهار روز بعد توضیح داده شد که مجوز اولیه از سوی استانداری بوده و باید مجوز رسمی و قانونی از سوی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اخذ شود. در نامه دوم به موضوع طراحی و تامین تجهیزات خط تولید هم اشاره و تصریح شده بود که به‌خاطر وضعیت کشور و تعطیلی برخی از تامین‌کنندگان تجهیزات نمی‌توان زمان‌بندی طرح را فعلا مشخص کرد. پس از شیوع ویروس کرونا در حالی‌که پیش از این برای تولید الکل طبی نظارت سختگیرانه‌ای اعمال می‌شد، با تصمیم فوری دولت، راه برای هرگونه اقدام تولیدی در این زمینه باز گذاشته شد. الکل طبی در از بین بردن ویروس کرونا کاربرد زیادی دارد. «صنایع تجهیزات نفت» (فنفت) در پاسخ به نامه فرابورس درباره تاثیر ویروس کرونا بر وضعیت شرکت، جدولی از شرکت‌های زیرمجموعه تهیه کرده و اثر وضعیت جدید را از نظر ۱۴ پارامتر روی آنها به شکل کمی مشخص کرد که در نوع خود بسیار جالب است.
شرکت قطعه‌ساز «مهندسی و صنعتی روان فن‌آور» (خفناور) توانست شنبه همین هفته مجمع سالانه منتهی به پایان اسفند ۱۳۹۷ را با تاخیر چندماهه برگزار کند و البته به‌خاطر زیان حدود ۶ تومانی قادر به تقسیم سود نشد. خفناور گرچه شناوری بالایی دارد اما کنترل آن در دست مجموعه «دلیران پارس» است و چند روز پیش آگهی تغییرات در ترکیب هیات‌مدیره و مدیرعامل آن روی کدال نشست. این شرکت مدتی است به بازارپایه تنزل یافته است. البته سهامدارعمده خفناور با عملکرد مدیریتی خود، شرکت دیگرش یعنی «سخت آژند» (ثاژن) را نیز از بازاراصلی بورس راهی بازارپایه کرد. «کشت و صنعت جوین» (جوین) در هفته گذشته مجوز ارتقا به تابلوی زرد بازارپایه را دریافت کرد.